نقد علمیِ ادبیات زنانۀ نُتَیلَه راشِد در گفتمان استعمارپژوهیِ فرهنگی جامعۀ عربی مصر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده تمدن اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

10.30465/ws.2024.47723.4024

چکیده

ادبیات استعمارپژوهی فرهنگی در جامعۀ عربی مصر، که برخاسته از عمق جان، تجربه، و حیات زیستۀ نخبگان و زنان اندیشمند و متعهدِ عرب است؛ درواقع از ارکان رکین دانش بومی و غیراقتباسی جامعۀ مصری تلقی می شود که از یک سو بیانگر تجارب زیسته زنان مصری است که در دامان استعمار و بطن جامعۀ بحران زده مصر، با ملت خویش و آلام ایشان زیستند و از سویی دیگر همچنان در چالش و نزاع مستقیم با استعمارگران، بر ضدّ آنان قلم می زنند و در راستای روشنگری و تبیین تبعاتِ خروجِ ظاهری استعمار از بلاد عربی و اعطای استقلال سیاسی وهم انگیز به دولت-های عربی می‌کوشند. یکی از این زنانِ اندیشمند و متعهد عرب، نُتَیلَه راشد (1934-2012م.) است که جستار پیش-رو با روش تاریخی ـ انتقادی و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و هدف نیل به دانش و معرفت افزون در حوزۀ استعمارپژوهیِ عربی، به مقولۀ پارادایم فرهنگی گفتمان استعمار در تفکر و ادبیات زنانۀ راشد می پردازد و سعی دارد به پرسش چگونگی بازتاب مؤلفه‌ها و مصادیق پارادایم فرهنگی استعمارپژوهی با تمرکز بر اثر پژوهشی راشد به نام «حکایه کفاح ضدّ الاستعمار» ‌پاسخ دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Scientific criticism of Natila Rashed's women's literature in the discourse of cultural colonialism in the Arab society of Egypt.

نویسنده [English]

  • maryam hashemi
Assistant Professor, Islamic Civilization Research Institute, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran
چکیده [English]

The literature of cultural colonial studies in the Arab society of Egypt, which arose from the depth of the soul, experience, and lived life of intellectual and committed Arab elites and women; In fact, it is considered one of the main pillars of indigenous and non-adapted knowledge of the Egyptian society, which, on the one hand, represents the lived experiences of Egyptian women who lived in the lap of colonialism and the crisis-stricken society of Egypt, with their nation and their sufferings, and on the other hand, they are still in challenges and conflicts. Directly with the colonialists, they write against them and try to clarify and explain the consequences of the apparent withdrawal of colonialism from the Arab countries and the granting of political independence to the Arab states. One of these thoughtful and committed Arab women is Nutila Rashid (1934-2012 AD), who wrote this essay with a historical-critical method and a descriptive-analytical approach with the aim of gaining more knowledge and knowledge in the field of Arabic colonial studies, in the category of cultural paradigm.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: scientific criticism
  • women's literature
  • colonialism
  • Arab society
  • Egypt
استنفورد، مایکل (1384)، درآمدی بر تاریخ­پژوهی، ترجمه مسعود صادقی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
براون، ام. نیل؛ استیوارت، ام. وکیلی (1391)، راهنمای تفکر نقادانه، پرسیدن سؤال های به جا، ترجمه کورش کامیاب، تهران: مینوی خرد.
حضرتی، حسن (1391)، روش پژوهش در تاریخ شناسی، چاپ دوم، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
خواص، امیر (1388)، درس­نامه تفکر نقدی، تهران: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
راشد، نُتَیله (1971)، حکایه کِفاحٍ ضدُّ الاستعمارِ، القاهرة: الهیئة المصریة.
رضوی، سید ابوالفضل. (1385)، «نقد منبع در تاریخ»، نامه تاریخ پژوهان، شماره 6، صفحات 46-65.
عزتی، مرتضی (1376)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، چاپ اول، تهران: مؤسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس.
یاسپرس، کارل (1364ش.)، آغاز و انجام تاریخ، ترجمه محمدحسین لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.