بررسی و تبیین جایگاه زن در روایات نجیب الکیلانی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه لرستان

چکیده

دکتر نجیب الکیلانی، نویسنده و شاعر معاصر مصری، فردی متعهد به اصول اسلامی است و تمام هنرش را در راه تبلیغ اندیشه‌های اسلامی و اخلاقی به کار گرفته است. الکیلانی را، به علت کثرت و تنوع آثار، از پیش‌تازان ادبیات اسلامی معاصر به شمار آورده‌اند زیرا بیش از 80 عنوان کتاب در زمینه‌های رمان، داستان کوتاه، شعر، نقد، و پزشکی نوشته است. در این میان، رمان‌ها و داستان‌های کوتاه وی در ترویج مفاهیم اخلاقی در دنیای داستان‌های عربی نقش مؤثری داشته‌اند. الکیلانی، در برخی از رمان‌هایش، یا محور و موضوع اصلی را به مسائل زنان اختصاص می‌دهد یا توجهش به زن در خلال پرداختن به دیگر شخصیت‌ها نمود می‌یابد. سؤال پژوهش این است که «زن در رمان‌‌‌های نجیب الکیلانی چه جایگاهی دارد و چه ویژگی‌هایی از زن مورد توجه وی بوده است؟» مطالعۀ رمان‌های نجیب نشان می‌‌دهد که زن مدنظر الکیلانی، ضمن حفظ شئونات اسلامی، در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، دفاع از وطن، و خانواده حضوری پررنگ دارد. نجیب الکیلانی در ارائۀ تصویری اسلامی از زن مسلمان تا حد زیادی موفق عمل کرده است؛ او به دنبال ارائۀ توصیفات مبتذل از زن نیست و هرجا از ویژگی‌های جسمانی زن سخن گفته به قدر کفایت و ضرورت بوده و آن خصوصیات را در هاله‌ای از عفت و قداست تصویر کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigation into and Determination of the Status of Women in the Narratives of Najin al-Kilani

نویسنده [English]

  • Kobra Khosravi
چکیده [English]

Dr. Najib al-Kilani, a contemporary Egyptian writer and poet, is committed to Islamic principles and has applied all his art in the propagation of Islamic and ethical thoughts. Al-Kilani is considered a pioneer in contemporary Islamic literature as far as the frequency and variation of works are concerned. He has written over 80 books in the areas of novels, short stories, poetry, reviews, and medicine. Among them, his novels and short stories have taken effective steps to propagate ethical concepts in the world of Arabic stories. In some of his novels, al-Kilani either chooses issues related to women as the theme or focuses on women while talking about other characters. The research question is what status do women have in Najib's novels and what characteristics of theirs are attended by him? The study of Najib's novels shows that women have a very colorful role in numerous spheres including politics, defending one's hometown, society and family while preserving Islamic dignity. Najib has been largely successful in presenting an Islamic image of Muslim women. He has never sought to present a vulgar image of women, and wherever there were discussions of women's physical features, they were no more than the necessary amount, and, of course, all those features were placed in an aura of sanctity and chastity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • woman
  • Najib al-Kilani
  • contemporary Arabic novel
برکة، محمد (2002). «عن روایات نجیب الکیلانی»، رواء الأدب، <www.Ruowaa.com/article/2463>، بازیابی در 7/11/1393.
دایرةالمعارف جهان اسلام آکسفورد، <http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2>.
شادی‌طلب، ژاله (1382). «مشارکت اجتماعی زنان»، پژوهش زنان، س 3، ش 7.
عبدی، صلاح‌الدین و شهلا زمانی (1390). «شخصیت‌پردازی زن در ادبیات داستانی نجیب کیلانی (بررسی موردی سه رمان: لیالی ترکستان، عذرا جاکرتا و عمالقه الشمال)»، زن در فرهنگ و هنر، ش 3.
القاعود، محمد حلمی (2002). «نجیب الکیلانی أول روائی إسلامی»، لها أون لاین، <www. Lahaonline.com>، بازیابی در 7/11/1393.
الکیلانی، نجیب (1985). لمحات من سیرة حیاتی، بیروت: مؤسسة الرسالة.
الکیلانی، نجیب (1991). تجربتی الذاتیة فی القصة الإسلامیة، بیروت: دار ابن حزم.
الکیلانی، نجیب (1993). الذین یحترقون، بیروت: مؤسسة الرسالة.
الکیلانی، نجیب (1994). أهل الحمیدیة، 1، بیروت: مؤسسة الرسالة.
الکیلانی، نجیب (1997 الف). إمرأة عبدالمتجلی، بیروت: مؤسسة الرسالة.
الکیلانی، نجیب (1997 ب). الرجل الذی آمن، بیروت: مؤسسة الرسالة.
الکیلانی، نجیب (1997 ج). طلائع الفجر، بیروت: مؤسسة الرسالة.
الکیلانی، نجیب (2000). ملکة العنب، بیروت: مؤسسة الرسالة.
الکیلانی، نجیب (2002). دم لفطیر صهیون، حارة الیهود، بیروت: دارالنفائس للطباعة و النشر.
الکیلانی، نجیب (2005 الف). عذراء جاکرتا، قاهره: کتاب المختار.
الکیلانی، نجیب (2005 ب). عمالقة الشمال، قاهره: کتاب المختار.
الکیلانی، نجیب (2006). أمیرة الجبل، قاهره: کتاب المختار.
الکیلانی، نجیب (2006). لیالی ترکستان، طنطا: دار المؤید و دار البشیر للثقافة و العلوم.
مراد، احمد (2010). «د. نجیب الکیلانی، رائد الأدب الإسلامی»، منتدیات نور أسلامنا، <http://www.nourislamna.com>، بازیابی در 8/11/1393.
میرزایی، فرامرز (1373). «نجیب کیلانی؛ تاریخ اسلامی و هنر رمان‌نویسی»، کیهان فرهنگی، ش 115.