بازخوانی انتقادی مفهوم جنسیت و مرزهای تن در کتاب تأدیب النسوان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشگاه تهران

چکیده

این پژوهش با بررسی کتاب تأدیب النسوان به مطالعه و بازخوانی مفهوم جنسیت به مثابه یک برساخت اجتماعی می‌پردازد تا نشان دهد چگونه مرزهای تن و حدود و ثغور آن با مکانیزم‌های زبانی تعریف و سپس سرکوب می­شود آنجا که تن به واسطه­ی زبان به فهم درمی‌آید به ساخت اجتماعی و فرهنگی تبدیل می‌شود؛ ساختی که راهی برای فهم آن پدیده­ی مادی و زیست‌شناختی بدن باقی نمی‌گذارد. بدن زن در کتاب تأدیب النسوان بدنی ذاتاً مزاحم، غیرطبیعی و ضداجتماعی است. بروز و نمایش همین بدن مزاحم است که شاهزاده­ی قاجاری را وامی‌دارد تا در تصحیح آن کتابی مرقوم کند. نصیحت‌نامه‌ی او شمای کلی از نظام گفتمانی مردسالارانه در ایران را به نمایش می­گذارد که جنسیت را مشخصه­ی محدود کننده و طبیعی زنان در نظر می­گیرد. سوژه­ی مردانه در این کتاب با آلوده­انگاری و بیگانه­سازی نمادین بدن زن "خود" را تطهیر می­کند تا مرز روشنی بین خود و آن "دیگری" که هم غریبه و هم به اندازه­ی کافی آشنا است ترسیم کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Concept of Gender and the Boundaries of Body In the Book Disciplining Women; a Critical Reflection

نویسنده [English]

  • behnaz ghazi moradi
University of Tehran
چکیده [English]

Studying the book Disciplining Women (al-Ta'adib al-Niswan), this research aims to examine the concept of gender as a social construct in order to show how the boundaries of body are defined and then suppressed by linguistic mechanisms. Where body is understood by language it becomes a social and cultural construction which does not leave any way to understand the material and biological phenomenon of body. In Disciplining Women the body is intrinsically disturbing, abnormal, and antisocial. It is the occurrence and display of this kind of body that led the Qajar prince to write a book to correct it. His letter of advice (the book) illustrates the general pattern of patriarchal discourse in Iran, which considers gender as a limiting and natural characteristic of women. In this book the male subject purges himself by symbolic contamination and alienation of female body to draw a clear line between him and that ‘other’, which is both stranger and sufficiently familiar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gender
  • sexuality
  • body
  • Disciplining Women
  • Qajar
ایریگاری، لوس (1391)، "آن اندام جنسی که یک اندام نیست"، ترجمه‌ی نیکو سرخوش و افشین جهاندیده در http://www.feministschool.com/IMG/pdf/Luce.pdf
بوردو، سوزان، (1993). "در آمدی بر فمنیسم فرهنگ غربی و بدن"، مترجم: فرناز همایون، نشریه الکترونیکی زن نگار، شماره 6
تانگ، رزمری (1387). "درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی"، ترجمه‌ی منیژه عراقی، نی
جوادی، حسن، (۱۳۷۱). "رویاروئی زن و مرد در عصر قاجار، دو رساله‌ی تادیب النسوان و معایب الرجال"، امریکا : انتشارات کانون پژوهش تاریخ زنان
فوکو، میشل، (1391). "اراده به دانستن"، ترجمه‌ی نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، نی
دریفوس، هیوبرت و پل، رابینو (1379)، "میشل فوکو فراسوی ساختگرایی و هرمنوتیک"، ترجمه‌ی حسین بشیریه، نی
رابینز. روت، (1389). "فمنیسم­های ادبی"، ترجمه­ی احمد ابو محبوب، تهران: افراز
کریگان، کیک، (1395). "جامعه شناسی بدن(نظریه های مدرن، پست مدرن و پسا ساختارگرانه"، ترجمه ی محسن ناصری راد، نقش و نگار،95
مک آفی، نوئل و ژولیا، کریستوا (1385). ترجمه­ی مهرداد پارسا، تهران: مرکز
ناشناس. تأدیب النسوان. نسخه کتابخانه و موزه ملک
Butler. Judith (1990). Gender Trouble. Feminism and the Subversion of identity. New York etc: Routledge
 
Butler. Judith (1993).Bodies that matter.On the Discursive limits of “sex”.New York etc: Routledge
Kristeva, Julia(1980).Powers of Horror: An Essay on Abjection. Leon S. Roudiez (Translator):Columbia University Press
 
Roodsaz.Rahil (2014). Sexual Self-Fashioning among the Iranian Dutch. PhD thesis in the field of Gender studies.Radboud University.Netherlands
 
Vance,Carole S. (1989).Social Construction Theory: problems in the history of sexuality. In: K. Nierkerk& t. Van der meer (eds.), Homosexuality, which Homosexuality? Amsterdam:An Dekker,13-34
 
Weeks, Jeffrey (1995). Invented Moralities. Sexual Values in an age of uncertainty. Cambridge: Polity Press