زیست‌جهان پستویی؛ مطالعه موردی دانشجویان دختر یزدی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مطالعات جوانان، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مطالعات فرهنگی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی، تهران، ایران

3 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.30465/ws.2024.48650.4103

چکیده

دانشگاه به‌عنوان یک فضای فرهنگی، نقش مهمی در فرآیندهای برساخت هویت اجتماعی دانشجویان دارد. این فرآیند بر حسب فرهنگ مبدأ و نوع تجربه‌هایی که در فضای دانشگاهی برای دانشجویان شکل می‌گیرد، می‌تواند صورت‌بندی‌های مختلفی داشته باشد. مسئله این پژوهش، تجربه هویت دختران یزدی در دانشگاه است و با این پرسش آغاز شده‌ که دختران یزدی با توجه به بسترها و محیط‌هایی که در آن رشد کرده و تربیت شده‌اند، چگونه محیط دانشگاه را به‌مثابه بستر فرهنگی جدید، تجربه می‌کنند و همچنین از خلال این تجربه، هویت آن‌ها چگونه برساخت می‌شود؟ در این پژوهش از روش نظریه داده‌بنیاد برای فهم تجربه هویت دختران یزدی استفاده شده‌است. نمونه‌های مورد مطالعه در این تحقیق، دختران یزدی هستند که در دو بستر تهران و یزد به دانشگاه رفته‌اند. تأثیرات مدرسه، گروه‌های دوستی، خانواده و جامعه یزد بر هویت این دختران نیز بررسی شده‌است. مقوله اصلی ساخته‌شده برای این دو گروه، مقوله دوفضایی شدن هویت است. یافته‌ها نشان می‌دهد که دختران یزدی در دو فضای هویتی مبتنی بر اندرونی و بیرونی، هویت خود را برساخت می‌کنند و عمده عاملیت آن‌ها در فضای اندرونی رخ می‌دهد. آن‌ها در عین پایبندی به قوانین جمعی فرهنگ و خانواده یزدی، در زیست‌جهان پستویی خود تجربه‌های متفاوت و هنجارشکنانه دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Furtive lifeworld; A Case Study of Female Students from Yazd

نویسندگان [English]

  • Yeganeh Shoughoshoara 1
  • Jabbar Rahmani 2
  • Sara Faridzadeh 3
1 M.A in Youth Studies, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Associate Professor of Cultural Anthropology at Institute for Cultural, Social and Civilization Studies Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Sociology at Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Universities play a crucial role in shaping the social identities of students by providing a cultural space for identity formation. This process varies based on the students' original culture and their experiences within the university setting. This study focuses on exploring the identity experiences of female students from Yazd at the university. It aims to understand how these students, with their specific backgrounds and upbringing, perceive and construct their identities within the university environment as a new cultural space. By using a grounded theory approach, the research analyzes the identity experiences of female students from Yazd who attended universities in Tehran and Yazd. The study also examines how school, peer groups, family, and the Yazd community influence the identities of these students. The main concept identified is the idea of identity bifurcation. The findings reveal that Yazdi girls construct their identity in two distinct spaces: the internal (private) and the external (public). Their agency is primarily expressed in the internal space, where, while adhering to the collective norms of Yazdi culture and family, they engage in unique and unconventional experiences in their private world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • University
  • identity
  • female students
  • bifurcation of identity
  • furtive lifeworld
اذانی، مهری، مجتبی حاتمی، و حسین حاتمی (1390)، تحلیلی بر فرهنگ شهروندی در شهر یزد، برنامه‌ریزی فضایی، 1(1)، 81-102.
اسکندری، منصوره (1397)، هویت اجتماعی دختران دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران، سومین همایش بین‌المللی مدیریت، حسابداری، اقتصاد و علوم، همدان.
اسکیدمور، ویلیام (1375)، نظریه‌های جامعه شناسی؛ تفکر نظری در جامعه شناسی، مترجمان علی محمد حاضری، احمد رجب زاده، سعید سبزیان، علی‌اصغر مقدس، و علی هاشمی گیلانی، تهران: تابان.
اسلامی، بهروز، مروارید عارف‌منش، و مهدی دهقان چالشتری (1399)، بررسی سبک زندگی دانشجویان استان یزد بر اساس الگوی آرمانی فارغ‌التحصیل شایسته نظام آموزش عالی ایران (بعد اجتماعی سیاسی)، فرهنگ یزد، 2(3)، 37-64.
افراسیابی، حسین، فهیمه خوبیاری، شفیعه قدرتی، و سعید دشتی‌زاد (1395)، عوامل اجتماعی مرتبط با امید جوانان به آینده (مطالعه دانشجویان دانشگاه‌های شهر یزد)، مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 15(31)، 1-20.
افشانی، سیدعلیرضا، حسن سلمانی، و حمیده شیری محمدآباد (1400)، عوامل اجتماعی مرتبط با مدیریت بدن در بین جوانان شهر یزد، مجله جامعه شناسی ایران، 22(4).
افشانی، سیدعلیرضا، عباس عسکری ندوشن، اکبر زارع شاه‌آبادی، و سمیه فاضل نجف‌آبادی (1386)، نقش مردان در تنظیم خانواده و کنترل باروری در شهر یزد، رفاه اجتماعی، 29-52.
افشانی، سیدعلیرضا، ندا جواهرچیان، و منصور حقیقتیان (1398)، پروبلماتیک خودرهابخشی در فضای مجازی؛ کاوشی کیفی از چگونگی ابراز خود در میان میکرواینفلوئنسرهای اینستاگرامی شهر یزد، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 8(1)، 115-143.
جنکینز، ریچارد (1381)، هویت اجتماعی، تورج یار احمدی، تهران: شیرازه.
رحمانی، جبار و مهری طیبی‌نیا (1397)، فرآیند تحول هویت اجتماعی زنان در تجربه گفتمانی نهاد دانشگاه (مورد مطالعه: زنان متأهل، شاغل و دانشجو)، جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 5 (11)، 123-151.
رحیمی، زهرا، و علیرضا اعتدال (1400)، تفکیک جنسیت در دانشگاه فرهنگیان از نگاه دانشجو معلمان و استادان (مطالعه موردی: دانشگاه فرهنگیان یزد)، مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، شماره 23.
زارع شاه‌آبادی، اکبر و محسن شهاب سامانی (1397)، مطالعه تطبیقی بی‌تفاوتی اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان و یزد، فصلنامه توسعه اجتماعی، 13(2)، 91-116.
زارع شاه‌آبادی، اکبر، و زکیه سلیمانی (1390)، تبیین دوگانگی تصورات قالبی جنسیتی از نظر دانشجویان دانشگاه یزد، رفاه اجتماعی، 11(41)، 369-398.
زارع شاه‌آبادی، اکبر، و زینب میرعلی سیدخوندی (1389)، بررسی رابطه بین مردسالاری و بهداشت باروری در شهر یزد، انجمن جمعیت‌شناسی ایران، پیاپی 9، 56-74.
زلفعلی فام، جعفر و مظفر غفاری (1388)، تحلیل جامعه‌شناختی هویت اجتماعی دختران دانشجوی دانشگاه گیلان، پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، - (3)، 121-140.
ساروخانی، باقر و مریم رفعت‌جاه (1383)، زنان و باز تعریف هویت اجتماعی، مجله جامعه شناسی ایران، 5(2)، 133-160.
عسکری ندوشن، سمیه، و فاطمه‌سادات موسوی ندوشن (1399)، اشتغال زنان و قدرت تصمیم گیری در خانواده: مطالعه تطبیقی زنان شاغل و غیرشاغل در شهر یزد، مطالعات پلیس زن، پیاپی 32، 111-128.
عسکری ندوشن، عباس، فریده شمس قهفرخی، لیلا زندی، و محمدرضا رضایی (1398)، گذری بر جریان‌های اخیر مهاجرت در استان یزد، فرهنگ یزد، 1(1)، 83.
عسکری ندوشن، عباس، محمدجلال عباسی شوازی، و رسول صادقی، (1388)، مادران، دختران و ازدواج (تفاوت‌های نسلی در ایده‌ها و نگرش‌های ازدواج در شهر یزد)، مطالعات راهبردی زنان، 11(44)، 7-36.
فلیک، اووه (1401)، نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، ترجمه الهام ابراهیمی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
فیروزجاییان گلوگاه، علی‌اصغر، و آزاده شفیعی (1396)، آسیب‌شناسی شهروندی زیست‌محیطی با تأکید بر بی‌تفاوتی زیست‌محیطی (مورد مطالعه: شهروندان شهر یزد)، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 7(25)، 19-42.
کیانی، مژده و زینب ترکان (1397)، هویت جمعی و احساس امنیت اجتماعی دانشجویان دختر دانشگاه‌های دولتی شهر بابل، مطالعات زن و خانواده، 6(1 (پیاپی 11) )، 27-48.
کیانی، مژده و سیامک نجفی (1397)، اعتماد اجتماعی و هویت اجتماعی؛ بازاندیشی در هویت اجتماعی زنان تحصیلکرده مورد مطالعه دانشگاه تبریز، زن و جامعه، 9 (2 (مسلسل 34)).
گیدنز، آنتونی(1394)، پیامدهای مدرنیت، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.