تحلیلی بر رویه قضایی در خصوص حق بر تصویر زنان در فضای مجازی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات حقوق خانواده، دانشگاه ادیان و مذاهب قم، ایران

2 استادیار گروه مطالعات زنان، دانشگاه ادیان و مذاهب قم، ایران

10.30465/ws.2024.46041.3909

چکیده

زنان جزء اقشار آسیب پذیر جامعه هستند. امروزه نیز با گسترش فضای مجازی که بخشی از واقعیت های جامعه ی انسانی به آن منتقل شده است، برخی افراد با استفاده از تصویر زنان اهدافی همچون اخاذی، تهدید، کسب درآمد، هتک حیثیت آن ها و ... را دنبال می کنند. این مسأله زنان را در وضعیتی قرار داده که اگر از حق بر تصویر آن ها در فضای مجازی حمایتی خاص و ویژه به عمل نیاید، دچار بروز آسیب های مادی و معنوی جدی به ابعاد مختلف شخصیت آنان می شود. این پژوهش با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای، به روش توصیفی - تحلیلی و همچنین با بررسی تعدادی پرونده و رأی صادره از قضات قوه قضائیه نگارش یافته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد تنها در بند ب ماده 5 قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیتهای غیر مجاز می نمایند مصوب1386، مستقیماً از حق بر تصویر زنان در شرایط خاص حمایت شده است. همچنین آنچه بیشتر مورد توجه محاکم بوده، انتشار تصاویر مستهجن و مبتذل زنان می باشد. در آرای قضایی حمایت های قانونی از حق بر تصویر زنان بیشتر در جهت تعیین مجازات های کیفری می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An analysis of the jurisprudence regarding the right to the image of women in cyberspace

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Abdi 1
  • Azam Khoshsorat movafagh 2
1 Phd Student of Family Law Studies, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
2 Assistant Professor of Women's Studies Department, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

Women are part of the vulnerable sections of the society. Today, with the expansion of the virtual space, where some of the realities of human society have been transferred, some people use the image of women to pursue goals such as extortion, threats, making money, insulting their dignity. This issue has put women in a situation where if the right to their image in the virtual space is not protected, it will cause serious material and spiritual damage to different dimensions of their personality. This research has been written using documents and library sources, in a descriptive-analytical method, as well as by examining a number of cases and judgments issued by judges of the judiciary. The obtained results show that only in paragraph b of article 5 of the law on the method punishing persons who engage in unauthorized activities in audiovisual matters, approved in 2016, the right to the image of women is directly supported in special circumstances. Also, what has attracted the most attention of courts is the publication of obscene and vulgar images of women. In the judicial decisions, the legal protection of the right to image of women is more in direction of determining criminal punishments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • right to women's image
  • privacy
  • judgmental procedure
  • cyberspace
آشوری، محمد و باستانی، برومندف (1386)، جرائم کامپیوتری و اینترنتی جلوه ای نوین از بزهکاری، چاپ دوم: تهران: انتشارات بهنامی.
 اسماعیل پور، سیما و عباسی عربلوی آقاعلی، امیر، (1399)، حمایت از حق تصویر زنان در فضای مجازی، سومین کنفرانس بین المللی و ملی مطالعات مدیریت و حسابداری و حقوق، صص 8-1.
اصلانی، حمیدرضا، (1384)،  حقوق فناوری اطلاعات، چاپ اول، تهران: میزان.
اصلانی، حمیدرضا،(1381)، حق اختراع با لحاظ موافقت نامه ی تریپس، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی، دانشگاه تربیت مدرس.
اکبری شاندیز، محمدعلی،(1392)، حق بر تصویر در نظام مالکیت فکری، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، رشته حقوق، دانشگاه شهید بهشتی.
امامی، حسن، (1401)، حقوق مدنی، جلد چهارم، چاپ چهلم، تهران: اسلامیه.
انصاری، باقر، (1386)، حقوق حریم خصوصی، چاپ اول، تهران: سمت.
انصاری، باقر و عطار، شیما، (1392)، حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی، مجله پژوهشهای حقوقی، دوره 1 (23): صص 134-114.
دهخدا، علی اکبر، (1373)، لغت نامه، جلد چهارم، چاپ اول، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
جوان، صدیقه، (1390)، مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، رشته حقوق خصوصی، دانشگاه خوارزمی.
چنگزی راد، داوود، (1396)، ماهیت و ضمانت اجرای حق تصویر در حقوق ایران، نشریه قانون طاها، دوره 6 (2): ص 58.
خسروانی، ملیکا، (1400)، تحلیل ماهیت و جایگاه حق تصویر در حقوق ایران، سومین کنفرانس ملی پژوهش های نوین در تعلیم و تربیت، رواشناسی، فقه و حقوق و علوم اجتماعی، ص 12-1.
شکری، رضا، (1397)، حریم خصوصی ارتباطات در فضای الکترونیکی از منظر حقوق کیفری ایران و انگلستان، فصلنامه حقوق و فناوری اطلاعات، دوره 1 (1): صص 65-32.
شیداییان، مهدی، دارابی، شهرداد، میرخلیلی، سید محمود و شکری، رضا، (1396)، حمایت از حق بر تصویر خصوصی در حقوق ایران و انگلستان جلوه ای از حریم خصوصی معنوی-حیثیتی، کنفرانس سالانه پژوهش در علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، صص17-1.
صفایی، حسین، (1390)، حقوق مدنی: اشخاص و مهجورین، چاپ شانزدهم، تهران: سمت.
صفایی، حسین و قاسم زاده، مرتضی، (1391)، حقوق مدنی: اشخاص و مهجورین، چاپ هجدهم، تهران: سمت.  
قاجارقیونلو، سیامک، (1390)، مقدمه حقوق سایبر، تهران: میزان.
قاضی، ابوالفضل، ( 1375)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، چاپ ششم، تهران: دانشگاه تهران.
 فتاحیان، مریم، (1396)، بررسی علل جهانی افزایش خشونت سایبری علیه زنان، فصلنامه علمی- حقوقی قانون یار،   دوره 3 (3): صص 48-29.
  قانون آیین دادرسی کیفری، مصوب 1392.
  قانون اساسی، مصوب 1358.
  قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، مصوب 1388.                                                          
  قانون جرائم رایانه ای، مصوب 1388.
  قانون مجازات اسلامی، مصوب 1375 (بخش تعزیرات).
  قانون مجازات اسلامی، مصوب 1392.
  قانون مسئولیت مدنی، مصوب 1339.
  قانون مطبوعات، مصوب 1364 (آخرین اصلاحات مصوب 1388).
  قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت های غیرمجاز می نمایند، مصوب 1386.
  مسعودی، امید، (1383)، امنیت اطلاعات در فضای سایبر، تهران: دوره 27(85): 21-16.
  معین، محمد، (1383)، فرهنگ فارسی، جلد اول، چاپ بیست و یکم، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
  میرشکاری، عباس، (1396)، حقوق شخصیت و حقوق مسئولیت مدنی در اروپا، تهران: سهامی انتشار.
  میرشکاری، عباس، (1397)، حق تصویر، فصلنامه حقوق خصوصی، دوره 15 (1): صص 174-149.
  Arganoff. M.H. (1994). controlling the threats to personal privacy, information system management.
Brüggemeier, Gert, Aurelia Colombi Ciacchi, and Patrick O’Callaghan, (2010),
Personality Rights in European Tort Law, Cambridge University Press, New York.
Barbas, Samantha. (2012). The Laws of Image. New England Law Review. Vol.47. PP. 1-70.
Barnett, Stephen R. (1999).  The Right to One's Own Image: Publicity and Privacy Rights in the
United States and Spai.Vol.47. No.4. PP. 555-581.
Greene, J. Liberalism and the Public/Private Distinction. A Biannual Journal. Vol. 7. No. 1. January 2006. www.humboldt.edu/~essays/shaefferrev2.html.
Helling, anna e. 2005. protection of "persona" in the Eu and in the us: a comparative analysis, a thesis submitted to the graduate faculty of the university of Georgia, Athens, Georgia, PP. 25 – 35.
Koziol H. and A. warzilek.2005. The protection of personality rights against invasions by mass media, Vienna, New York. P 121.
Logeais, Elisabeth, Jean-Baptiste Schroeder. (1998). The French Right Of Image: An Ambiguous
Concept Protecting The Human Persona, Loyola Of Los Angeles Entertainment law journal,
Vol.18.
Marilena Manuc. (2012). Liliana, the right to self -Image: the consent given in the case of reproduction of a person in a photograph, film, drawing, on the internet, contemporary readings in law and social justice, Vol 4(2), PP.458 – 461.
Mitchell, J. How many photos are uploaded to Facebook each day. (Quora, 25 January 2011). Retrieved 23 November 2011. from http://www.quora.com/How-many-photos-are-uploaded-to-Facebook-each-day.
Peptan, Rodica. (2014). The right to own image in the new Romanian civil code, letter and social science series, issue 2, PP.29-45.
Prosser, Willian L., (1960). Privacy,48 Cal. L. Rev 383, PP.383-388.
Reiter, Eric h., (2001). personality and patrimony: comparative perspectives on the right to one's
image, Tulane law review, Vol.76, PP. 673-685.
Synodinou, Tatiana. (2014). image right and copyright law in Europe: divergences and
convergences, laws, Vol.3, PP. 181-207.
Tsaoussi, Aspasia .2011. Facebook, Privacy and the Challenges of Protecting Minors on Social Networking Sites, P 1,2.
Valentins, A.  My Image is My Property - Personal Image Protection on the Internet. LL.M thesis. University of Copenhagen. 2012. P 52.
Warren, Samuel d. & Brandeis, Louis d., (1890), the right to privacy, Harvard Law Review, vol.14.