مطالعة زنانه‌شدن فقر در ایران 1365 تا 1395

شالچی, سمیه; عظیمی, میترا

doi:10.30465/ws.2019.4363

مطالعة زنانه‌شدن فقر در ایران 1365 تا 1395

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه علامه طباطبائی

10.30465/ws.2019.4363

چکیده

امروزه وضعیت زنان در هر کشوری به یکی از مهمترین شاخص های ارزیابی عدالت اجتماعی تبدیل شده است. از سوی دیگر پژوهشهای بین المللی در دهه های اخیر وضعیت زنان در جهان را با واژه" زنانه شدن فقر " توصیف می کنند. آمارتیا سن این وضعیت را ناشی از ساختارهای فرهنگی و اجتماعی می بیند که قابلیت های محدود تری را در زنان نسبت به مردان جهت بیرون رفت از وضعیت فقر ایجاد می کند.این پژوهش با روش تحلیل ثانویه قصد دارد روند زنانه شدن فقر در ایران را در طول سه دهه اخیر مطالعه کند. پژوهش ازچهار شاخص : «شاخص نرخ رشد تعداد زنان شاغل»،« نرخ مشارکت اقتصادی زنان»، «شاخص شکاف جنسیتی» و «سهم زنان سرپرست خانوار»استفاده کرده است. یافته ها نشان میدهد،نرخ رشد تعداد شاغلین زن در بازه سالهای 65-75، معادل 78 درصد بوده اما این نرخ در سالهای 85-95 به 20.7 درصد کاهش یافته است.همچنین نرخ مشارکت اقتصادی از 6.98 درصد در سال 65 به 15.9 در سال 95 افزایش یافته اما این نرخ در مقایسه با کشورهای خاورمیانه نیز از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. در رابطه با شاخص شکاف جنسیتی، در سال 95، سهم مردان از مشاغل مزد و حقوقبگیری 82.7 درصد و سهم زنان تنها 17.3 درصد بوده است. بعلاوه، سهم خانوارهای زن سرپرست رشدی معادل 77.46 درصد در 30 سال گذشته داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The feminization of poverty in Iran In the last three decades

نویسندگان [English]

somaye shalchi
mitra azimi

چکیده [English]

Today, the status of women in each country has become one of the most important indicators of the evaluation of democracy, social justice and proper development. On the other hand, international studies have described the status of women in the world in the last decade with the term "feminization of poverty."
The situation is characterized by the prevalence of higher rates of poverty among women
Amarty's capability approach sees this situation as a result of social and cultural structures that create more limited capabilities for women than men to get out of poverty.
This study, with the secondary analysis method, aims to study the trend of feminization of poverty in Iran over the past three decades. The research uses three economic indicators: the employment rate index and women's economic participation rate, the gender gap index, and the share of female households. Findings show that the low employment rate, the increasing share of women's households in the country, low female economic participation rates, more women's access to appropriate job opportunities, and the existence of gender gaps in the country; The experience of experiencing poverty is more than men. And economic recovery indicators such as women's economic participation rates over the past 30 years have not seen an expected increase.

کلیدواژه‌ها [English]

feminization of poverty
female head of household
economic participation

مراجع

- سازمان بهزیستی کشور (1381)، کارنامه سازمان بهزیستی کشور در سالهای 81-1379

- سن، آمارتیا(1389)، توسعه یعنی آزادی، ترجمه محمد سعید نوری نائینی، تهران: نشر نی.

- شادی طلب، ژاله، گرایی نژاد علیرضا(1383)، فقر زنان سرپرست خانوار، پژوهش زنان دوره 2 شماره 1، 70-49.

- شادی طلب، ژاله، وهابی، معصومه و ورمرزیار(1384)، فقر درآمدی فقط یک جنبه از فقر زنان سرپرست خانوار، فصلنامه رفاه اجتماعی سال 4 شماره 17.

- شکوری، علی سعیدی، علی اصغر(1392)، فقر خانواده و زنان شهری در تهران، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی شهری.

- صفاکیش، محدثه، فلاح محسن خانی، زهره(1395)، بررسی عدم مشارکت اقتصادی زنان در بازار کار ایران، پژوهشکده آمار، مجله بررسی های آمار رسمی ایران سال 27 شماره1، 103-119

- کمالی، افسانه(1383)، زنان فقر مضاعف، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال 3 شماره12.

- محمودی، وحید و صمیمی فر، سیدقاسم(1384)، فقر قابلیتی ، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهارم شماره 17.

- منوچهری، عباس و نریمان، سعید(1396)، ظرفیت نظری رهیافت سن برای مقوله شهروندی، فصلنامه مطالعات بین رشته ای در علوم انسانی،9(2) 189- 210

- میرویسینیک صادق(1394)، توسعهانسانیوعدالتجنسیتیدررویکردقابلیتیآمارتیاسنفصلنامهمطالعاتمیانرشتهایدرعلومانسانی،دورههفتم،شماره 4،پاییز 1394 ،072 – 4.

- مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1365، 1375، 1385، 1390، 1395.

- مرکز آمار ایران (1395)، طرح آمارگیری نیروی کار در تابستان 1395

- مرکز آمار ایران (1395)، بررسی شاخصهای عمده بازار کار در ایران رد سال 1384 تا 1395

- موسوی، میر حسین و بنی بتول اذری(1395)،اندازه گیری بین نسلی تله فقر در زنان سرپرست خانوار، فصلنامه زن و جامعه سال 7 شماره 2.

- Afriyie, Owusu, Legon, AccraEdward Nketiah-Amponsah(2014), An Individual Level Test of the “Feminization of Poverty” Hypothesis, Evidence from Ghana, Department of Economics University of Ghana Department of Economics, University of Ghana, SAGE Publications.

- Benjamin,Saranel(2007) The Feminization of Poverty in Post-Apartheid South Africa, A Story Told by the Women of Bayview, Chatsworth SAGE Publications www.sagepublications.com.(Los Angeles, London, New Delhi and Singapore)

- Bilal,bihat ahmad(2011), gender earrings and poverty reduction:post- communist Uzbekistan, university of Kashmir. India. Journal of Asia and African studies,46(6), 629-649.

- Chant, Sylvia (2006), Re-thinking the ‘‘Feminization of Poverty’’ inRelation to Aggregate Gender Indices, The Department of Geography and Environment at London School of Economics, Journal of Human Development Vol. 7, No. 2.

- Corsi, Marcella, Botti, D’Ippoliti (2016)THE GENDERED NATURE OF POVERTY IN THE EU:INDIVIDUALIZED VERSUS COLLECTIVE POVERTY MEASURES ,Feminist Economics, Vol. 22, No. 4, 82–100.

- Briefing paper on the feminization of poverty. Prepared by BRIDGE for the Swedish International Development Cooperation Agency (Sida)April 2001, BRIDGE (development - gender) Institute of Development Studies University of Sussex.

- Mc Gowan, L. (1990). “The determinant and consequences of female-headed households”. Population council and international center for Research on women.

- Medeiros, Marcelo and Costa Joana (2008), What Do We Mean by “Feminization of Poverty”? Brazil International Poverty Centre.

- World Economic Forum (2017), the Global Competitiveness Report 2017-2018, http://reports.weforum.org/global-competitiveness-index-2017-2018/

- http://www.unwomen.org/en