جایگاه زنان از دیدگاه ادیبان نواندیش مصر نوین

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید چمران

چکیده

زنان در نخستین سال‌های تاریخ معاصر مصر، در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی نه‌تنها قدرت برابری با مردان را نداشتند، بلکه از حقوق اولیه، مانند تحصیلات مقدماتی نیز محروم بودند. بنابراین، ادیبان نواندیش مصری، با نگاهی متناسب با جهان نوین به مسائل زنان،کوشیدند در راستای دفاع از حقوق زنان، مانند طلاق، پوشش، شغل، آموزش و مشارکت‌های اجتماعی راه‌کارهایی بیابند. تلاش نگارندگان این مقاله بر آن بوده است که با کاوش‌های کتابخانه‌ای و اینترنتی، به این پرسش پاسخ دهند که ادیبان نواندیش در رهایی‌بخشی زنان از بند بردگی و جهالت چه نقشی داشته‌اند. پژوهش حاضر، ما را به این امر رهنمون می‌کند که کوشش‌های آنان، اگرچه در مواردی با واکنش تند اسلام‌گرایان سنتی روبرو شد، ولی سرانجام به تصویب قوانین عادلانه‌ به سود زنان منجر شد و از این رهگذر، برای رشد و توسعة جامعة مصر و بهره‌گیری از توان زنان، زمینه‌های دیگری فراهم شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Women’s Position from the Viewpoint of the Modern-Thinking Belletrists of Modern Egypt

نویسندگان [English]

  • Hassan Dadkhah
  • Parvin Golizadeh
  • Bahram Nazarpour
چکیده [English]

During the early years of Egypt’s contemporary history, women not only did not have the power to be equal to men in social, cultural, economic, and political areas, but also were deprived of their primary rights, such as elementary education. Therefore, adopting a new viewpoint towards women’s issues consistent with their situation in the modern world, the Egyptian modern-thinking belletrists tried to find solutions in defending women’s rights in areas like divorce, dressing, employment, education, and social participation. The present paper aims to explore the role of modern-thinking belletrists in setting women free from slavery and ignorance. This library study leads us to the fact that their endeavor, though encountered extremist reactions of traditional Islamists, ultimately resulted in ratification of fair laws for women, and through this, other grounds were provided for growth and development of the Egyptian society and taking advantage of women’s capabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women
  • Belletrists
  • Egypt
  • Modern-Thinker
  • Contemporary era
قرآن کریم (1373). قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
امین، احمد (1948). زعماء الاصلاح فی العصر الحدیث، قاهره: مکتبه العربیه.
امین، قاسم (بی‌تا). زن امروزی، ترجمة مهذب، تهران: چاپخانة مرکزی.
حظیظ، کاظم (1987). اعلام و رواد فی الادب العربی، بیروت: الشرکه العالمیه للکتاب.
الخفاجی، محمد عبدالمنعم (1992). دراسات فی الادب العربی الحدیث، بیروت: دار الجیل.
الخوری، شحاذه (2002). رفاعه الطهطاوی احد بناه النهضه العربیه، بی‌جا: مجله التراث العربی.
دسوقی، عمر (بی‌تا). فی الادب الحدیث، المجلد الاول، قاهره: دار الفکر.
زیات، حسن (1996). تاریخ الادب العربی، بیروت: دار المعرفه.
سلیم، مریم (1999). المرأه العربیه بین الثقل الواقع وتطلعات التحرر، لبنان: مرکز دراسات الوحده العربیه.
شیال، جمال‌الدین (1970). رفاعه رافع الطهطاوی، القاهره: دارالمعارف بمصر.
صلاح زکی، احمد (1987). مصر و المسأله الدیمقراطیه، بیروت: دارالوسام.
طبری، ابن‌جریر (1968). جامع البیان، الجزء الرابع، بی‌جا، مطبعه المصطفی البابی.
الطهطاوی، رفاعه (بی‌تا الف). تخلیص الابریزالی تلخیص باریز، بیروت: دار ابن‌زیدون.
الطهطاوی، رفاعه (بی‌تا ب). المرشد الامین للبنات والبنین، القاهره: دارالشروق.
عبدالحمید، محسن (1985). جمال الدین الافغانی، بیروت: موسسه الرساله.
عماره، محمد ( 1988 ج). محمد عبده مجدد الدنیا بتجدید الدین، القاهره: دارالشروق.
عماره، محمد (1988 ب). قاسم امین، القاهره: دارالشروق.
عماره، محمد (1988الف). رفاعه طهطاوی رائد التنویر، القاهره: دارالشروق.
عماره، محمد (1991). العرب والتحدی، بیروت: دارالشروق.
عماره، محمد(1989). الاعمال الکامله لقاسم امین، بیروت: دارالشروق.
فاخوری، حنا (1377). تاریخ الادب العربی، قم: توس
معالیقی، منذر (بی‌تا). معالم الفکر العربی فی عصرالنهضه، بیروت: دار اقیا.
المقدسی، انیس (1984). الفنون الادبیه واعلامها، بیروت: دار العلم للملایین