تجربه زیسته دختران مجرد ساکن تهران در فضاهای اجتماعی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

10.30465/ws.2024.47234.3985

چکیده

در دنیای امروز تمام کنشگران اجتماعی از جمله زنان فضاهای مختلف اجتماعی را تجربه می‌کنند. فضاهایی از قبیل دانشگاه، محل کار، خیابان و غیره. در هر یک از این فضاها روابط اجتماعی خاصی جریان دارد. در اینجا روابط اجتماعی از منظر روابط قدرت نگریسته شده است. در این مقاله ابتدا شرحی مختصر از انواع قدرت، مفهوم مقاومت و مفاهیم بدیل آن را ارائه کرده‌ایم. سپس با رویکرد هرمنوتیک تفسیری و از طریق مصاحبۀ روایی با 20 دختر مجرد ساکن تهران، تجربۀ زیستۀ آن‌ها در مواجهه با انواع قدرت را تحلیل کرده‌ایم. میدان‌هایی که اعمال قدرت در آن‌ها را بررسی کردیم خانواده، دانشگاه، محل کار و فضای عمومی بود. یافته‌ها حاکی از سه نوع مواجهه با روابط نابرابر قدرت است: پذیرش قدرت، احساس بی‌قدرتی و مقاومت. بیشترین تجربه در بین این سه نوع مواجهه، تجربۀ بی‌قدرتی بود. نتایج نشان دادند مفهوم مقاومت به تنهایی برای تحلیل مواجهه با قدرت به شدت ناکافی است. همچنین، بر اساس یافته‌ها می‌توان گفت سوژه‌ها هویت‌های یکپارچه ندارند و بر اساس تفسیرشان از موقعیت می‌توانند سوژۀ پذیرا، بی‌قدرت یا مقاوم باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

lived experience of single girls living in Tehran of social spaces

نویسندگان [English]

  • Mohammd yazdaninasab 1
  • Nafiseh Karimi Alavijeh 2
1 Assistant Professor of Sociology at Faculty of Letters and Humanities, Shahid Beheshti University, Iran
2 MA Student of Sociology at Tehran University, Iran
چکیده [English]

Today, the concept of power has acquired new epistemological and ontological dimensions and has become more explanatory. The complex relationship between power and resistance has led to the criticism of the concept of resistance and the development of alternative concepts. The purpose of this paper is to first provide a brief overview of power, resistance, and alternative concepts of resistance as well as to analyze 20 narratives of single girls living in Tehran, Iran, using an interpretative hermeneutic approach. These narrations illustrate their experiences with power relations in their everyday lives. In order to achieve this goal, the study has examined the family, the university, the workplace, and the public environment. The finding showed that power encounters can take three forms: receptiveness to power, powerlessness, and resistance. According to the findings, the concept of resistance is fundamentally inadequate. According to the results, subjects did not have a fixed or integrated identity. They could be receptive, powerless or resistant according to their interpretation of power relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Four Dimensions of Power
  • Resistance
  • Powerlessness
  • lived Experience
اباذری، یوسف، سهیلا صادقی فسایی و نفیسه حمیدی (1387)، «احساس ناامنی در تجربه زنانه از زندگی روزمره»، پژوهش زنان، دوره 6، شماره 1، صص: 75-103.
شریفی­ساعی، محمدحسین و تقی آزادارمکی (1400)، «قدرت و مقاومت زنان در خانواده ایرانی: روایت زنان از شیوه های مقاومت فرهنگی در خانواده»، تحقیقات فرهنگی ایران، سال چهاردهم، بهار 1400 شماره 1 (پیاپی 53)، صص: 1-36.
شفیعی، سمیه سادات (1393)، «سیری در رویکردهای نظری متاخر به مقاومت»، فصلنامه علوم اجتماعی،  شماره 64، صص: 139-186.
عنایت، حلیمه و مریم سروش (1388)، «میزان و نوع مقاومت زنان در رویارویی با ساختار قدرت در زندگی روزمره»، پژوهش زنان، دوره 7، شماره 2، صص 85-112.
کافی، مجید، لیلا بهمنی و مریم سادات دلاور (1395)، «سرمایه فرهنگی زنان و ساختار توزیع قدرت در خانواده (مطالعه موردی: شهر شیراز)»، زن در توسعه و سیاست، دوره 14، بهار 1395، شماره 1، صص: 105-123.
هیندس، باری (1396)، گفتارهای قدرت از هابز تا فوکو، ترجمۀ مصطفی یونسی، تهران، شیرازه
یزدانی­نسب، محمد و محمد هدایتی (1402)، «بسط شبکۀ مفهومی قدرت فراسوی دوگانه‌انگاری‌ها»، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، (انتشار آنلاین)، شماره (-)، صص(-).
Abazari Y, Sadeghi S and Hamidi N (2008), “Insecurity Feeling in Female Experience of Everyday Life”, woman’s studies, 6(1), 75-103. [text in Persian].
Abraham, Judson C (2016), “Extending Gaventa: A Foucauldian Analysis of Power and Powerlessness”, ASA Annual Conference, Journal of Appalachian Studies.
Allen, Amy (2002), “Power, Subjectivity, and Agency: Between Arendt and Foucault”, International Journal of Philosophical Studies, 10:2, 131-149
Bachrach, P. and Baratz, M., (1962), “The two faces of power”. American Political Science Review, 56 (4), 947-952.
Butler, Judith (1993) Bodies That Matter. New York: Routledge.
Butler, Judith (1997) Excitable Speech. New York: Routledge.
Dahl, Robert., (1957), “The concept of power”, Behavioural Science, 2 (3), 201–215
Danisch, Robert (2017), “Rhetorical Agency in a Neoliberal Age: Foucault, Power, Agency, and Ethos”, in K. Hong Nguyen (ed.), Rhetoric in Neoliberalism, pp. 63-85.
De Certeau, Michel (1984), The Practice of Everyday Life, University of California Press: Berkeley.
Deveaux, Monique (1994), “Feminism and Empowerment: A Critical Reading of Foucault”, Feminist Studies, Vol. 20, No. 2, pp: 222-247.
Digeser, Peter (1992), “The Fourth Face of Power”, The Journal of Politics, Vol. 54, No. 4 pp. 977-1007.
Efraimsson, E., & et.al. (2003). “Expressions of power and powerlessness in discharge planning”. Journal of Clinical Nursing, 12, 707–716.
Enayat Halimeh and Maryam Soroush (2009), “The amounts and types of women's resistance in facing the power structure in everyday life”, woman’s studies. 7(2), 85-112. [text in Persian].
Foucault, Michel (1978), The History of Sexuality. Vol. 1: An Introduction. New York: Random House.
Foucault, Michel (1980), Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings, 1972-1977, Edited by Colin Gordon, Pantheon Books.
Foucault, Michel, (1982) “The Subject and Power.” Afterword in Beyond Structuralism and Hermeneutics, ed. Hubert L. Dreyfus and Paul Rabinow. London: Harvester Wheatsheaf.
Fricker, Miranda (2007), Epistemic Injustice: Power and the Ethics of Knowing, New York, Oxford.
Fricker, Miranda (2012). “Powerlessness and Social Interpretation”. Episteme, 3(1-2), 96-108.
Gaventa, John. (1980). Power and Powerlessness: Quiescence and Rebellion in an Appalachian Valley. Urbana: University of Illinois Press.
Haugaard, Mark (2020), The four dimensions of power: understanding domination, empowerment and democracy, Manchester: Manchester University Press.
Haugaard, Mark (2021), “The four dimensions of power: conflict and democracy”. Journal of Political Power, 14:1, 153-175.
Heaton, Janet (2022). ““*Pseudonyms Are Used Throughout”: A Footnote, Unpacked”, Qualitative Inquiry, Vol. 28(1) 123–132
Hindess, Barry (2017). Discourses of power: from Hobbes to Foucault. Translated by Mostafa Younesi, Tehran: Shirazeh. [text in Persian].
Hollander, Jocelyn A. & Rachel L. Einwohner (2004) “Conceptualizing Resistance”, Sociological Forum, Vol. 19, No. 4, Dec., pp. 533-554.
Jost, John T & et al. (2003), “Social inequality and the reduction of ideological dissonance on behalf of the system: evidence of enhanced system justification among the disadvantaged”, European Journal of Social Psychology, Vol. 33. Pp. 13-36.
Kafi, Majid. Bahmani, Leila and Delavar, Maryam Sadat (2016). “Cultural capital of women and the structure of power distribution in family (Case study: Shiraz city)”, Woman in Development and Politics. 14(1), 105-123. [text in Persian].
Lindseth, Anders & Astrid Norberg (2004), “A phenomenological hermeneutical method for researching lived experience”, Scand J Caring Sci; 18; 145–153
Lukes, Steven (2021), Power: A Radical View (3rd ed.), London: Red Globe press.
Lukes, Steven, (1974), Power: radical view. London: Macmillan.
Pauwels Lieven J.R. & Robert Svensson (2014), “Micro-Place Disorder, Subjective Powerlessness and Violent Youth Group Involvement: Testing an Integrative Control”. International Journal of Criminology and Sociology, 3, 200-221   
Scott, James C. (1985). Weapons of the Weak. Yale University Press.
Scott, James C. (1989) “Everyday Forms of Resistance”, Copenhagen Papers, No. 4, pp. 33-62.
Scott, James. C. (1990). Domination and the arts of resistance. Hiddens transcripts. Yale University Press.
Seeman, Melvin (1959), “On The Meaning of Alienation”, American Sociological Review, Vol. 24, No. 6, pp. 783-791
shafiei, somayyeh sadat (2014). "Satiety in recent theoretical approaches to resistance". Journal of Social Sciences, no. 64: 139-186. [text in Persian].
Sharifi Saei, Mohammad Hossein and Azadarmaki, Taghi (2021). “Women`s Power and Resistance in the Iranian Family: Women`s Narrative of Cultural Resistance Strategies in the Family”, Journal of Iranian cultural Research, 14(1), 1-36. [text in Persian].
TenHouten, W. D. (2016). “The emotions of powerlessness”. Journal of Political Power, 9(1), 83-121.
Van der Toorn, J., Feinberg, M., Jost, J. T., Kay, A. C., Tyler, T. R., Willer, R., & Wilmuth, C. (2015). “A sense of powerlessness fosters system justification: Implications for the legitimation of authority, hierarchy, and government”. Political Psychology, 36(1), 93-110
Vinthagen, Stellan and Anna Johansson (2013), “Everyday Resistance: Exploration of a Concept and its Theories”, Resistance Studies Magazine, No 1, pp: 1-46.
Weitz, Rose. (2001). "Women and their Hair. Seeking Power through resistance and accomodation". Gender & Society. Vol, 15, No 5, pp. 667-686.
Yazdaninasab Mohammad and Mohammad Hedayati (2023), “Expanding the conceptual configuration of power: beyond dualism”. Cultural studies & Communication, (online published). [text in Persian].
Yazdaninasab, M. & Khademnabi, M., (2023). Power and resistance: iranian day-laborers’ lived experience of power relations in the workplace. Journal of Political Power, 16 (1), 81–100.