پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه زنان
2383-0743
2383-0751
2
4
2012
03
18
مطالعه تطبیقی حق حیات زن از دیدگاه اسلام و غرب (با تأکید بر اسناد بینالمللی)
1
22
FA
شهلا
باقری
دانشگاه خوارزمی
sbagheri@khu.ac.ir
آرزو
ملکشاه
دانشگاه خوارزمی
amalekshah72@yahoo.com
حق حیات ازجمله مهمترین حقوق موضوعه برای انسان است که در ادیان الهی و اسناد بینالمللی معاصر موضوعیت مربوط به خود را داشته است. علاوهبر این، حق حیات ازجمله مهمترین اصول حقوق فطری است و دفاع قانونی از این حق و تأمین زیرساختهای امنیتی لازم برای آن از ضروریات اجتماعی تلقی میشود. در ادیان الهی، بهویژه دین اسلام نیز، حق حیات بهمثابة موهبت الهی برای همة انسانها، اعم از زن و مرد، بهرسمیت شناخته شده است و ضمن محکومیت دخترکشی، زن و مرد را از یک نفس شناخته، کشتن به ناحق انسانها را جنایت علیه بشریت معرفی میکند. در دوران معاصر، برخی از نظامهای حقوقی دنیا، ازجمله حقوق جهانی بشر، از دیدگاه غرب کرامت انسانی را، که از جلوههای حق حیات است، در کرامت ذاتی محصور کردهاند و از کرامت ارزشی سخنی به میان نمیآورند؛ حیات انسان را در بعد مادی نگریستهاند و حیات معنوی را نادیده انگاشتهاند. در این مقاله، پس از مرور مستندات حق حیات در اسناد بینالمللی غرب معاصر، با رویکردی تطبیقی به حوزة معناییْ موضوع، قلمرو، و دامنة حق حیات برای زنان از دیدگاه اسلام و اسناد بینالمللی مشخص شده، سپس مقایسه و مقابله شده است.
حق حیات,زن,حقوق بشر,انسان,حیات اجتماعی,حقوق فطری
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_538.html
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_538_b9a1a1d14d56cc4ef80f928f07a8cdbe.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه زنان
2383-0743
2383-0751
2
4
2012
03
15
مقایسه وضعیت اعتیاد به اینترنت در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاههای دولتی شهر تهران
23
42
FA
سیدمحمد
حسینی بهشتیان
پژوهشگاه علوم انسانی
beheshtiyan.ir@gmail.com
هدف این تحقیق مقایسه وضعیت اعتیاد به اینترنت در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاههای دولتی شهر تهران بود. جامعه آماری همه دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاههای دولتی شهر تهران در سال 1390 را دربر میگرفت و نمونه تحقیق شامل 1500 نفر بود. برای انتخاب نمونه ابتدا 6 دانشگاه شامل دانشگاههای تهران، علامه طباطبایی، امیرکبیر، شریف، علم و صنعت، و الزهرا از میان دانشگاههای دولتی شهر تهران بهطور تصادفی انتخاب شدند. سپس از هر دانشگاه 6 دانشکده و از هر دانشکده 10 کلاس به روش تصادفی انتخاب شدند. دانشجویان این کلاسها اعضای نمونه تحقیق را تشکیل میدادند. آزمودنیها پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ و پرسشنامه اطلاعات جمعیتشناختی را تکمیل کردند. نتایج با روش t مستقل، تحلیل واریانس یکطرفه، و آزمون شفه تجزیه و تحلیل شد. تحلیل نتایج نشان داد:<br />۱. دختران دانشجو بیش از پسران به اینترنت معتادند؛<br />۲. دانشجویان رشتههای فنی مهندسی، اعم از دختر و پسر، بیش از بقیه رشتهها به اینترنت معتادند؛<br />۳. دانشجویان غیر خوابگاهی بیش از دانشجویان خوابگاهی به اینترنت معتادند؛ ۴. ۸/۹% دانشجویان معتاد (۹/۵% دختران و ۸/۳% پسران) به اینترنت و ۱۰/۸% از آنها در معرض خطر ابتلا به اعتیاد اینترنتیاند.
اعتیاد به اینترنت,دانشجویان,جنسیت,دانشگاه دولتی,میزان شیوع
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_539.html
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_539_575ae7ee5879d5acf78caf40646151bc.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه زنان
2383-0743
2383-0751
2
4
2012
03
15
بررسی نگرش زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) شهر شیراز به ازدواج موقت
43
66
FA
سید سعید
زاهد
دانشگاه شیراز
zahedani@shirazu.ac.ir
بهناز
خیری خامنه
دانشگاه شیراز
behnaz.kheiri@yahoo.com
ازدواج یکی از سنتهای مهم و پسندیده تمامی جوامع بشری است. در جامعۀ اسلامی ما ازدواج بر دو نوع است: ازدواج دائم و ازدواج موقت. اقدام به ازدواج موقعیت اجتماعی خود را ایجاب میکند و انتخاب یکی از این دو نوع ازدواج مشروع نیز موقعیت خود را میطلبد. مطالعه احکام خانواده در اسلام نشان میدهد که نظر شارع مقدس در صحهگذاشتن بر ازدواج موقت برای پیشگیری از رواج فحشا و در بسیاری از حالات، مقدمه یا تقویت ازدواج دائم است. خانوادۀ کامل با وجود پدر، مادر، و فرزندان شکل میگیرد. بهرغم تغییرات بهوجودآمده در عصر مدرن در بسیاری از جوامع، معمولاً پدر نانآور و تأمینکنندۀ هزینههای خانواده و پشتیبان اجتماعی آن است، مادر به نگهداری و تربیت فرزندان میپردازد، و فرزندان با جامعهپذیری در خانه و دیگر نهادهای تربیتی، برای پذیرش مسئولیتهای اجتماعی آینده آماده میشوند. با مرگ پدر یا طلاق، خانواده ناقص میشود و این نقص، برای اعضای باقیمانده، مسائل و مشکلاتی ایجاد میکند. در کشور ما، دو نهاد با عنوانهای «سازمان بهزیستی» و «کمیتۀ حضرت امام خمینی (ره)» برخی از این خانوادهها را تحت پوشش و سرپرستی خود قرار میدهند. ازدواج مجدد راه حلی برای جبران جایگاه پدر ازدسترفته است. مطالعه حاضر، با هدف بررسی نگرش زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد حضرت امام خمینی (ره) شهر شیراز به ازدواج موقت انجام شده است. در این مطالعه، از سه منطقه تحت پوشش کمیته امداد در شهر شیراز، برای نمونه از میان 13 هزار و 248 زن تحت پوشش، 400 زن سرپرست خانوار بررسی شدهاند. اطلاعات جمعآوریشده در پرسشنامۀ خودساخته نشان میدهد که سن زن، علت قبولی سرپرستی، نیازهای اقتصادی، نیازهای امنیتی، نیازهای جنسی و فرهنگی، تعداد فرزندان، میزان مستمری دریافتی از کمیته امداد، امکانات رفاهی، و تحصیلات زن با نگرش زن به ازدواج موقت در ارتباطاند.
خانواده,ازدواج,ازدواج موقت,زنان سرپرست خانوار,طلاق
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_540.html
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_540_6f91acb065d44d75866130a3427a6099.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه زنان
2383-0743
2383-0751
2
4
2012
03
15
نگاهی انتقادی بر فمینیسم اسلامی و ارزیابی میزان گرایش دانشجویان دختر به آن (مطالعه موردی: دانشجویان دختر مؤسسة آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد)
67
85
FA
میثم
شفیعی رودپشتی
دانشگاه تربیت مدرس
m.shafiee2004@gmail.com
حمیدرضا
خسروانیان
دانشگاه تربیت مدرس
khosravanian_h@yahoo.com
امروزه هر از چندگاهی بشر مدعی میشود جریانهای جدیدی را با هدف برقراری عدالت در سطوح گوناگون جامعه شناسایی و طراحی کرده است. یکی از این جریانهای جدید که مدعی دفاع از حقوق زنان، بهویژه با ویژگیهای غربی آن است، به نام «فمینیسم» (feminism) چهره نشان داده است. این پدیده در کشور ما نیز مدتی است با نام «فمینیسم اسلامی» مطرح شده است. این مقاله بر آن است که با نگاهی انتقادی این پدیده را واکاوی کند، و ضمن نقد و بررسی آن، در چهارچوب مطالعهای پیمایشی، به تعیین میزان گرایش به این مکتب در میان دانشجویان دختر مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی استان یزد بپردازد. نتایج تحقیق نشان میدهد که دانشجویان دختر مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد از میان ابعاد چهارگانة فمینیسم اسلامی به بعد «تساوی و تشابه حقوق زن و مرد» گرایش دارند و دیدگاه آنان در خصوص سه بعد دیگر منفی است. همچنین، از میان شاخصهای فرعی فمینیسم اسلامی، شاخص فرعی «مشارکت یکسان زن و مرد در تربیت فرزندان» با رتبة میانگین 74/574 بیشترین میزان شدت را دارد و شاخص فرعی «مناسب و کافینبودن فرصتهای موجود در جامعه برای زنان» با رتبة میانگین 44/383 کمترین میزان شدت در میان دانشجویان مذکور است.
فمینیسم,گرایشهای فمینیستی,فمینیسم اسلامی,حقوق زنان,عدالت جنسیتی,دانشجویان دختر
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_541.html
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_541_5caef702c33cb16362a19bf3365b3eab.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه زنان
2383-0743
2383-0751
2
4
2012
03
15
بررسی نقش مترجمان زن در تاریخ ترجمه ایران در 100 سال اخیر
87
101
FA
منیره
قربانی
دانشگاه آزاد شهرضا
monireh_ghorbani@yahoo.com
علی
رحیمی
دانشگاه کاشان
rahimijah@yahoo.com
حسین
حیدری تبریزی
دانشگاه آزاد خوراسگان
atbinus@yahoo.com
این پژوهش درصدد بررسی نقش زنان مترجم، در تاریخ ترجمه ایران، در 100 سال اخیر است. روش پژوهش توصیفی است و از دو ابزار پرسشنامه و مصاحبه (جمعاً با 54 صاحبنظر ترجمه) برای گردآوری دادهها استفاده میکند. دادهها، پس از طبقهبندی و کدگذاری، با نرمافزار SPSS تحلیل میشود. یافتههای این پژوهش نشان داد که بانوان مترجم بهرغم مشکلات اقتصادی، اجتماعی، و خانوادگی نقشی تأثیرگذار در تاریخ ترجمه و نیز ادبیات ایران داشتهاند. ادبیات کودک مطلوبترین حوزه ترجمه برای آنها بوده و بیشترین آثار از انگلیسی به فارسی ترجمه شده است. بهنظر میرسد سطح تحصیلات خانواده عامل مهمی در پیشرفت آنان بوده است. موفقیت آنان با توجه به مشکلات فراوانشان نشانه واضحی است که پشتکار، آموزش، و تجربه عوامل حقیقی موفقیت آنان بوده است.
نقش زنان مترجم,تاریخ ترجمه,ایران,100 سال اخیر
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_542.html
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_542_736f40d3c11d1c2030abfd1be121d7a4.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه زنان
2383-0743
2383-0751
2
4
2012
03
15
چالشهای عصری و ضرورت واکاوی عفاف و حجاب در آیینۀ مقاصد و اصول شرعی
103
131
FA
عزت السادات
میرخانی
دانشگاه تربیت مدرس
emirkhani22@gmail.com
در جهان کنونی، بهرغم روند شتابزده توسعه و تحول در زندگی مادی بشر و تنوع در ابزار، در دستیابی به مقاصد و اهداف انسانی و تأمین حق امنیت و حریت و بالاخره در بازیابی هویت ملتها، موانع و بحرانهای متعددی ایجاد شده است که بهشدت اذهان اندیشمندان جوامع را به خود مشغول ساخته است. توسعه پورنوگرافی، اباحیگری، تقدم اصالت لذت و قدرت و منفعت بر رعایت حقوق معنوی و حدود اخلاقی، گسترش خشونت، و غیره این پرسش را قوت میبخشند که طراحان جنگ سرد در حذف مرزهای جغرافیایی با گسترش ارتباطات چهچیزی جز تخدیر افکار و وارونهسازی رفتار را جستوجو میکنند؟ ازسوی دیگر، ملتهای بیدار اسلامی در راستای حفظ هویت ملی و ارزشهای دینی، در مقابله با این هجمه بیحد و حصر بایستی چه تمهیداتی لحاظ کنند تا حفاظت از حقوق معنوی و سلامت نسل، نفس، و عقل در آیندۀ این ملتها بهصورتی شایسته رقم بخورد.<br />در این راستا، حجاب و رعایت عفاف از مختصات ارزشی زن مسلمان در سراسر جهان است که ضرورت و بداهت عقلی و شرعی آن در داخل و خارج از ابعاد گوناگون واکاوی شده است، اما بهسبب تأثیر عمیق آن در تحکیم ارزشها، نفی هویت ابزاری از زنان، تأمین امنیت فرد و اجتماع، و غیره همچنان به آن فراوان حمله میشود؛ بنابراین در جوامع اسلامی، بررسی و تحلیل موضوع از ابعاد گوناگون ضروری است و بایستی با ایجاد تحول ساختاری در پاسخگویی از موضع انفعال به موضع فعال جهانیان را در این امر به واکنشی منطقی فرا خواند.<br />در این نوشتار، بر اساس دغدغههای مذکور، اهتمام بر آن است که پشتوانههای منطقی ـ عقلانی حکم عفاف و حجاب در آیینه غایات و مقاصد و اصول اسلامی بررسی شود و تأملات اندیشمندان غیر اسلامی در ابراز نگرانی از مخاطرات موجود و ارائه شیوههای حکیمانه ازسوی اسلام در برونرفت از این بنبست با رویکرد پشتوانههای احکام شرعی بررسی شود.
چالشهای معاصر,ارمغان روشنگری,حقوق معنوی,تأملات متفکران,مقاصد و اصول شرعی,عفاف و حجاب
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_543.html
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_543_9c4e1998b2a6ae812be3debbebb43404.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه زنان
2383-0743
2383-0751
2
4
2012
02
14
امید و رضایت از زندگی و سلامت روان در میان زنان در جمهوری ترکیه
133
155
FA
بهاره
نصیری
پژوهشگاه علوم انسانی
bn.nasiri@gmail.com
مریم السادات
هاشمی فشارکی
پژوهشگاه علوم انسانی
mhfesharaki@yahoo.com
فاطمه
بدوی
http://www.ihcs.ac.i
پژوهشگاه علوم انسانی
f.badvi@yahoo.com
آمنه
بختیاری
پژوهشگاه علوم انسانی
ameneh_b20001@yahoo.co.uk
برخورداری از سلامت جسمی، روانی، و اجتماعی ازجمله مهمترین ضرورتهای انسانها در هر جامعهای است که علاوهبر فواید شخصی و اجتماعی، موجب ارتقا و رشد جامعه میشود. زنان تقریباً نیمی از جمعیت ترکیه را تشکیل میدهند و نقشی کلیدی در وضعیت بهداشت و سلامت خود، خانواده، و جامعه پیرامونشان ایفا میکنند. زنان ازجمله افراد جامعهاند که توجه به سلامت روانی آنها اهمیت بسیاری دارد. امیدواری، سرزندگی، و شادابی میتواند تأثیر بسزایی در نحوه فعالیت آنها داشته باشد و به نوبه خود موجبات شادی نسل بعد را فراهم سازد. تأمین سلامت روان زنان نهتنها برای خود آنها بسیار ضروری است، بلکه در ارتقای سلامت روان کل جامعه نیز میتواند نقشی بسیار کلیدی ایفا کند. با توجه به اینکه ترکیه درصدد است شاخصهای توسعه را در جامعه پیاده سازد و به عضویت اتحادیه اروپا درآید، برای این کشور توجه به این نکته حائز اهمیتی ویژه است. تحقیق حاضر جهت تبیین چگونگی نرخ امید، رضایت از زندگی، و سلامت روان زنان در ترکیه است. این مقاله برگرفته از طرحی تحقیقاتی با عنوان «درآمدی بر وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی زنان در جمهوری ترکیه» است، که گروه بررسی مسائل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آن را به پیشنهاد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ارائه داده است. این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است. اطلاعات جامعه مورد مطالعه (آمار و ارقام آماری در خصوص وضعیت سلامت روان زنان ترکیه) به شیوه اسنادی ـ کتابخانهای گردآوری شده است و دادههای مورد نیاز، از نتایج آخرین سرشماری سازمان آمار و اطلاعات ترکیه، سالنامههای آماری، مراکز آمار و اطلاعات مؤسسات آموزش عالی، و مرکز بهداشت و درمان و انیستیتوی آمار ترکیه در دوره 2009 - 2012 استخراج شده است.<br />یافتهها حاکی از آن است که نرخ امید به زندگی و سطح عمومی شادی زنان در دهههای گذشته در ترکیه افزایش چشمگیری داشته است، لکن میزان رضایتمندی از سلامت طی سالهای 2003 - 2010 در بین مردان بسیار بیشتر از زنان است و افرادی که اصلاً از سلامتی خود رضایت ندارند در میان زنان از مردان بیشتر بودهاند.
امید به زندگی,رضایت از زندگی,سلامت روان,زنان,ترکیه
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_544.html
https://womenstudy.ihcs.ac.ir/article_544_c33493fd90b073e82b269cc868a4d3de.pdf