جنسیت و روش‌شناسی فهم متن تاملی بر راهبردهای هرمنوتیکی شوسلر فیورنزا در بازخوانیِ متن مقدس

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مطالعات زن و خانواده، دانشکده زن و خانواده، دانشگاه ادیان و مذاهب قم.

10.30465/ws.2024.43010.3691

چکیده

انتقاد به الاهیات سنتی و منظر روشی آنان فمینیست‌ها را به سوی بازخوانی متن مقدس و نگرشی زنانه از آن سوق داد. الاهی‌دانان فمینیست تلاش کردند تا چشم انداز جدیدی را در ارتباط انسان با خدا، از طریق زنان و تجربه آنان در سنت دینی ـ فکری غربی ارائه کند. از این رو تحلیل‌های زنانه‌نگر بنیان‌های مفهومی، فلسفی و الاهیاتی مذکرمحور در تاریخ فلسفه و اندیشه الاهیاتی را به پرسش گرفت و مقوله جنسیت به‌مثابه مولفه‌ای صریح و یا ارتکازی در برداشت‌های از متون دینی بدل شد. پژوهش حاضر با بررسی روش‌شناسی شوسلر فیورنزا متأله مسیحی درصدد پاسخ به این سوال است که جنسیت و هرمنوتیک چه نقشی در روش‌شناسی فهم از منظر فیورنزا دارد؟ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد فیورنزا با روش هرمنوتیک انتقادی، خوانش مردانه از متن مقدس را به پرسش می‌گیرد و برساخت‌های ایجابی و مفهومی از کتاب مقدس را به عنوان بنیانی نو برای خوانش زنانه پی‌ریزی می‌کند. سپس در پی دگرگونی فهم از رویکردهای تاریخی ـ الاهیاتیِ مردانه و چرخش تئوریک آن با عاملیت زنان است. تاکید فیورنزا بر تفاوت زنانگی در بازسازی الاهیاتِ موقعیت‌مند و جنسیت‌محور به معنای نسبی‌گرایی معرفت و یا انحصار معرفت‌شناسی زنانه و محدود کردن فهم متون با خوانش زنانه نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Gender and Methodology of Text Interpretation: Reflecting on Schüssler Fiorenza's Hermeneutical Strategies in Rereading the Sacred Text

نویسنده [English]

  • Masoumeh Zarei
Assistant Professor of Women's Studies Department, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

Critics of traditional theology, particularly feminists, have turned their attention to reinterpreting the sacred text from a feminine perspective. By doing so, feminist theologians aim to provide a fresh outlook on the human relationship with God, drawing from women's experiences within Western religious and intellectual traditions. This approach has led to the scrutiny of the historically male-centered philosophical, and theological foundations in the history of philosophy and theological thought. Consequently, gender has emerged as an explicit or implicit element in interpretations of religious texts. This research focused on the methodology employed by Schüssler Fiorenza, in order to understand the role of gender and hermeneutics within her approach. the findings of this research revealed Fiorenza utilized a critical and rhetorical hermeneutical method to challenge the masculine interpretation of the sacred text. She established a foundation for a new feminine reading by constructing positive and conceptual frameworks derived from the Bible. Furthermore, Fiorenza traced the transformation of understanding by departing from male historical-theological approaches and incorporating female agency. It is important to note that Fiorenza's emphasis on the diversity of femininity in reconstructing a contextualized and gender-inclusive theology did not imply a relativistic approach to knowledge or exclusive adoption of feminist epistemology

کلیدواژه‌ها [English]

  • "feminist theology"
  • "methodology of understanding"
  • "critical hermeneutics of sacred text"
  • "gender"
  • "Elizabeth Schüssler Fiorenza"
احمدی، محمد و تقی پورنامداریان(1396)، درآمدی بر مهم‌ترین معانی اصطلاح رتوریک، فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه، سال پنجاهم، شماره اول، ص 28-52.
ایمان، محمدتقی(1391)، فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
تانگ، رزمری (1393)، درآمدی جامع بر نظریه های فمینیستی، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران: نی.
توفیقی، فاطمه (1401)، روش‌های مدرن تفسیر متون مقدس، تهران: کرگدن.
صانع‌پور، مریم(1397)، فرایند عشق در رویکردهای زنانه‌نگر به فلسفه دین و الهیات، پژوهشنامه زنان، سال نهم، شماره چهارم، ص 27-52.
کیانی‌فرد، نازنین و لک‌زایی، مهدی(1401)، «تحلیل فمینیستی تفسیر کتاب مقدس با استفاده از الگوی هرمنوتیکی شوسلز فیورنزا»، پژوهشنامه ادیان، سال شانزدهم، شماره سی و یکم، ص 188-210.
 لوید، ژنویو(1395)، عقل مذکر، ترجمه محبوبه مهاجر، تهران: نی.
مبلغ، سیده زهرا (1391)، ایمان به مثابه عقل؛ رهیافتی معرفت شناسانه به الاهیات فمینیستی، تهران: علم.
موئرس، راشل (1399)، فمینیسم، جنسیت و الاهیات، ترجمه مهدی لک زایی و اشرف هاشمی، نشریه هفت آسمان، سال هجدهم، ش 68-69، ص 89-106.
نصراصفهانی، مریم(1396)، «ورود زنان فیلسوف از حاشیه به متن؛ تاملی بر راهبردهای زنانه‌نگر بازخوانی تاریخ فلسفه غرب»، پژوهشنامه زنان، سال هشتم، شماره اول، ص143-168.
یزدانی، عباس، جندقی،‌ بهروز(1388)، فمینیسم و دانش‌های فمینیستی، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
Chafetz, Saltzman Janet (2006), Handbook of Sociology of Gender, New York: Springer.
Jane Pilcher and Imelda Whelehan (2004), fifty key concepts in Gender, London: SAGE Publications.
Schüssler Fiorenza, Elisabeth (1994), in Memory of Her, New York: Crossroad.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1995), Bread not Stone, Boston: Massachusetts, Beacon Press.
_____________________ (1996), The Power of Naming, New York: Scm Press & Orbis Book.
______________________ (2001), Wisdom Ways: Introducing Feminist Biblical Interpretation, New York: Orbis Book.
______________________, (2002) Method in Women’s Studies in Religion: A Critical Feminist Hermeneutics in Sharma, Arvind, Methodology in Religious Studies; The Interface with Women’s Studies, New York: State University of New York Press, Albany.
______________________ (2007), The Power of the Word: Scripture and the Rhetoric of Empire, Minneapolis, Fortress Press.
 ــــــــــــــــــــــــــــــــــ(2011), Transforming Vision, Minneapolis: Fortress Press.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ(2013),Changing Horizons, Minneapolis: Fortress Press.