تاثیر انگاره های زروانی بر متن پهلوی گزیده های زادسپرم با تکیه بر وضعیت اجتماعی زنان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران قبلاز اسلام،واحد داراب،دانشگاه آزاد اسلامی،داراب،ایران.

2 استادیار گروه تاریخ ،واحد داراب،دانشگاه آزاد اسلامی،داراب،ایران.

3 استادیار پژوهشکده تاریخ،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ،تهران،ایران.

چکیده

گزیده‌های زادسپرم متنی به زبان پهلوی است که توسط زادسپرم جوان جم هیربد سیرجان در قرن سوم هجری با هدف تداوم و حفظ حیات آیین زرتشتی نگاشته شده است. زادسپرم از علماء آگاه زمان خویش بوده و اندیشه های نوینی را در تقابل با دیدگاه سنتی علماء زرتشتی با توجه به مقتضیات و شرایط زمانه بیان نموده است.جستار حاضر بر اساس رویکرد تحلیل محتوا بر آن است تا وضعیت اجتماعی زنان را مورد واکاوی قرار دهد . با این هدف که در مقام پاسخ گویی به این پرسش باشد که شرایط اجتماعی زنان در این متن متاثر از چه عواملی است؟ واکاوی متن تصویر همه جانبه ای از وضعیت اجتماعی زنان زرتشتی در قرن سوم هجری را ترسیم نموده و مناسبات و سازوکارهای حقوقی و دینی نسبت یه زنان را به روشنی بیان نموده است .یافته های پژوهش به استناد متن گزیده های زادسپرم بیانگر تاثیرپذیری وضعیت اجتماعی زنان از ارزش ها و هنجارهای اجتماعی،باورهای دینی و رسوخ انگاره های زروانی است که که زنان را به لحاظ حقوق اجتماعی و معنوی در رتبه ای پایین تر از مردان قرار داده است.
واژگان کلیدی: گزیده‌های زادسپرم، وضعیت اجتماعی زنان، آیین زروانی

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of Zarvani ideas on the Pahlavi text of Zadsperm excerpts based on women's social status

نویسندگان [English]

  • soheila kamjoo 1
  • Zahra Hamedi 2
  • Elham Malekzadeh 3
1 PhD student in the history of pre-Islamic Iran, Darab Branch, Islamic Azad University, Darab, Iran.
2 Assistant Professor of History, Darab Branch, Islamic Azad University, Darab, Iran.
3 Assistant Professor of History Research Institute, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Excerpts from Zadsperm is a text in the Pahlavi language that was written by the young Zadsperm of Jam Hirbod Sirjan in the third century AH with the aim of preserving the life of Zoroastrianism. The present article is based on the content analysis approach to examine the social status of women. In order to be able to answer the question of what factors affect the social conditions of women in this text? Studies show that although in a few cases, men and women are considered together, regardless of gender, but according to social norms, innate spirituality and spirituality belong to men and the fateful affairs of the universe. It is ruled by male forces. This belief is very similar to the ideas of the Zarwani religion. Findings indicate that the text is influenced by common social beliefs at the time of writing, such as the Zarwani religion. In other words, the attainment of sacred concepts belongs primarily to men, and women enjoy spiritual matters through men. Therefore, in parallel with this view, the devil can not directly dominate men, and this is done through women. Does.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Excerpts from sperm
  • women's social status
  • Zarwani religion
  • ارداویراف نامه (1391)،ترجمه رحیم عفیفی، چاپ سوم،تهران: توس.
  • باقری، مهری (1389) ،دین­های ایران باستان، چاپ چهارم ،تهران: قطره.
  • بندهش (1397)، فرنبغ دادگی، گذارنده مهرداد بهار، تهران: طوس.
  • بنونیست، امیل (1386)، دین ایرانی، ترجمه بهمن سرکاراتی، تهران: قطره.
  • بویس، مری (1386)، آیین زرتشت، ترجمه ابوالحسن تهامی، تهران: نگاه.
  • بهار، مهرداد (1352)،اساطیر ایران، چاپ اول،تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  • بهار،مهرداد (1390)، ادیان آسیایی، چاپ نهم،تهران: چشمه
  • خیرخواه، احمد (1397)، نگاهی به حقوق زن در ایران باستان، چاپ اول،تهران:سبزان.
  • دینکرد پنجم (1388)، آوانویسی، ترجمه، تعلیقات، واژه نامه، متن پهلوی، ژاله آموزگار و احمد تفضلی، چاپ دوم ،تهران: معین.
  • دینکرد سوم (1381)، متنی به زبان پهلوی، آوانویسی، یادداشت­ها و ترجمه بر اساس دینکرد چاپ مدن از فریدون فضیلت، تهران: دهخدا.
  • دینکرد ششم (1392) ،تدوین کنندگان پیشین آذرفرنبغ پسر فرخزاد، آذرپاد پسر امید، ترجمه فرشته آهنگری، چاپ اول،تهران: صبا.
  • دینکرد هفتم (1389) ،تدوین کنندگان پیشین آذرفرنبغ پسر فرخزاد، آذرباد پسر امید، تصحیح متن، آوانویسی، نگارش فارسی واژه نامه­ها و یادداشت­ها از محمد تقی راشد محصل، چاپ اول،تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • روایت پهلوی (1367)، متنی به فارسی میانه، پهلوی ساسانی، ترجمه مهشید میرفخرایی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  • زنر، آرسی (1378)، طلوع و غروب زرتشتی گری، ترجمه تیمور قادری، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.
  • زنر،آرسی (1384)، زروان یا معمای زرتشتی گری، ترجمه تیمور قادری، چاپ اول،تهران: امیرکبیر.
  • شایست نشایست (1369)، آوانویسی، ترجمه کتایون مزداپور، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی
  • شفلید و دیگران (1398)، راهنمای پژوهش­های زردشتی، ترجمه عسکر بهرامی، چاپ اول، تهران: فرهنگ معاصر.
  • شهرستانی، ابوالفتح محمد ابن عبدالکریم (1335)، الملل والنحل، ترجمه افضل الدین صدر ترکه اصفهانی، چاپ دوم، تهران: تابان.
  • صد در نثر و صد در بندهش (1909)، بامانجی، سخن در اوستا و پهلوی، ملافیروز مدرسا، بمبءی: انجمن پارسی پانچای.
  • صمدی،مهرانگیز(1367)،ماه در ایران،تهران:علمی و فرهنگی.
  • علمای اسلام به دیگرروش(1384)،تصحیح مسعود جلالی مقدم،تهران:امیرکبیر.
  • مزداپور، کتایون و همکاران (1394)، ادیان و مذاهب در ایران باستان، چاپ اول، تهران: سمت.
  • مزداپور،کتایون (1386)،داغ گل سرخ،تهران:اساطیر.
  • مینوی خرد (1397)، ترجمه احمد تفضلی، چاپ ششم، تهران: توس.
  • وثوق بنایی، مژگان (1396)، تحلیل جامعه شناختی حقوق زن در دوره ساسانی، چاپ اول، تهران: پشتیبان.
  • وزیدگیهای زادسپرم (1385)، نگارش فارسی، آوانویسی و یادداشتها از محمد تقی راشد محصل، چاپ دوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • وندیداد (1385)، ترجمه­هاشم رضی، تهران: بهجت.
  • هیلنز، جان (1395)، شناخت اساطیر، ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی، چاپ نوزدهم، تهران: چشمه.
  • یارشاطر و دیگران (1393)، تاریخ ادبیات فارسی، به کوشش رونالد امریک، ماریا ماتسوخ، ترجمه فارسی زیر نظر ژاله آموزگار، تهران: سخن.
  • یسنا (بی تا)، تفسیر و تالیف ابراهیم پورداود، از نفقه پشوتن مارکر، ج1، بمبئی: انجمن زرتشتیان ایرانی بمبئی و ایران لیگ بمبئی.
  • Boyce, Mary, (1989), Brasnom, Encyclopaedia Iranica, Ehsan Yarshater (ed) New York: BibliothecaPersica Press.
  • Jackson, V.Williams, (2004) Avesta Grammer In Comparison With Sanskrit.Stuttgart:W.Kohlhammer.
  • Sohn, (1996) Diemedizindes, Zadspram,Anatomie physiologie und psychologie inden, wizidag ,ha zadspram ,einer Zoroastrich mittel persischen Antbologie ansdem frubislamischen Iran des neunten jabrbunderts Wiesbaden.