جراحی زیبایی و اختیار جدایی زوجه در نظام حقوقی ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری(ره)؛ استادیار گروه حقوق دانشگاه امام صادق(ع)؛ وکیل پایۀ یک دادگستری و مدیر اندیشکدۀ محقّق

2 کارشناسی ارشد حقوق خانواده- دانشگاه امام صادق(ع)- پردیس خواهران

چکیده

به جهت شیوع جراحی زیبایی به‌معنای عملیات و اقدامی که صرفاً به‌منظور ارتقای زیبایی شکل اعضای دارای ساختار طبیعی بدن فرد انجام می‌شود، این عمل می‌تواند با انحلال عقد نکاح مرتبط گردد. گاهی عمل زیبایی قبل از نکاح بوده است و زوجه پس از نکاح متوجه عمل جراحی همسرش می‌گردد. در مواردی نیز به جهت انجام عمل جراحی زیبایی، زوجه نمی‌تواند وضع جدید ظاهری زوج را پس از انجام عمل تحمل کند یا اینکه عدم انجام عمل جراحی زیبایی را به‌عنوان شرط ضمن عقد نکاح قید می‌نماید. این مقاله با روش کتابخانه‌ای در صدد پاسخ به این پرسش اساسی است که در این فروض، آیا به جهت کراهت ناشی از وضع ظاهری زوج، راهی برای انحلال نکاح به درخواست زوجه وجود دارد؟ و اینکه آیا می‌توان به جهت تخلف از شرط وصف یا فعل (ترک فعل) ضمن عقد، حق فسخ نکاح را برای زوجه قائل شد؟ نگارنده با استفاده از ظرفیت فقهی‌ـ‌حقوقی قاعدۀ شروط و مستند به نظریۀ جدایی یک‌جانبه (خلع افتدایی)، به چینش استدلال خود برای اختیار جدایی زوجه در موارد فوق پرداخته است، به‌طوری‌که نه‌تنها مخالف با قانون نباشد، بلکه با مادۀ ۱۱۴۶ ق.م و ۱۱۲۸ ق.م قابل انطباق گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cosmetic surgery and the authority of the wife in the Iranian legal system

نویسندگان [English]

  • Maryam ul Sadat Mohaghegh Damad 1
  • Masoumeh Monfared Mosghani 2
1 Assistant Professor of Law Department of Imam Sadegh University
2 Postgraduate in Islamic studies & family law, Imam Sadiq (p.) University, Girls College
چکیده [English]

Due to the prevalence of cosmetic surgery, as an operation and action that is performed only to enhance the beauty of the shape of the organs with the natural structure of the body, this action related to the dissolution of the marriage contract. Sometimes cosmetic surgery has done and the wife notices her husband's cosmetic surgery , so she cannot tolerate the new appearance of her husband after the operation, or not performing cosmetic surgery has stipulated as a condition in marriage contract. This article using library method seeks to answer this basic question that in these assumptions, is there any way to dissolve the marriage due to the hatred caused by the appearance of the husband? Or does wife have the right to terminate the marriage, due to violating the condition of quality or performance (not performing) by husband within the contract? Using the legal jurisprudential capacity of the rule of conditions and documenting the theory of unilateral divorce, the author has arranged his argument for the authority of divorce for the wife in the above cases, so it is not in contrary to the law, but also it is applicable to Articles 1146 and 1128 of civil code.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cosmetic Surgery
  • khula divorce
  • obligatory khula
  • unilateral khula
  • marriage dissolution
  • hatred
اولسن، مریل (۱۳۸۸). جراحی زیبایی. ترجمه‌ی شهروز فرهنگ. تهران: انتشارات کلید آموزش.
ایزدی‌فرد، علی‌اکبر؛ کاویار، حسین؛ دیانی، عبدالرسول و احمدوند، بهناز (۱۳۹۱). «بررسی و تحلیل وجوب یا عدم وجوب طلاق خلع از جانب زوج در فقه امامیه». فصلنامۀ خانواده‌پژوهی، 8(۳۰)، 235-251.
بلالی، اسماعیل؛ افشارکهن، ‌جواد (۱۳۸۹). «زیبایی و پول، آرایش و جراحی». فصلنامۀ مطالعات راهبردی زنان، 12(47)، 99-140.
جبعی عاملی، زین‌الدین‌بن‌علی (۱۴۱۳ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. جلد نهم. قم: کتاب‌فروشی داوری، چاپ اول.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۷۸). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش، چاپ اول.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1386). حقوق خانواده. تهران: گنج دانش، چاپ چهارم.
حاجی‌پور، مرتضی (۱۳۸۳). «اختیار زوجه و ابهام در مفهوم عسر و حرج». پژوهش زنان، ۲(2)، 167-172.
حلی، نجم‌الدین جعفربن‌حسن (۱۴۰۸ق). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. جلد سوم. قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
سلیمانی، فاطمه (۱۳۸۰). تأثیر عمل جراحی زیبایی بر سلامت روان و عزت نفس. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
شکرامرجی، ایوب؛ عباسی، محمود (۱۳۸۷). «مسئولیت مدنی ناشی از جراحی زیبایی». فصلنامۀ حقوق پزشکی، 2(4).
صانعی، یوسف (۱۳۸۶). وجوب طلاق خلع بر مرد. قم: میثم تمار، چاپ اول.
صفایی، حسین؛ امامی، اسدالله (۱۳۹۳). مختصر حقوق خانواده. تهران: نشر میزان، چاپ سی‌وهشتم.
فاضل هندی، محمدبن‌حسن (۱۴۱۶ق). کشف اللثام و الابهام عن قواعد الاحکام. جلد دوم. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
فاضل لنکرانی، محمد (۱۳۸۹). جامع المسائل. جلد اول. قم: انتشارات امیر قلم، چاپ یازدهم.
کاتوزیان، ناصر (۱۳۷۵). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی: خانواده. تهران: موسسۀ نشر یلدا، چاپ اول.
کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۵). حقوق مدنی: خانواده. تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ هفتم.
کلهرنیا گلکار، میثم (۱۳۹۰). مسئولیت مدنی پزشک در جراحی‌های زیبایی و ترمیمی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
محقق‌داماد، سیدمصطفی؛ قنواتی، جلیل؛ وحدتی شبیری، حسن و عبدی‌پور، ابراهیم (۱۳۹۳). حقوق قراردادها در فقه امامیه (توافق اراده‌ها، شرایط متعاقدین و مورد معامله). جلد دوم. قم: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ سوم.
محقق‌داماد، سیدمصطفی (۱۴۰۶ق). قواعد فقه. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ دوازدهم.
محقق‌داماد، سیدمصطفی (۱۳۹۷). نظریۀ عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. جلد دوم. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ اول.
محقق‌داماد، سیدمصطفی (۱۳۹۸). نظریۀ عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. جلد اول. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ پنجم.
محقق‌داماد، مریم‌السادات (زمستان ۱۳۸۳ و بهار ۱۳۸۴). «تأثیر انحلال عقد نکاح بر شروط ضمن آن»، فصلنامۀ رهنمون، (۹ و ۱۰)، 85-114.
محقق‌داماد، مریم‌السادات (۱400). نظریۀ خلع افتدائی یا انحلال نکاح با ارادۀ زوجه. تهران: انتشارات نوآیین.
معرفت، محمدهادی (1380). «زن در نگاه قرآن و در فرهنگ زمان نزول وحی، بخش دوم». مجلۀ پژوهش‌های قرآنی، (27 و 28)، 30-49.
موسوی خمینی، روح‌الله (بی‌تا). تحریر الوسیله. جلد دوم. قم: مؤسسۀ مطبوعات دارالعم، چاپ اول.
موسوی گلپایگانی، محمدرضا (۱۳۸۲). مجمع المسائل. جلد پنجم. قم: دارالقرآن الکریم، چاپ دوم.
میرزای قمی، ابوالقاسم‌بن‌محمدحسن (1385). رسائل. قم: مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی، تحقیق مکتبه الاعلام الاسلامیه.
نجفی، محمدحسن (۱۴۰۴ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. جلد سی‌وسوم. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
هدایت‌نیا، فرج‌الله (۱۳۹۱). «بررسی حدود اختیار زوج در طلاق خلع». فصلنامۀ فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، ۱۷(۵۶)، 75-96.