رابطة بین شیوه‌های فرزندپروری و کمال‌گرایی مادران با سازگاری عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان دختر سال دوم دبیرستان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه‌علوم‌انسانی

2 واحد علوم و تحقیقات

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطة شیوه‌های فرزندپروری مقتدرانه، مستبدانه، و آزادگذارانه و کمال‌گرایی انطباقی (هدف‌مندی، نظم و سازماندهی، و تلاش برای عالی‌بودن) و کمال‌گرایی غیرانطباقی (حساسیت بین فردی، استاندارد‌های بالا برای دیگران، ادراک فشار از سوی والدین) مادران با سازگاری عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان سال دوم دبیرستان‌های شهر تهران است. 200 نفر از مادران همراه با فرزندانشان، که در منطقة دو شهر تهران در مقطع دوم دبیرستان تحصیل می‌کردند، به‌طور تصادفی انتخاب شده و در این پژوهش شرکت کردند. از مادران خواسته شد پرسش‌نامة شیوه‌های فرزندپروری والدین (PAG) (Baumrind, 1973) و پرسش‌نامة کمال‌گرایی (هیل، 2004) را تکمیل کنند و فرزندان آن‌ها به پرسش‌نامة سازگاری دانش‌آموزان دبیرستانی (AISS) (سینگها و سینگ، 1993) پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌های پژوهش از روش‌های آماری شامل فراوانی، درصد، درصد تراکمی، میانگین، انحراف استاندارد، هم‌بستگی، تحلیل واریانس یک‌سویه، آزمون T و آزمون تعقیبی توکی هم‌زمان استفاده شد. نتایج نشان داد بین نمرات سازگاری نوجوانان بنا بر شیوه‌های فرزندپروری مادران تفاوت معناداری وجود دارد؛ یعنی شیوه‌های فرزندپروری نقش تعیین‌کننده‌ای در سازگاری عاطفی نوجوانان دارد؛ اما در کیفیت سازگاری اجتماعی گروه نمونة تحقیق عامل تعیین‌کننده‌ای به‌شمار نمی‌رود. بین میانگین نمرات سازگاری عاطفی دانش‌آموزان از نظر کمال‌گرایی غیرانطباقی و انطباقی مادرانشان تفاوت معناداری وجود ندارد. بنابراین، محاسبات آماری دربارة هم‌بستگی در دو بعد کمال‌گرایی در رابطه با نمرات سازگاری عاطفی، نشان داد که تنها شاخص حساسیت بین‌ِفردی با سازگاری عاطفی دانش‌آموزان دختر گروه نمونه هم‌بستگی معنادار دارد؛ یعنی هرچه حساسیت بین‌ِفردی زیادتر می‌شود، ناسازگاری عاطفی هم افزایش می‌یابد. همچنین، بین نمرات سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان، بنا بر دو بعد کمال‌گرایی انطباقی و غیرانطباقی مادران، تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین معنا که بین سازگاری دانش‌آموزان در دو مولفة نظم و سازماندهی و ادراک فشار از سوی والدین هم‌بستگی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Childrearing Styles and Perfectionism in Mothers and Emotional and Social Adjustment of Their Eighth-Grade Daughters

نویسندگان [English]

  • Jacenthe Salibi 1
  • Arefeh Sadat Ahamadi 2
چکیده [English]

The purpose of the present study was to examine the relationship between authoritative, authoritarian and permissive childrearing styles and adaptive (purposefulness, order and organization, efforts for excellence) and maladaptive (interpersonal sensitiveness, setting high standards for others, perceiving pressure from parents) in mothers and level of emotional and social adjustment in female students of eighth grade in high schools in Tehran. A total of 200 mothers with their daughters (living in two municipality districts) were chosen through random sampling. The mothers were asked to complete the Parental Authority Questionnaire (PAG; Baumrind, 1991) and the Perfectionism Inventory (Hill, 2004) and the daughters were asked to complete the Adjustment Inventory for School Students (AISS; Sinha and Singh, 1993). Various statistical methods, including frequency distribution, percentage, cumulative percentage, mean, standard deviation, correlation, one-way analysis of variance, t-test and Tukey’s range test, were used for the data analysis. The results showed a significant difference in adjustment scores of adolescents who had mothers with different parenting styles, which indicates that childrearing styles have a crucial role in emotional adjustment of adolescents. However, no significant difference was found in the adolescents’ social adjustments. In terms of the mother’s adaptive or maladaptive perfectionism, no significant difference was found in the students’ scores. The statistical results of the correlation between the students’ emotional adjustment and perfectionism revealed that interpersonal sensitiveness had a significant correlation with the students’ emotional adjustment, where emotional maladjustment increased with interpersonal sensitiveness. Furthermore, a significant difference was found between the mothers’ adaptive or maladaptive perfectionism and the students’ social adjustment, where a correlation existed between the students’ social adjustment in terms of order and organization and the mothers’ perceived pressure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Adjustment
  • emotional adjustment
  • childrearing styles
  • perfectionism
احدی، حسن و شکوه‌السادات بنی‌جمالی (1380). روان‌شناسی رشد، مفاهیم بنیادی در روانشناسی کودک، تهران: پردیس.
احدی، حسن (1388). «سبک‌های فرزندپروری»، روزنامة مستقل سراسری صبح ایران.
احمدی، پروین و دیگران (1388). «بررسی آثار فناوری ارتباطی جدید، اینترنت، بازی‌های رایانه‌ای، و ماهواره بر تربیت اجتماعی، با تأکید بر سازگاری دانش‌آموزان سال دوم دبیرستان‌های تهران»، فصل‌نامة اندیشه‌های نوین تربیتی، دانشگاه علوم تربیتی دانشگاه الزهرا، دورة پنجم، ش 3.
اسعدی، محمد و دیگران (1385). «رابطة بین زمینة اجتماعی ـ فرهنگی با شیوه‌های تربیتی والدین، موفقیت تحصیلی و سبک یادگیری فرزندان». فصل‌نامة اندیشه و رفتار. ش 12.
اسلامی‌نسب، علی (1373). روان‌شناسی سازگاری. تهران: چاپ و نشر بنیاد.
افروز، غلام‌علی (1381). روش‌های ارزیابی و درمان شناختی ـ رفتاری نوجوانان. تهران: دانشگاه تهران.
آقامحمدیان، حمید و رضا شرباف (1375). «ناسازگاری»، پیوند، ش 173.
اکبری، ابوالقاسم (1388). راهنمای سازگاری تحصیلی و شغلی. تهران: رشد و توسعه.
برک، لورای (1383). روا‌ن‌شناسی رشد. ترجمة سعید محمدی، تهران: ارسباران.
بریگز، دوروتی (1379). خودباوری. ترجمة عباس چینی، تهران: البرز.
بشارت، محمدعلی و دیگران (1387). رابطة کمال‌گرایی با سبک‌های فرزندپروری.
پاشا شریفی، حسن و رسول کردنوقابی (1384). «تدوین برنامة درسی مهارت‌های زندگی برای دانش‌آموزان دورة متوسطة تحصیلی»، فصل‌نامة نوآوری‌های آموزشی، ش 12.
پیرو، فاطمه و دیگران (1389). روش‌های کاربردی تربیت کودکان، تهران: رسانة تخصصی.
خسروی، زهره و ام‌هانی علیزاده صحرایی (1388). کمال‌گرایی: سلامت یا بیماری؟ تهران: علم، فرا انگیزش.
زارعی، اقبال (1388). «بررسی رابطة بین شیوه‌های فرزندپروری والدین با ارتکاب نوجوانان به رفتارهای پرخطر براساس مقیاس کلونگیر»، مجلة علمی‌پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، ویژه‌نامة همایش رفتارهای پرخطر، دورة 18، ش 3.
ساپینگتون، اندروا (1385). بهداشت روانی، ترجمة حمیدرضا حسین‌شاهی. تهران: روان.
شعاری‌نژاد، علی‌اکبر (1372). روا‌ن‌شناسی رشد بزرگ‌سالان در فراخنای زندگی، تهران: پیام آزادی.
شریعتمداری، علی (1388). روان‌شناسی تربیتی. تهران: امیرکبیر.
عطار، حمید (1387). «مقایسة شیوه‌های فرزندپروری با سبک هویت و بررسی رابطة آن‌ها در دانش‌آموزان دختر و پسر پیش‌دانشگاهی نواحی چهارگانة آموزش و پرورش شهر شیراز»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و تحقیقات شیراز.
کریمی، یوسف (1384). روان‌شناسی شخصیت، تهران: مؤسسة نشر ویرایش.
کارگرشولی، هدایت و فاطمه پاکنژاد (1382). «خانواده نخستین عامل تأثیرگذار بر هویت دانش‌آموزان»، ویژه‌نامة مجلة دانشگاه تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی.
کاپلان، پاول اس (1386). روان‌شناسی رشد، سفر پرماجرای کودک، ترجمة مهرداد فیروزبخت، چاپ چهارم، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
کمیجانی، مهرناز و فرهاد ماهر (1386). «مقایسة شیوه‌های فرزندپروری والدین نوجوان با اختلالات سلوک نوجوانان عادی»، دانش و پژوهش در روان‌شناسی، ش 33.
ماسن، پاول هنری و دیگران (1388). رشد شخصیت کودک، ترجمة مهشید یاسایی، تهران: مرکز.
مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز و مینا وردی (1382). کمال‌گرایی مثبت، کمال‌گرایی منفی، اهواز: رسش.
نوید، جفری و اسپنسر راتوس (1388). بهداشت روانی، ترجمة یحیی سیدمحمدی، تهران: ارسباران.
نظری، علی‌محمد (1388). مبانی زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی، چاپ دوم، تهران: علم.
وثوقی، م و ع نیک‌خلق (1370). مبانی جامعه‌شناسی، تهران: خردمند.
 
Baumrind, D. (1973). ‘The Development Of instrumental competence though socialization’, university of Minnesota press.
Benson, P. L. (1997).’All kids are our kids what communities must to raise caring and Responsible children and Addescents’, Son Francisco: jossey-Bas pubishers.
Besharat, M. and K. Azizi (2011). ‘The relationship between perfectionism and child perfectionism in sample of Irani families’, Procedia social and Behavioral.
Darling, N. (1999). ‘Parenting style as context integrative model’, Psychological bulletin, Vol. 36, No. 141.
Flett, G. L. and P. L. Hewitt, (1991). ‘Perfectionism in the self and social contexts: Conceptualization, assessment, and association with pcychopathology’, Journal of personality and social psychology, 60, 456-470.
Flett, G. L. and Hewitt, P. L. (2011). ‘Negative feedback may exacerbate depression and anxiety in Perfectionist’, Journal of Behavioural science.
Frost, O. and et al. (1990). ‘The dimensions of perfectionism’, Cognitive Therapy and Research, 14, 449-468.
Hardy, D. F. and et al. (1993). ‘Examining the velation of parenting to childrens coping with every day stress, child development, Vol. 64.
Horney. K. (1950). Our lnner Conflicts, Newyork: Norton.
Kopko, K. (2007). ‘Parenting style and Adolescents’, Cornell university offers equal program.
Miquelon, P. and et al. (2005). ‘Perfectionism, Academmic, and pcychological adjustment: An integrative Model’, The Society for Personality and Social Psychology, Inc. Vol 3.
Onder, A., H. Gulay (2009). ‘Relibilty and validity of paventig styes and dimensiouns questionnaive’, Word conference on Educational sciences, 1. 508-514
Rebecca, H. (2001). Parenting style Center for Parent Education University, North Texas.
Rothrauff, T. and et al. (2009). ‘Remembered parenting style and Adjustment in Middle and late Adulthood’, Journal of Gerontology: social sciences, 64, 137-146.
Stoeber, J. and k. Otto (2006). ‘Positive conceptions of perfectionism: Approaches, evidence, challenges, personality and social psychology Review’, 10, 295-319
Stoeber, J. (2011). ‘Perfectionism, affisiency, and respons bias in proof-reading perfermaunce extension and replication, personality and individual differences’