نقش سرمایه اجتماعی در ارتقای سلامت اجتماعی زنان شهر یزد

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد

چکیده

یکی از عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت اجتماعی، سرمایه اجتماعی است که کنش جمعی و روابط میان افراد جامعه را ترویج و تشویق می‌کند. پژوهش حاضر به بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی می‌پردازد. این تحقیق یک مطالعه مقطعی به شیوه پیمایشی است و جامعه آماری آن شامل کلیۀزنان 60-18 ساله شهر یزد است. با استفاده از فرمول کوکران 288 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای متناسب (PPS) انتخاب شدند و توسط پرسشنامه استاندارد سلامت اجتماعی کییز (1998) و پرسشنامه محقق‌ساخته سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل توصیفی (میانگین، انحراف‌معیار، حداقل نمره، حداکثر نمره) و تحلیل استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام) استفاده شد و نتایج تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام نشان داد که ارتباط معنادار و مستقیمی بین سرمایه اجتماعی و ابعاد آن با سلامت اجتماعی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of social capital in promoting social health of women in Yazd

نویسندگان [English]

  • alireza afshani
  • hamideh shiri mohamdabadi
Faculty of Social Sciences Yazd University
چکیده [English]

One of the social determinants of social health is social capital, which promotes and encourages collective actions and relationships among people in society. The present research studies the relationship between social capital and social health. This research is a cross-sectional survey. The statistical population includes all 18-60 years old women in Yazd. Using Cochran's formula, 288 people were selected by proportional cluster sampling (PPS) and analyzed by Keyes’ social health standard questionnaire (1998) and a researcher-made social capital questionnaire. To analyze the data, descriptive analysis (mean, standard deviation, minimum score, maximum score) and inferential analysis (Pearson correlation coefficient and stepwise regression) were used. Pearson correlation and stepwise regression analysis showed that there is a significant and direct relationship between social capital (and its dimensions) and social healthThe current study examines the relationship between social capital and social health. The present study is a cross-sectional survey and the statistical population included all women aged between 18 and 60 from the City of Yazd. Using Cochran’s formula, 228 individuals were selected through probability-proportional-to-size cluster sampling method (PPS). Keyes’s social health questionnaire (1998) and the author-designed questionnaire of social capital were employed to study the sample. The descriptive analysis (mean, standard deviation, minimum score, maximum score) and inferential analysis (Pearson correlation coefficient and stepwise regression) were used to analyze data. The results of Pearson correlation and stepwise regression indicated that social capital and its dimensions had a significant and direct relationship with social health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social health
  • social capital
  • Social Trust
  • women
اخترمحققی، مهدی (1385). سرمایه اجتماعی، تهران: مؤسسه سرمایه اجتماعی.
اﻓﺸﺎﻧﻲ، ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ، عباس عسکری ندوشن، محمد حیدری و محمد نوریان نجف آبادی (1390). «رابطۀ دینداری با سرمایه اجتماعی در شهر نجف‌آباد»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﺔ رﻓﺎه اﺟﺘﻤﺎعی، س 12، ش 44.
اﻓﺸﺎﻧﻲ، ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ، سمیه فاضل‌نجف‌آبادی، محمد حیدری و محمد نوریان نجف‌آبادی (1389). «پژوهشی در باب رابطه دینداری و اعتماد اجتماعی»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﺔ علوم اجتماعی، ش 49.
ﺍﻟﻮﺍﻧﻲ، ﺳﻴﺪ‌ﻣﻬﺪﻱ و ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺷﻴﺮﻭﺍﻧﻲ (1385). ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ (ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ، ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎ)، ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ: ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻣﺎﻧﻲ.
الوانی، سید مهدی و میرعلی سید نقوی (1381). «سرمایه اجتماعی: مفاهیم و نظریه‌ها»، مجله مطالعات مدیریت بهبود و تحول، ش34-33.
امیرکافی، مهدی (1380). «بررسی احساس امنیت و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: شهر تهران)»، تحقیقات علوم اجتماعی ایران، ش 1.
اﻣﻴﻨﻲ‌رارانی، ﻣﺼﻄﻔﻲ، میرطاهر موسوی و حسن رفیعی (1390). «رابطه سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی در ایران»، ﻓﺼﻠﻨﺎمه رفاه اجتماعی، س 11، ش 42.
اندیشمند، ویدا (1388). «ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺆﻟﻔﻪ‌ﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در داﻧﺸﮕﺎه‌ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اراﺋﻪ ﻣﺪﻟﻲ ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎء آن»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ رﻫﺒﺮی و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آﻣﻮزﺷﻲ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ واﺣﺪﮔﺮﻣﺴﺎر، س 3، ش 2.
باقیانی‌مقدم، محمد حسین و همکاران (1392). «بررسی رابطه خوشبینی با سلامت عمومیدر دانشجویان دانشگاه‌های شهر یزد»، طلوع بهداشت، س 12، ش 2.
پاتنام، رابرت (1384). ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﺧﻮردار، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و زﻧﺪﮔﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ، سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: نشر شیرازه.
پاتنام، رابرت (1380). دموکراسی و سنت‌های مدنی. تجربه ایتالیا و درس‌هایی برای کشورهای در حال گذار، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور.
ﭘﺮوﻳﺰی، ﺳﺮور، ﻓﺮزاﻧﻪ ﻗﺎﺳﻢ‌زاده ﻛﺎﻛﺮودی، ﻧﻌﻴﻤﻪ ﺳﻴﺪ ﻓﺎﻃﻤﻲ و ﻧﺎﺻﺮی، فروغ (1388). «ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲﺳﻼﻣﺖ زﻧﺎنﺳﺎﻛﻦ در ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان: ﻳﻚﭘﮋوﻫﺶ ﻛﻴﻔﻲ»، ﭘﮋوﻫﺶﭘﺮﺳﺘﺎری، س 4، ش 15.
پیراهری، نیر (1388). «ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﻧﻈﺮﯾﺎت ﺟﺪﯾﺪ»، ﭘﮋوﻫﺶ‌ﻧﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، س 3، ش 3.
تاجبخش، کیان (1384). سرمایه اجتماعی، اعتماد و دموکراسی، تهران: نشر شیرازه.
خواجه‌دادی، اشکان و همکاران (1387). «رابطه سرمایه اجتماعی و سلامت مادران»، فصلنامه رفاه اجتماعی، س 8، ش 30 و 31.
دینی‌ترکمانی، علی (1385). «تبیین افول سرمایه اجتماعی»، فصلنامه رفاه اجتماعی، س 6، ش 23.
ذاکری‌هامانه، راضیه (1390). بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (مطالعه موردی: شهر یزد)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.
ﺳﺠﺎدی، ﺣﻤﯿﺮا و ﺳﯿﺪ ­ﺟﻼل ﺻﺪراﻟﺴﺎدات (1383). «ﺷﺎﺧﺺ­ﻫﺎی ﺳﻼﻣﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ»، ﻣﺠﻠﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ-اﻗﺘﺼﺎدی، س 19، ش 207 و 208.
صیدایی، سید اسکندر و همکاران (1388). «دﯾﺒﺎﭼﻪ‌ای ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اجتماعی و راﺑﻄﻪ آن ﺑﺎ ﻣﺆﻟﻔﻪ‌ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در اﯾﺮان»، راهبرد توسعه، ش 19.
ﻃﺎﻭﻭﺳﻲ، ﻣﺤﻤﻮﺩ و همکاران (1391). «ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﺎﻳﺶ، س 11، ش 5.
فوکویاما، فرانسیس (1379). پایان نظم: سرمایه اجتماعی و حفظ آن، ترجمه غلام‌عباس توسلی. تهران: انتشارات جامعه ایرانیان.
مسعودنیا، ابراهیم (1389). جامعه‌شناسی پزشکی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ﻣﻨﺘﻈﺮی، علی و همکاران (1391). «ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺷﺎﺩﻛﺎﻣﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺁﻥ: ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﺎﻳﺶ، س 11، ش 4.
ناطق‌پور، محمد‌جواد و سید ‌احمد فیروزآبادی (1385). «شکل‌گیری سرمایه اجتماعی و فراتحلیل عوامل مؤثر بر آن»، نامه علوم اجتماعی، ش 2.
نیک‌ورز، طیبه (1389). بررسی عوامل موثر بر میزان سلامت اجتماعی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شهید باهنر کرمان، پاﻳﺎﻥ ﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺭﺷﺪ، رشته جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه کرمان.
وامقی، مروئه و همکاران (1392). «ارزیابی مردم از روابط اجتماعی و سلامت: مطالعه سلامت از دیدگاه مردم ایران»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﺎﻳﺶ، ش 2.
هزارجریبی، جعفر و اسدالله مهری (1391). «تحلیل رابطۀ سرمایه اجتماعی و سلامت روانی و سلامت اجتماعی»، فصلنامه علوم اجتماعی، ش 59.
یزدان‌پناه، لیلا و طیبه نیک‌ورز (1394). «رابطه عوامل اجتماعی با سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان»، جامعه شناسی کاربردی، س 26، ش 3.
Berkman, Lisa F, Thomas Glass, Ian Brissette and Teresa E. Seeman (2000) “From social integration to health:Durkheim in the new millennium”, Social Science and Medicine, Vol. 51, N. 6.
Bourdieu, Pierre (1985). The Forms of Capital. in Richardson, J. (ed), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, New York: Green Wood Press.
Cicognani, Elvira, Claudia Pirini, Corey Keyes, Mohsen Joshanloo, Reza Rostami and Masoud Nosratabadi (2008). “Social Participation, Sense of Community and Social Well Being: A Study on American, Italian and Iranian University Students”, Social Indicators Research, Vol. 89, No. 1.
Coleman, James (1990). Foundation of Social Theory, Cambridge: Harwaed University Press.
Fukuyama, Francis (1995). Trust: The Social Virtues and the Creation of Prosperity, New York: Free Press.
Gilbert, Keon L (2008). “A Meta-Analysis of Social Capital And Health”, Phd Thesis, Pittsburgh University.
Harpham, Trudy (2008). The Measurement of Community Social Capital through Surveys. In Social Capital and Health, New York: Springer.
Kawachi, Ichiro and Lisa F Berkman (2000). Social Integration, Social Networks, Social Support, and Health, New York: Oxford University Press.
Keyes, Corey L M and Adam D Shapiro (2004). Social Well-being IN The U.S.: A Descriptive Epidemology, Chicago: University Of Chicago Press.
Keyes, Corey L M )1998). “Social Well-Being”, Social Psychology Quarterly, Vol. 61, No. 2 .
Kim, Daniel, and Ichiro Kawachi (2006). “A Multilevel Analysis of Key Forms of Community and Individual Level Social Capital as Predictors of Self-Rated Health in the United State”, Journal of Urban Health, Vol. 83, No. 5.
Kim, Daniel, S. V Subramanian and Ichiro Kawachi (2006). “Bonding versus bridging social capital and their associations with self rated health: a multilevel analysis of 40 US communities”, Journal of Community Health, Vol. 60, No. 2.
Larson, James S (1996). “The World Health Organization Definition Of Health: Social Versus Spiritual Health”, Social Indicators Research, Vol. 38, No. 2.
Li, Ting and Yanlong Zhang (2015). “Social network types and the health of older adults: Exploring reciprocal associations”, Social Science & Medicine, Vol 130.
Lin, Nan. (2000). “Inequality in Social Capital”, Contemporary Sociology, Vol. 29, No. 6.
Nabavi, Seyed Razi, Shahin Zoalfagharkhaniya and Hossein Eslami Mofid‌Abadi (2013). “The relationship between social capital and social health of businesses in Iran (Case Study: businesses in Semnan province)”, International Journal of Management and Humanity Sciences, Vol. 2, No. 2.
Ridputh, Daniel D (2003). “Love by neighbour, Its good for your health: a study of racial homogeneity, morality, and social cohesion in united state”, Journal of Social Sience and Medicine, Vol. 57, No. 2.
Ryff, Carol D and Corey L M Keyes (1995). “The structure of psychological well-being revisited”, Journal of personality and psychology, Vol. 69, No. 4.
Smith, Sandra Susan (2005). “Don’t Put My Name on it: Social Capital Activation and Job Finding Assistance among the Black Urban Poor”, American Journal of Sociology (AJS), Vol. 111, No. 1.
Sirven, Nicolas and Thierry Debrand (2011). “Social Capital and Health of Older Europeans from Reverse Causality to Health Inequalities”, Social Science Medicine, Vol. 75, No. 5.
Story, William T (2013). “Social capital and health in the least developed countries: A critical review of the literature and implications for a future research agenda”, Global Public Health, Vol. 8, No. 9.
Yiengprugsawan, Vasoontara, Suwanee Khamman, Sam-ang Seubsman, Lynette L-Y Lim and Adrian C. Sleigh (2011). “Social capital and health in a national cohort of 82,482 Open University adults in Thailand National Centre for Epidemiology and Population Health”, Journal Health Psychology, Vol. 16, No. 4.
Wakefield, Sara E. L and Blake Poland (2005). “Family, friend or foe? Critical reflection on the relevance and role of social capital in health promotion and community development”, Journal of Social Sience and Medicine, Vol. 60, No. 12.
WHO (1948). Constitution of the World Health Organization, [Online.] World Health Organization. Available from: http:// www. who. int/governance/eb/who_constitution_en. pdf [cited on 28 Oct 2012[.
World Bank (1998). Social Capital for Development: What is Social, New York: Oxford University Press.