تحلیل اجتماعی همسرگزینی در زنان امدادگر و پرستار فعال در مناطق جنگی در دوران جنگ تحمیلی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعه شناسی پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.30465/ws.2024.48545.4095

چکیده

بی شک وقوع جنگ تحمیلی در قالب حملات گسترده غافلگیرانه و خونبار دشمن و تداوم نبرد، از جمله تغییرات اجتماعی مهمی است که نظم نهادها و ساختار اجتماعی را دستخوش تحولات جدی ساخته است. این پژوهش با بررسی کتب انتشاریافته زندگینامه‌نگاری پرستاران جنگ به منزله اسناد کتابخانه‌ای و نیز مصاحبه میدانی با آنان، موضوع نوع ازدواج و الگوهای همسرگزینی و نیز ارزشها و نگرشها مرتبط را در بین آنان مورد واکاوی قرار می دهد.
یافته ها نشان می دهد ارزش ازدواج در مورد این کنشگران محرز و معیار همسرگزینی همگون‌گزینی بوده است. الگوی ازدواج درون گروهی و منظور از آن گروه های اجتماعی و نه گروه های خویشاوندی و صورت اصلی آن تک همسری و دائم بوده است. اساس همسان همسری ارزشی، مذهبی، جغرافیایی، سنی و باورهای جنسیتی و دربردارنده آشنایی عمدتا مستقیم، به رسمیت شناخته شدن حق انتخاب زنان بوده است. همسرگزینی به این شیوه از سوی زنان به ویژه با در نظر گرفتن سنشان، در برابر الگوی ازدواج ترتیب یافته و خویشاوندی بعنوان صورت نسبتا رایج ازدواج، نشانی از عاملیت آگاهانه زنان بوده و در امتداد عزم آنان برای مشارکت اجتماعی و تداوم فعالیت امدادگری پرستاری آنان در مناطق پرخطر جنگی قابل تعریف است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Social analysis of choosing spouse among Iranian female aid workers and active nurses in war zones during the Iraq- Iran war

نویسنده [English]

  • somaye sadat shafiei
Associate research professor of Sociology, Departement of Social Studies, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran
چکیده [English]

the occurrence of an imposed war in the form of large surprise and bloody attacks by the enemy and the continuation of the battle for about a decade is an important and deep social changes that have changed the social order of institutions and structures. By exploring the statements and field interviews with women nurses and aid workers active in medical centers in war zones, this research examines the issue of marriage type and spouse selection patterns as well as related values and attitudes among them. The qualitative method of document analysis and thematic data analysis has been used.
The findings show that the criteria for choosing a spouse is assimilation and follows the theory of matching spouses. The pattern of marriage is within the group- social groups rather than kinship groups. So, choosing a spouse by women, especially considering their age, is against the model of arranged marriage and kinship ones as a relatively common form of marriage in Iran can be defined as a sign of women's Agency and along with their determination to attend, social participation and the continuation of their nursing relief activities in high-risk war zones.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marriage
  • war nursing
  • social role
  • assimilation
انتظاری،‌علی و ویسی، سیمین (۱۳۹۳) معیارهای همسرگزینی و رضایت از زناشویی، مطالعات جنسیت و خانواده، س۲، ش۲.
رامهرمزی، معصومه (۱۳۹۷) امدادگر کجایی، خاطرات علی عطرش، مرکز اسناد و تحقیقات جنگ
حیدری مقدم آرانی، عباس(۱۳۹۸). پروانه­های سفید بهدارای رزمی دفاع مقدس، انتشارات موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس.
خان محمدی، فاطمه و پرتوی،‌لطیف (۱۳۹۶) بررسی رضایت از  زندگی زناشویی در میان زوجین دارای سبک­های سنتی و مدرن و عوامل اجتماعی، فرهنگی مرتبط با آن در شهر میاندوآب، مطالعات جامعه شناسی، س۹، ش ۳۴.
ساروخانی، باقر (1375). مقدمه ای بر جامعه شناسی خانواده. چاپ دوم، تهران: سروش
ساسانی خواه فائزه (۱۳۹۸). چراغ های روشن شهر، خاطرات زهره فرهادی، انتشارات سوره مهر.
شریفی، روح الله؛ موسوی، زینت السادات. (1396). به قول پروانه: خاطرات زهراهمافر از زنان امدادگر استان قزوین. صریر و اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان قزوین.
شعبانی، الهه، ساروخانی، باقر، لبیبی، محمد مهدی (1400) تغییرات الگوی ازدواج و تاثیر آن بر طلاق قطعی، سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، د 5، ش 4.
شهابی، محمود (1372) تئور یها دربارة انتخاب همسر چه می گویند؟ مجلة زنا ن سال دوم. شماره 1 و 2 پیاپی 10.
صادقی، رسول،زنجری نسیبه، و محمودیانی، سراج الدین (۱۳۹۷) تاثیر الگوهای ازدواج در رضایت زناشویی و تمایل به طلاق در شهر تهران، فصلنامه شورای فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده، د ۲۱، ش ۸۱.
عابدی، فاطمه (۱۳۹۷). پیله عشق، انتشارات خط شکنان. اداره کل حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس استان یزد.
عباسی شوازی، محمد جلال، فاطمه ترابی (۱۳۸۵؛ الف) سطح، روند و الگوی ازدواج خویشاوندی در ایران، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، ش۲.
عباسی شوازی، محمد جلال، فاطمه ترابی (۱۳۸۵؛ ب) تفاوت های بین نسلی ازدواج خویشاوندی در ایران، محله انجمن جامعه شناسی، د ۷، ش۴.
فرجام فر، سهیلا (۱۳۸۱). کفش­های سرگردان، انتشارات سوره مهر.
قادری، طاهر و مردانی، سارا (1392) رابطه همسان همسری و مطلوبیت روابط زناشویی،  برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی د4، ش15
قاضی، مرتضی، (1394). شماره پنج، نقش زنان در مقاومت آبادان به روایت فاطمه جوشی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس.
میرمحمد رضایی، زهرا ساروخانی، باقر، سرایی، حسن(۱۳۹۶) جهانی شدن و تحولات جمعیتی خانواده ایرانی، زن و مطالعات خانواده، ش ۳۵، س ۹.
هاشمی، سید ضیا، فولادیان مجید، فاطمه یامین، زینب (۱۳۹۳) بررسی تجربی دو نظریه رقیب همسرگزینی در ایران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، د۷، ش۴.
Blood، Robert.o. (1972).”The family”،New york: The Free Press
Chung, W. and M. Das Gupta. 2007. “The Decline of Son Preference in South Korea: The Roles of Development and Public Policy,” Population and Development Review, 33 (4): 757-783.
Chung, W. and M. Das Gupta. 2011. “Factors Influencing ‘Missing Girls’ in South Korea,” Applied Economics, 43(24): 3365-3378.
Dasgupta, S. 2014. “Women’s Partner Choices and Gender Relations in India,” Indian Journal of Economics & Business, 13(3): 381-403.
Greenblat, cathy. (1977). S: The marriage game , New York, Random House, Inc
Hamid, S., R. Stephenson, and B. Rubenson. 2011. “Marriage decision making, spousal communication, and reproductive health among married youth in Pakistan,” Global Health Action, 4.
Kalmijn M., 1991: Shifting boundaries: Trends in religious and educational homogamy. American Sociological Review 56: 786–800.
Rubio, G. 2014. “How love conquered marriage: Theory and Evidence on the Disappearance of Arranged Marriages,” unpublished manuscript.
Yancey G. , (2007): Homogamy over the net: Using internet advertisements to discover who interracially dates, Journal of Social and Personal Relationships