تحولات خانواده و بازخوانی معنای عشق به منزله ی شورش در رهایی ( با تأکید بر فیلم «صحنه هایی از یک ازدواج»، ساخته اینگمار برگمان)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه الزهرا

2 دانشگاه ادیان و مذاهب قم

چکیده

از آنجا که خانواده از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی است که در اشکال مختلف در هر جامعه‌ای یافت می‌شود، مطالعه این نهاد و تحولات آن از مسیر فهم تحولات سایر جوامع، به ویژه جوامع توسعه یافته حائز اهمیت است. در دوره معاصر، همراه با تغییرات نگرشی درباره خانواده، مناسبات زنان و مردان در این نهاد، دستخوش تغییرات مهمی شده است. در تحقیق حاضر، با تأکید بر تحولات ناشی از چرخش دیدگاه‌ها درباره مناسبات و مفاهیم خانواده هم زمان با موج دوم جنبش های زنان در غرب، به بررسی تغییر شیوه تعاملات همسران، همچنین تلاش برای فهم تغییر معنای عشق در این جوامع، با یاری از فیلم صحنه‌هایی از یک ازدواج، ساخته اینگمار برگمان پرداخته شده است. با یاری از روش نظریه مبنایی، هفت مقوله از مفاهیم و تحلیل داده‌ها استخراج شده اند که مقوله «بازخوانی مفهوم عشق» به عنوان مقوله مرکزی شناسایی شده است. همچنین در بسط معنایی حاصل از تحلیل ارتباط منطقی مقولات، مفهوم «شورش در رهایی» به منزله واکنش انسان مدرن غربی در مقابل تحول معنای سنتی عشق، دریافت شد که در مواردی می تواند به مثابه عامل سرگشتگی انسان در مواجهه ناگهانی خانواده با جریان با مدرنیته تعبیر شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Family developments and redefinition the meaning of love as ‘rebellion in liberation’ (emphasizing on the film ‘Scenes from a Marriage’ by Ingmar Bergman)

نویسندگان [English]

  • Mansooreh Zarean 1
  • Pardis Ameri 2
چکیده [English]

Since family is one of the most important social institutions found in various forms in any society, the study of this institution and its developments is important in understanding the developments of other societies, especially developed societies. In the contemporary era, along with changes in the attitude toward family, the relationship between women and men in this institution has undergone significant changes. Emphasizing on the developments resulted from the changing of views on family relationships and concepts, in the second wave of women's movements in the West, this paper examines the changes in the way of interactions between couples, and with the help of a movie by Ingmar Bergman, i.e. ‘Scenes from a marriage’, attempts to understand the meaning of love in these societies. By means of grounded theory approach, seven categories have been extracted from concepts and data analysis, among which ‘rereading the concept of love’ has been identified as a central category. Also, in the semantic extension resulted from the analysis of the logical relation between categories, the concept of ‘rebellion in liberation’ was perceived as the response of Western modern man to the transformation of the traditional meaning of love, which in some cases could be interpreted as the cause of human perplexity in the sudden confrontation between family and the flow of modernity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family Transformations
  • the Second Wave of Feminism
  • Love
  • ‘Scenes from a Marriage’
  • Marriage
- آرمسترانگ، جان (1393). شرایط عشق، فلسفه صمیمیت؛ ترجمه مسعود علیا، تهران: نشر ققنوس، چاپ اول
2- ابوت پاملا، والاس، کلر(1376). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی نگرش‌های فمینیستی؛ مترجمان مریم خراسانی و حمید احمدی، تهران: دنیانی مادر، چاپ اول
3- ارمکی، تقی و دیگران( 1379). چاپ در مجله علمی پژوهشی دانشگاه تهران شماره‌های 44 و 45
4- استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت (1390)، مبانی پژوهش کیفی، ترجمه ابراهیم افشار، تهران، نشر نی
5-  باومن،زیگمونت (1384). عشق سیال: در باب ناپایداری پیوندهای انسانی، ترجمه عرفان ثابتی، انتشارات ققنوس، چاپ اول
6-بشیر، حسن و اسکندری، علی(1392). بازنمایی خانواده ایرانی در فیلم یک حبه قند، فصلنامه تغییرات فرهنگی ایران، دوره ششم، شماره2
7- حیدری بیگوند، داریوش (1380)، عوامل محدودکننده دگرگونی‌های ساختاری و عملکردی خانواده از دیدگاه میان‌رشته‌ای، مجموعه مقاله‌های مجله علمی دانشگاه فردوسی مشهد دانشکده ادبیات و علوم انسانی، مجله شماره 34
8-دهقان، رقیه، (1391)، مقایسه سبک‌های دلبستگی در دوره‌های مختلف تحول خانواده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی
9- رضایی،قاسم(1392). مطالعه و تأملی بر رویکرد آلبر کامو به معنای زندگی، مجله پژوهش ادبیات معاصر، دوره 18، شماره 2
10- ذکائی،م،س(1381). نظریه و پژوهش درروش‌های کیفی، فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 17
11- رابرتسون، یان(1374). درآمدی بر جامعه (با تأکید بر نظریه‌های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادی)، ترجمه حسین بهروان، چاپ دوم، مشهد، نشر آستان قدس رضوی
12- طنازی ندا، تربتی، سروناز(1391). تأثیر جهانی‌شدن فرهنگ بر ارزش‌های خانواده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق
13- گرانمایه‌پور، علی(1385)نقدی بر نظریات دانیل لرنز پیرامون توسعه در جهان سوم. نشریه الکترونیکی فصل نو
14- گیدنز، آنتونی( 1377 ). پیامدهای مدرنی . ترجمة محسن ثلاثی، تهران، نشر مرکز.
15- مک کوئیل، دنیس. (1380) مخاطب‌شناسی. ترجمه دکتر مهدی منتظرقائم. تهران. مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
16- م‍ش‍ی‍رزاده، ح‍م‍ی‍را(1383). م‍ق‍دم‍ه‌ای ب‍ر م‍طال‍ع‍ات زن‍ان، ‫ت‍ه‍ران‫: انتشارات وزارت‌ ع‍ل‍وم‌، ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌ و ف‍ن‍اوری‌، م‍ع‍اون‍ت‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ و اج‍ت‍م‍اع‍ی‌، دف‍ت‍ر م‍طال‍ع‍ات‌ و ب‍رن‍ام‍ه‌ری‍زی‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ و اج‍ت‍م‍اع‍ی‌، چاپ اول
17- ویلفورد، ریک(1375). فمینیسم، در: یان مکنزی و دیگران، مقدّمه‏ای بر ایدئولوژی‏های سیاسی، ترجمه م. قائد، تهران، نشر مرکز، چاپ اول
لاتین:
18- Hutcheon, Linda; “The Politics of Postmodernism”; Publisher: Routledge. London, 2002
19- Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological review