علل تفاوت تفاسیر فقها و اندیشمندان مسلمان دربارة حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان از متون ثابت دینی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی

چکیده

این پژوهش در راستای بیان علت تفاوت تفاسیر فقها و اندیشمندان مسلمان دربارة حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان از متون ثابت دینی است. طبق هرمنوتیک فلسفی گادامر، تفاوت تفاسیر در تفاوت پیش‌فهم‌ها، پیش‌فرض‌ها و انتظارات مفسران ریشه دارد. برای بررسی این مسئله، نگارنده ضمن بیان مفروضات رویکردهای مختلف فکری، تفاسیر آن‌ها دربارة حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان را بیان کرده است. بدین ‌ترتیب مشخص شده است میزان و نوع حقوقی که رویکرد‌های گوناگون برای زنان قائل‌اند با نوع نگرششان به زن و ... ارتباطی تنگاتنگ دارد. در واقع، سنت‌گرایان (با انتظار حداکثری از متون دینی در راستای قانون‌گذاری در مسائل فردی و اجتماعی) دربارة فعالیت‌های سیاسی زنان حکم به عدم جواز داده‌اند و در مقابل اصلاح‌گرایان (که معتقدند قوانین کلی و برخی از جزئیات در متون دینی ذکر شده و تشخیص حکم برخی جزئیات بر عهدة عقل گذاشته شده است)، نظر مساعدی دربارة فعالیت‌های سیاسی و حتی مسئلة حکومت ارائه کرده‌اند و جنسیت را شرط نمی‌دانند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Reasons for Contradictions in the Jurists and Scholars’ Exegeses of Women Socio-Political Rights in Canonical Religious Texts

نویسنده [English]

  • Tahereh Mehrvarzian
چکیده [English]

The present study aims at explicating the reasons for contradictions in the jurists and scholars’ exegeses of women socio-political rights in canonical religious texts. According to Gadamer's philosophical hermeneutics, contradictions in exegeses are rooted in interpreters’ presumptions, presuppositions, and expectations. With that in view, the present study, while mentioning various presumptions hold by different intellectual approaches, has attempted to provide their exegeses with regard to women socio-political rights. It could be revealed that the extent and type of rights advocated by various approaches are closely related to their attitudes towards women. In other words, traditionalists (relying excessively on canonical texts for personal and social jurisdictional affairs) do not permit women political activities. On the other hand, reformists (believing that only general laws, with some partial details, have been mentioned in the canonical texts, and the verdicts related to details should be discerned by intellect) hold favorite views towards women political activities, even in case of governance, and do not consider gender as a determining prerequisite.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hermeneutics
  • exegeses
  • understanding
  • Presupposition
  • Governance