مطالعة جامعه‌‌شناختی انگیزۀ زنان از گرایش به جراحی‌‌های زیبایی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، بررسی جامعه‌‌شناسانة انگیزة زنان از گرایش به جراحی‌‌های زیبایی و سنخ‌‌شناسی انواع آن، ذهنیت کنشگران دربارة بدن و شیوه‌‌های معنادارکردن چنین موقعیتی به‌دست افراد، به‌منظور دخل و تصرف در بدن است. جامعة بررسی‌شده، زنانی‌اند که در سال‌‌های 1390 تا 1392 در تهران تجربة جراحی‌‌های زیبایی داشته‌اند و همچنین، زنانی را شامل می‌شود‌‌ که قصد انجام عمل زیبایی داشته‌‌اند. روش تحقیق این پژوهش، روش کیفی و ابزار استفاده‌شده جهت گردآوری داده‌‌ها، مصاحبة نیمه‌‌ساخت‌‌ یافته است. روش نمونه‌‌گیری، نظری هدفمند و از نوع گلوله‌‌برفی است. تعداد نمونة بررسی‌شده، 30 نفر از زنان 20-34 ساله‌اند که با مراجعه به کلینیک‌‌های جراحی‌‌های زیبایی، میان دوستان و آشنایان و فضای دانشگاهی، از آنان مصاحبه شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، انگیزة زنان از انجام عمل‌‌های زیبایی، به دو دستة کلی انگیزه‌‌های شخصی (انگیزه‌‌های معطوف به خود) و انگیزه‌‌های فراشخصی (انگیزه‌‌های معطوف به فراخود) طبقه‌‌بندی می‌شود. انگیزه‌‌های شخصی در سطح تحلیلی خرد طبقه‌‌بندی می‌‌شود، انگیزه‌‌های فراشخصی بر حسب موقعیت و شرایطی که افراد در آن قرار می‌‌گیرند، به دو سطح تحلیلی میانی و کلان طبقه‌‌بندی می‌شود. در سطح میانی، خانواده و شرایط خانوادگی و در سطح کلان، شرایط اجتماعی به‌منزلة منشاء ایجاد انگیزه برای انجام جراحی زیبایی مؤثر واقع شده‌‌اند که بر حسب موقعیت متفاوت‌اند. بر اساس مدل تحلیلی مذکور، به تحلیل ذهنیت افراد از خود و شیوة تأثیرگذاری عوامل سطوح فرافردی کنشگران درخصوص جراحی زیبایی پرداخته‌‌شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Sociological Study on Women’s Motivations for Pursuing Cosmetic Surgery

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mehdi E’temadifard 1
  • Maliheh Amani 2
چکیده [English]

The present research is a sociological study on why women tend to undergo cosmetic surgeries. The study also aims to perform a typology of the motives, attitudes towards body, and methods of creating meaning for such conditions by people in order to justify the manipulation of the body. The statistical population included all women who had undergone cosmetic surgery between 2011 and 2013 in Tehran, as well as those who intended to do so. The research method was a qualitative one, and the data was collected using semi-structural interviews. Using the snowball and purposeful- theoretical sampling method, 30 subjects between the ages of 20 to 34 visiting cosmetic surgery clinics were interviewed. The results showed that women’s motivation to do cosmetic surgeries are classifiable under two general categories of personal reasons (motivations fastened to the self) and transpersonal reasons (motivations fastened to trans-self). Personal reasons are categorized at the analytical level of common sense. Transpersonal reasons are classifiable to middle and large analytical level based on the conditions and circumstances where individuals are surrounded by. At the middle level, family and family conditions, and at the large scale, social conditions are effective as the source of creating motivation for cosmetic surgeries that are different based on the circumstances. According to the mentioned analytical model, mentalities of the individuals towards self, and the actors’ transpersonal factors effective in cosmetic surgery are analyzed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • motivation
  • cosmetic surgery
  • manipulation of the body
  • women

مراجع

آزاد ارمکی، تقی و حسن چاوشیان (1381). «بدن به مثابة رسانة هویت»، جامعه‌شناسی ایران، دورة چهارم، ش 4.
اباذری، یوسف و نفیسه حمیدی (1387). «جامعه‌شناسی بدن و پاره‌ای از مناقشات»، پژوهش زنان، دورة ششم، ش 4.
بلیکی، نورمن (1390). طراحی پژوهش‌‌های اجتماعی، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
بهار، مهری و محمد وکیلی قاضی‌جهانی (1390). «تحلیل گفتمان جراحی‌‌های زیبایی صورت»، زن در توسعه (پژوهش زنان)، دورة نهم، ش 1.
توسلی، غلامعباس و فاطمه مدیری (1391). «بررسی گرایش زنان به جراحی زیبایی در شهر تهران»، مطالعات اجتماعی و روا‌ن‌شناختی زنان، س 10، ش 1.
ذکائی، محمدسعید (1386). فرهنگ مطالعات جوانان، تهران: آگه.
ریاحی، محمداسماعیل (1390). «بررسی تفاوت‌‌های جنسیتی در میزان رضایت‌‌مندی از تصویر بدن»، زن در توسعه و سیاست، دورة نهم، ش 3.
ریتزر، جورج (1374). نظریة جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
سعیدی، علی‌اصغر (1386). «بدن و فرهنگ مصرفی»، ماهنامة مهندسی فرهنگی، س 2، ش 14.
فاتحی، ابوالقاسم و ابراهیم اخلاصی (1387). «مدیریت بدن و رابطة آن با پذیرش اجتماعی بدن»، مطالعات راهبردی زنان ( کتاب زنان سابق)، ش 41.
فلیک، اووه (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
قاسمی، سمیه (1389). عوامل مؤثر بر گرایش افراد به جراحی زیبایی با تأکید بر جنسیت (مطالعة موردی زنان و مردان 18-55 سال شهر تهران)، پایان‌نامة کارشناسی ارشد رشتة مطالعات زنان، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
کریمی، امید (1386). «زیبایی واگیر دارد!»، زندگی مثبت، ش 1.
گافمن، اروینگ (1386). داغ ننگ: چاره‌اندیشی برای هویت ضایع شده، تهران: چاپ مرکز.
گافمن، اروینگ (1391). نمود خود در زندگی روزمره، ترجمة مسعود کیان‌‌پور، تهران: مرکز.
گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخص در عصر جدید، ناصر موفقیان، تهران: نی.
موسوی‌زاده، مهدی، فیض‌الله نیازی شهرکی، عبدالجلیل کلانتر هرمزی، علیرضا فدایی نائینی و مهدی نصری لاری (1388). «ارزیابی گرایش و انگیزه‌های بیماران در جراحی‌‌های زیبایی»، مجلة پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی، س 14، ش 6.
نوغانی، محسن، محمد مظلوم خراسانی و سمیه ورشوی (1389). «عوامل اجتماعی مؤثر بر انجام جراحی زیبایی زنان»، مطالعات اجتماعی روان‌‌شناختی زنان، س 8، ش 4.
وبلن، تورستین ( 1383). نظریة طبقة مرفه، ترجمة فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
هومن، حیدرعلی (1385). راهنمای عملی پژوهش کیفی، تهران: سمت.
 
Featherston, M. (1991). “Consumer Culture and Postmodernism”, London Journal of Sociology, Vol. 85, No 9.
Mckinley, N. M. & J. S. Hyde (1996). “The Objectified body Consciousness Scale: Development and Validation”, Psychology of Women Quarterly, Vol. 20.
Shilling, Chris (1993). Body and Social Theory, London: Sage Publication.
Turner, Brayan, S. (1994). Regulating Bodies, Essay in Medical Sociology, London: Routledge.
Turner, Bryan S. (1996). The body and society(Explorations in social theory), London: sage.
Veblen, T. )1953(. The Theory of the Leisure Class, New York: The New American Library
پژوهش‌نامه زنان
دوره 4، شماره 8 - شماره پیاپی 8
پاییز و زمستان 1392
مهر 1392
صفحه 1-22

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 خرداد 1392
  • تاریخ بازنگری: 02 تیر 1392
  • تاریخ پذیرش: 25 آذر 1392

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار