عرفان و آزادی تفکر عرفانی زنانه در قرون وسطی و پیدایی جنبشهای زنانه‌نگر معاصر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

داشکده زن

چکیده

تأثیر عمیق اندیشه دینی بر منزلت زن در سه دین ابراهیمی، با همه تفاوت‌ها و نوساناتش، نزد بسیاری از محققان امری پذیرفته شده است. برقراری عدالت، نفی تبعیض، توجه به مهربانی در تعالیم هر سه دین دیده می‌شود. در خصوص یهودیت، شاید به دلیل دیرپایی و عدم آگاهی از همه تحولات، داوری قدری دشوار باشد و شاید تصور شود که به زنان نگاهی فرودستانه و تحقیرآمیز شده است اما در مسیحیت و اسلام می‌توان گفت که هم در ناحیه آموزه‌ها و هم در تنظیم قواعد و قوانین، توجه خوبی به جایگاه زنان شده و همین در جای خود، موجب ارتقای شأن و منزلت زنان شده است. بنابرین، با توجه به مقتضیات عرفی و فرهنگی آن زمان، می‌توان مدعی شد که ادیان نقش مثبتی در این زمینه داشته و چه بسا بتوان آنها را در تقابل با سنت و عرف رایج زن‌ستیز دانست. تفکر دینی عرفانی در این میان، جذابیت‌ها و توانمندی‌های زیادی داشتند. از این رو، در قرون وسطی، بسیاری از زنان طبقات مختلف اجتماعی شیفته تفکر دینی عرفانی بودند که از جمله مولفه‌های آن، دو عنصر استقلال و قدرت رهبری را می‌توان معرفی کرد و می‌توان آنان را پیشگامان مکاتب زنانه‌نگر معاصر معرفی کرد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mysticism and freedom: Female Mystical Thought in the Middle Ages and the Emergence of Contemporary Feministic Movements

نویسنده [English]

  • Behrooz Haddadi
Faculty of Women
چکیده [English]

The deep influence of religious thought on the dignity and place of women in the three Abrahamic religions, with all their differences and fluctuations, has been admitted by many scholars. Establishment of justice, rejection of discrimination, and paying attention to kindness are seen in the teachings of all three religions. In Judaism, it is difficult to evaluate the place of women due to lack of awareness of all its developments, and maybe one think that there has been a humiliating and degrading look at women in the religion, but in Christianity and Islam it can be said that great attention has been paid to the place of women both in ​​the doctrines and in the regulation of rules, and this has led to the promotion of women dignity in the religions. Therefore, given the cultural and social conditions of the time, one can argue that religions have a positive role to play in this regard, and one can consider them in opposition to the common misogynistic traditions and customs. The mystical religious thought, as a special kind of religious thought, has had attractiveness and capabilities throughout history. Hence, in the Middle Ages, many women of various social classes were enthralled by mystical religious ideas, of which two elements of independence and leadership power are main components, and one can describe them as the pioneers of contemporary feminist schools.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women
  • mysticism
  • medieval
  • religious thought
  • feminism
 
Bowden, John (ed. Et all), Christianity: the complete guide. London: Continuum, 2005.
Heinrich Kramer and Jacob Sprenger, The Hammer of Witches: A Complete Translation of the Malleus Maleficarum (1487).
Karant-Nunn, Susan C. and Merry E. Wiesner-Hanks, (eds.), Luther on women: a sourcebook. Cambridge, UK; New York: Cambridge University Press, 2003.
Luther on women: a sourcebook/ edited and translated by Susan C. Karant-Nunn and Merry E. Wiesner-Hanks.- Cambridge, UK ; New York: Cambridge University Press, 2003.
McGrath, Alistair, Christian History an Introduction. Wiley-Blackwell, 2013.
Meister Chad and J. B., Christian Thought a Historical Introduction. London, Rutledge, 2010.
Parsons, Susan Frank (ed.), The Cambridge Companion to Feminist Theology, Cambridge University, 2004.
Ranft, Patricia, Women and Spiritual Equality in Christian Tradition.London, MacMillan Press, 2000.
 
 
اشتاین سالتز، آدین، سیری در تلمود، ترجمه باقر طالبی دارابی. قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، ‎۱۳۸۳.
آندرهیل، اولین، عارفان مسیحی، ترجمه حمید محمودیان و احمدرضا مویدی. قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، ‎۱۳۸۴.
الدر، جان، مسیحیت و اصلاحات اجتماعی، ترجمه سهیل آذری. تهران: نشر مهر، 1330.
دورانت، ویل و آریل، درآمدی بر تاریخ تمدن. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، ‎۱۳۷۲.
زنان در کتاب مقدس، ج 6، (فاقد سایر مشخصات)، ترجمه از:Le Dossiers de la Bible, 1984, no. 3et, V.T.B.
سگال، رابرت (ویراستار)، راهنمای دین‌پژوهی، آشنایی با ده رویکرد در مطالعات زنان، ترجمه محسن زندی و محمد حقانی‌فضل. قم: انتشارات دانشگاه ادیان، 1391.
فازدیک، هری امرسون، مارتین لوتر: اصلاحگر کلیسا، ترجمه فریدون بدره‌ای. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ‎۱۳۸۳.
فانینگ، استیون، عارفان مسیحی، ترجمه فریدالدین، رادمهر. تهران: نشر نیلوفر، 1384.
فانینگ، استیون، عارفان مسیحی، ترجمه فریدالدین رادمهر. تهران: نیلوفر، ‎۱۳۸۴.
کرنز، ارل، سرگذشت مسیحیت در طول تاریخ، ترجمه آرمان رشدی، چاپ جدید، ص 167.
کونگ، هانس، زن در مسیحیت، ترجمه طیبه مقدم و حمید بخشنده. قم: دانشگاه ادیان و مذاهب، ‎۱۳۸۹.
کهن، ا.،گنجینه‌ای از تلمود، ترجمه از انگلیسی، امیرفریدون گرگانی، ترجمه و تطبیق با متون عبری یهوشوع، نتن الی؛ به اهتمام امیرحسین صدری‌پور. تهران: یهوداحی،‎۱۳۵۰.
لگیت، مارلین، زنان در روزگارشان: تاریخ فمینیسم در غرب، ترجمه نیلوفر مهدیان، ویراسته منیژه نجم‌عراقی. تهران: نشر نی، ‎۱۳۹۲.
مشیرزاده، حمیرا، از جنبش تا نظریه اجتماعی، تاریخ دو قرن فمنیسم. تهران: انتشارات شیرازه، 1390.
مک‌گراث، آلیستر، درسنامه الهیات مسیحی، ترجمه بهروز حدادی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان، 1394.
میلر، و. م.، تاریخ کلیسای قدیم در امپراتوری روم و ایران، ترجمه  علی نخستین. تهران: انتشارات حیات ابدی، 1981.
هولم، جین، زن در ادیان بزرگ جهان، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، وابسته به انتشارات امیرکبیر، 1384
هیل، توماس، و استیفان تورسون، تفسیر کاربردی عهد جدید، ترجمه آرمان رشدی و فریبرز خندانی؛ ویرایش سارو خاچیکی. انگلستان:  اپلاید نیو تستمنت کامنتاری، م‎۲۰۰۱.