مناسبات مکانی و بازتولید کلیشه‌های جنسیتی: تناظر دنیای ذهنی و دنیای عینی در رمان طوبی و معنای شب

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه الزهرا (س)

2 دانشگاه هنر تهران

چکیده

مناسبات مکانی، به عنوان یک لایۀ نشانه­شناختی در مطالعات گفتمانی، در بازتولید روابط قدرت، تولید هژمونی و مشروعیت به ایفای نقش می­پردازند. در این پژوهش، سعی بر آن داریم تا با بررسی نسبت­های مکانی زن شخصیت اصلی رمان، طوبی، نشان دهیم که چطور مکان دلالتگر می­شود و چطور به واسطۀ جنسیت، نشاندار می­شود. خانه، نقشی محوری در رمان طوبی و معنای شب ایفا می‌کند؛ خانه‌ای که با شروع داستان، طوبی در حیاط آن توصیف می‌شود و تا پایان رمان که پیری و مرگ طوبی است، او را در بر گرفته است. پیوند خوردن این خانه و زنِ شخصیت اصلی رمان، دلالت­های چندی را در پی دارد که در این پژوهش با استفاده از نظریۀ نشانه­شناسی مکان به تبیین آن پرداختیم. فرض این پژوهش بر این است که در این رمان، تقابل دوتایی درون/ بیرون با تقابل دوتایی زن/ مرد متناظر است؛ به این معنی که درون با زنانگی و بیرون با مردانگی نشان­دار می‌شود و برهم زدن این تناظر به فاجعه می­انجامد. این ساختار تمایزی تا جایی ادامه پیدا می‌کند که ذهن، درونی‌ترین لایۀ مکانی می‌شود که شخصیت‌های زن در آن زندگی می‌کنند. همچنین این ساختار تمایزی به تقسیم کار جنسیتی و برخی کلیشه‌های جنسیتی در رمان دامن می‌زند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spatial relations and the reproduction of gender stereotypes: correspondence subjective world and the objective world in the novel Touba and the Meaning of Night

نویسندگان [English]

  • neda kazemi navaee 1
  • mahbod fazeli 1
  • frozan sojodi 2
چکیده [English]

Spatial relations, as a semiotic layer in discourse studies, play a significant part in reproducing power relations and producing hegemony and authority. Analyzing the spatial relations of the novel's heroine, the present study aims at showing how space signifies and how it becomes marked through gender. House plays an important role in Tooba and the Meaning of Night — the house in the yard of which Tooba is described toward the opening of the story and which encircles her until the end of the story, when the old Tooba dies. The connection of the heroine to this house carries several significations, which this essay clarifies using semiotics of space. The basic hypothesis of this essay is that in this novel the binary opposition of inside/outside is parallel to woman/man, in the sense that interior space is marked by femininity and exterior space by masculinity, and disrupting this parallelism results in disaster. This distinction between the feminine inside and the masculine outside is reinforced to the extent that the mind becomes the innermost spatial layer in which the female characters of the novel live. Moreover, this distinction intensifies the gender-based division of labor and gender clichés in the novel.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gender
  • space
  • Mind
  • melancholy
  • Tooba and the Meaning of Night