تجربه‌ی زیسته‌ نمایندگان زن از راهبرد اقدام مثبت در افغانستان (مطالعه‌ی پدیدار شناختی).

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری؛ دانشگاه ادیان و مذاهب دانشکده زن و خانواده،قم، ایران.

2 فاطمه توفیقی؛ استادیار دین‌شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

3 محمد آصف محسنی (حکمت)؛ استاد یار گروه حقوق دانشگاه المصطفی، کابل، افغانستان

چکیده

بعد از اجلاس بن در آلمان سال 2001 و به دنبال آن تصویب قانون اساسی جدید افغانستان سال 1382 و قانون انتخابات در سال 1383 راهبرد اقدام مثبت با سازوکار مشخص برای بهبود وضعیت زنان در مشارکت سیاسی ـ اجتماعی وارد ادبیات حقوقی افغانستان شد. باگذشت زمان از اجرای راهبرد اقدام مثبت حیات پرفرازونشیب زنان در افغانستان اقتضا می‌کرد تا در این تحقیق کیفی راهبرد فوق از منظر تجربه‌ی زیسته نمایندگان زن مورد بازنمایی قرار گیرد. در این راستا با شیوه‌ی پدیدارشناسی، از طریق «مصاحبه ‌نمیه‌ساختار-یافته» با 15 تن از نمایندگان زن به‌صورت حضوری گردآوری داده‌ها انجام‌یافته و کدگذاری گردید. بر اساس یافته‌ها تسهیل در رقابت با مردان، ایجاد فرصت‌ برای زنان، بهره‌وری از تنوع جنسیتی، انعطاف‌پذیری در سیاست‌گذاری دولت برای زنان ازجمله مقوله‌هایند که بر نیاز زنان به راهبرد اقدام مثبت دلالت دارد. همچنین نتایج نشان داد سیاست اجرایی اقدام مثبت در رشد توانایی و قابلیت زنان مهم دانسته می‌شود ـ زیرا ظهور توانایی، کسب مهارت و تجربه، مکمل شایسته‌سالاری، ازجمله مقوله‌هایند که از تجربه نمایندگان زن استخراج شد. مهم چگونگی اجرای این راهبرد است؛ بر اساس یافته‌ها دسترسی نابرابر، سرزنش، احساس حقارت، فرهنگ مردسالاری، سوءاستفاده و نبود صلح در تجربه‌ی مصاحبه‌شوندگان حکایت از چالش‌های راهبرد اقدام مثبت داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Lived experience of female representatives of Affirmative action strategy in Afghanistan (phenomenological study).

نویسندگان [English]

  • Muhammadhussain Khaliqi 1
  • fatima towfighi 2
  • muhamadd asif muhsini hikmat 3
1 Religion and denominations university women's study department
2 Assistant Professor of Theology, University of Religions and denomination, Qom, Iran
3 Assistant Professor and Member of the Faculty of Law, Al-Mustafa University, Kabul, Afghanistan
چکیده [English]

After the Bonn Summit in Germany in 2001, followed by the adoption of the new Constitution of Afghanistan in 2003 and the Electoral Law in 2004, affirmative action strategy with a clear and systematic mechanism to improve the status of women in socio-political participation entered the Afghan legal literature. With the passage of time prosperous life of women in Afghanistan required that in this qualitative study the above strategy be represented and narrated from the perspective of the lived experience of women representatives. In this regard, data collection and coding was done in interview with 15 female representatives in person. According to the findings, facilitating competition with men, creating opportunities, productivity of gender diversity, and flexibility in laws indicate the need for women this strategy. The results also showed developing the ability and capability of women. Because the emergence of ability, the acquisition of skills and experience, complement meritocracy, are among the categories that were extracted from the experience of female representatives. What matters is how this strategy is implementation; based on the findings, unequal access, blame, feelings of inferiority, patriarchy, abuse and lack of peace in the interviewees' experience indicated affirmative action challenges to this strategy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lived experience
  • female representatives
  • positive action strategy
  • Afghanistan
قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان مصوب 1382.
قانون انتخابات جمهوری اسلامی افغانستان مصوب 1383.
بودلایی، حسن، (1398)، روش تحقیق پدیدارشناسی، تهران: انتشارات احسان.
تانگ، رزمری، درآمدی جامع بر نظریه­های فمینیستی، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران: نی، 1396.
ذکایی، محمد سعید، (1399)، هنر انجام پژوهش کیفی؛ از مسئله یابی تا نگارش، تهران: آگاه.
رالز، جان، عدالت به مثابه انصاف، ترجمه عرفان ثابتی، (1398)، تهران: انتشارات ققنوس.
رالز، جان، نظریه­ای در باب عدالت، تهران: مرکز، 1393.
رحیم نیا، فریبرز، هدیه لقمانی، «مدیریت استراتژیک تنوع نیروی کار، مزیتی رقابتی»، دهمین اجلاس بین‌المللی مدیریت استراتژیک ایران. تهران، 1392.
رودگر، نرگس، (1394)، تاریخچه نظریات گرایش­ها و نقد فمینیسم، تهران: نشر دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
زهاوی، دان، پدیدارشناسی هوسرل، ترجمه مهدی صاحبکار و ایمان واقفی، (1392)، تهران: روزبهان.
سید حسن توسلی، (1376)، «مبنای عدالت در نظریه جان رالز»، مجله نقد و نظر، سال 1376، دوره 3، شماره 3.
علاسوند، فریبا، زن در اسلام، قم: مرکز نشر هاجر، چ7، 1397.
گرجی ازندریانی، علی‌اکبر (1384)، «تبعیض مثبت: تبعیض عادلانه یا درمان اثرات تبعیض» مجله تحقیقات حقوقی، ش 55.
گرجی ازندریانی، علی‌اکبر، (1388)،  در تکاپوی حقوق اساسی، تهران: جنگل، چ 2.
گرجی ازندریانی، علی­اکبر، (1394)، تبعیض مثبت، تهران: آلا قلم.
محسن جاهد و سحرکاوندی، (1392)، «اقدامات جبرانی؛ نقد و بررسی دلایل موافقان و مخالفان»، پژوهش­نامه اخلاق، ش 21.
محمدپور، احمد، (1397) ضد­­ روش: زمینه های فلسفی و رویه‌های عملی درروش شناسی کیفی، تهران: لوگوس.
مشیرزاده، حمیرا، (1397)، از جنبش تا نظریه اجتماعی تاریخ دو قرن فمنیسم، تهران: شیرازه.
ناصر فکوهی، (1384)، «سازوکار «اقدام مثبت» به مثابه ابزار محرومیت‌زدایی با نگاهی به موقعیت زنان در ایران»، پژوهشنامه زنان، دوره 3، ش 3.
واعظی، احمد، (1386)، جان رالز؛ ازنظریه عدالت تا لیبرالیسم سیاسی، قم: نشر بوستان کتاب.
واعظی، احمد، (1393)، نقد و بررسی نظریه­های­عدالت، قم: آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
George Gerapetritis, Affirmative Action Policies and Judicial Review Worldwide, Springer International Publishing, Switzerland, 2016.
Global Rights Institution, Affirmative Action: A global Perspective, Washington DC, 2005.
Thomas Sowell, Affirmative action Around the Word (New Haven & London: Yale University Press, 2004.