نقد و تحلیل تقابل‏های جنسیتی در رمان خاله بازی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد

چکیده

ساختارگرایان تقابل‏های دوگانه را از مفاهیم بنیادین این رویکرد دانسته‏اند و در مطالعات ادبی براین باورند که یکی از سازه‏های متن، تقابل‏های دوگانه است که معنای پنهان آن را شکل می‏دهد. این تقابل‏ها در متون مختلف به شکل‏های متفاوتی بروز پیدا می‏کنند و می‏توان با تحلیل نوع و شیوۀ به کارگیری آن‏ها، به معنای پنهان متن دست یافت. مبنای تعیین تقابل‏ها، سه سطح اصلی روایت است: الف-رویدادها و پیرنگ؛ ب-شخصیت و شخصیت‏پردازی؛ ج-نماد و نمادپردازی. از تحلیل تقابل‏‎هایی که در پس نگاه جنسیتی متن وجود دارد، این نتیجه برمی‏آید که در رمان خاله‏بازی، تقابل‏های مرتبط با مفاهیم جنسیتی به‏نحوی بازتولید می‏شوند که دو سوی آن‏ها در نقطه‏ای به تعادل می‏رسند و به تعبیر دیگر، نویسنده در انتخاب و ترجیح بین دوسوی تقابل‏ها، جانب میانه‏ای را نگاه می‏دارد؛ چنانکه درباره زن نازا و زن بارور، زنی که با ذهن فرهیخته خود قدرت تربیت و پرورش دارد، برگزیده می‏شود. در این مقاله تقابل‎هایی که نشان‏دهندۀ نگاه جنسیتی رمان خاله‏بازی است و می‏تواند در مطالعات جامعه‏شناختی و به‏ویژه مطالعات زنان مورد استفاده قرارگیرد، استخراج شده و مورد تحلیل قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critique of Gender Differences in the Novel Khaleh Bazi (Playing House)

نویسندگان [English]

  • zahra hayati 1
  • mojgan masoudi 2
1 faculty memeber/ Institue for humanities and cultural studies
2 institute for humanities and cultural studies
چکیده [English]

Structuralists consider dichotomies (oppositions) to be the fundamental concepts of the structural approach and believe that dichotomies are the constructions in literary studies that form the hidden meaning of the text. These dichotomies appear in different ways in different texts, and one can achieve the hidden meaning of text analyzing the type and manner in which they are used. The basis of the dichotomies is three main levels of narration: a) events and plots; b) personality and characterization; c) symbol and symbolism. From the analysis of the dichotomies which lie behind the gender look, it follows that, in Khaleh Bazi (Playing House), the oppositions relating to gender concepts are reproduced in a way that the two opposite sides create a balance at a point, and in other words, the author keeps a middle position in choosing between two opposites, as in the case of choosing between an infertile woman and a fertile woman, a woman who has the mental power of training and education is selected. In this paper, the oppositions that represent the gender look of novel Khaleh Bazi, have been extracted and analyzed which can be used in sociological studies, especially women studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gender Critique
  • Analysis of oppositions
  • Khaleh Bazi
  • Belghays Soleymani
-        برتنس، هانس(1384) مبانی نظریۀ ادبی، ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی
-        تولان، مایکل(1393) روایت‏شناسی، ترجمۀ فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران: سمت.
-        حیاتی، زهرا(1388) بررسی نشانه‏شناختی عناصر متقابل درتصویر‎پردازی اشعار مولانا: «فصلنامۀ نقد ادبی». سال دوم. شمارۀ 6. صص 63-80
-        سلیمانی، بلقیس(1387) خاله‏بازی، تهران: ققنوس
-        شریف نسب، مریم(1394) تقابل‏‏های دوگانه در داستان‏های عامه. «دوفصلنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه» سال سوم، شمارۀ6
-        شریفی ولدانی و سایرین، بوسه بر روی خداوند: «مجله بوستان ادب دانشگاه شیراز». سال چهارم. شماره دوم. صص 129-150.
-        صافی پیرلوجه، حسین(1395) درآمدی بر تحلیل انتقادی گفتمان روایی، تهران: نی
-        طالبیان، یحیی و دیگران(1388). تقابل‏های دوگانه در شعر احمدرضا احمدی، پژوهشنامۀ زبان و ادب فارسی(گوهر گویا) سال سوم، شماره چهارم، صص 21-34
-        کالر، جاناتان(1388) بوطیقای ساختگرا، ترجمۀ کورش صفوی، تهران: مینوی خرد.