ظرفیت سنجی لایحه قضایی «تأمین امنیت بانوان در برابر خشونت» در تحکیم حق سلامت کودکان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار حقوق جزا و جرم شناسی، پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی، سازمان سمت.

چکیده

پاسداشت «حق بر سلامت» و تدارک بایسته‌های حقوقی به منظور استیفای آن برای کودکان، از دغدغه های نظام‌های حقوقی است. علاوه بر سیاستگذاری تقنینی مستقیم، راهبردهای قانونگذارانه‌ی فرعی از طریق وضع قوانین و مقرراتی که ابعاد جانبی تبلور حق سلامت کودکان را متأثر می‌کنند، مهم است. نظر به وابستگی همه‌جانبه‌‌ی سلامت کودکان به سلامت و امنیت مادران، لایحه اخیر «صیانت، کرامت و تأمین امنیت بانوان در برابر خشونت» دارای نقاط قوت و ضعفی است، که تحلیل آنها از منظر اثرسنجی تصویب و اجرای لایحه (قانون)، بر کاهش بزه‌دیدگیِ تبعیِ کودکان از بزه‌دیدگی مادرانشان موضوع این مقاله است. پژوهش حاضر پس از بازشناسی نقش ارتقاء سلامت کودکان در کاهش نرخ بزه‌دیدگی آنها، نحوه اثرگذاری اصلاحات نظام دادرسی و جرم‌انگاری و پیشگیری در حمایت از زنان - موضوع لایحه مذکور – بر کاهش بسترهای آسیب‌پذیری فرعیِ کودکان از بزه‌دیدگی مادران را می‌کاود و پیشنهادهایی جهت اصلاح لایحه مذکور ارائه می‌دهد. گفتمان ایدئولوژیک لایحه مزبور، و کم‌توانیِ لایحه در ارائه نظم نوینی از تلفیقِ سه جنبه‌ی هنجارهای حقوق بشری، آموزه‌های اسلامی و ملاحظات خانواده ایرانی، چشم‌انداز موفقی از تقویت حمایت از زنان در برابر خشونت – وبالتبع، کودکانِ متأثر از بزه‌دیدگیِ مادرانشان از خشونت- به دست نمی‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Capacity Assessment of the Judicial Bill “Securing Women against Violence” in Consolidating Children’s Right to Health

نویسنده [English]

  • Mahdi Khaghani Esfahani
The Institute for Research and Development in the Humanities (SAMT), tehran, iran.
چکیده [English]

The right to health is the subject of many international treaties and national laws. The protection of this right and the provision of legal and objective requirements for its fulfillment for children – as a specially protected human group – are of great importance and, of course, the concern of legal systems. In addition to direct legislative policy, sub-legislative strategies through the enactment of laws and regulations that affect children’s right to health are an important area of study. The main obligors of the right to health are the governments, and the system of the Islamic Republic has had many ups and downs in protecting this right. Considering the comprehensive dependence of children’s health on the health and safety of mothers, the bill of “Protection, Dignity and Security of Women against Violence” seems to have strengths and weaknesses, the analysis of which from the perspective of the impact of the approval and implementation of the bill (after the approval) on reducing the victimization of children dependent on the victimization of their mothers is the subject of this study. The present study, after recognizing the role of promoting the health of children in reducing their victimization rate, examines the effectiveness of the reform of the judicial system, and criminalization and prevention in protecting women – the subject of this bill – on reducing the underlying vulnerability of children to maternal victimization. The bill’s ideological discourse, and its inability to present a new order combining the three aspects of human rights norms, Islamic teachings, and the considerations of the Iranian family, do not bode well for enhanced protection of women against violence – and, consequently, of the children affected by their mothers’ victimization. Solutions to reduce the shortcomings of the bill are presented in this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Right to Health
  • Violence against Mothers
  • Child Victims
  • Critical Criminology
  • Judicial Criminal Policy

مراجع

اکبرینه، پروین (1392). بررسی راهکارهای قانونی تأمین امنیت کودک در خانواده­ ناسالم، فصلنامه زن و مطالعات خانواده، 5(19)، 37-53.
باقری حامد، یوسف (1397). حق بر سلامت و بهداشت عمومی از منظر حقوق بنیادین بشر با تأکید بر سند 2030 یونسکو، فصلنامه حقوق پزشکی، 12 (46)، 177-205.
بیگی، جمال (1394). بزه­دیدگی اطفال در حقوق ایران، چاپ دوم، تهران: میزان. 
جوادپور، مریم (1395). حمایت از حق سلامت کودکان در مخاصمات مسلحانه از منظر اسلام و حقوق بشردوستانه بین­المللی، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 3(4)، 1-28.
حاجی­تبار فیروزجایی، حسن (1389). پیشگیری وضعی از بزه­دیدگی کودکان در معرض خطر در ایران، با تأکید بر قوانین و مقررات انگلستان، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، 89 (17)، 129-166.
خاقانی اصفهانی، مهدی و احمدی، مینا (1395). اقتضائات عدالت کیفری درباره کودکان بزه­دیده از جرایم خشونت­بار و مبتلا به اختلال PTSD، در: پورمحی­آبادی (به کوشش)، سیاست کیفری و کودکان و نوجوانان بزه­دیده و بزهکار، تهران: میزان. 
رایجیان اصلی، مهرداد(1398). درآمدی بر جرم­شناسی، چاپ سوم، تهران: سمت.
رفیعی، حسین و همکاران (1392). رواسازی و هنجاریابی مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی، فصلنامه رفاه اجتماعی، 13(51)، 167-187.
زینالی، امیرحسین و حسین جمعه­پور (1391). تنبیه بدنی کودکان: جلوه­ای از چالش نسبیت­گرایی فرهنگی و جهان­شمولی حقوق بشر کودکان، دوفصلنامه حقوق بشر، 7 (1)، 49-68.
زینالی، امیرحمزه (1388). بررسی ابعاد حقوقی و جرم­شناختی حمایت از کودکان و نوجوانان در معرض خطر، انتشارات روزنامه رسمی، تهران، الف.
ستوده،هدایت­الله و همکاران (1389).روان­شناسیجنایی،تهران: آوای‌ نور.
عباسی، عاطفه (1395). حقوق کودک در نظام حقوقی ایران، تهران: میزان. 
عباسی، محمود و همکاران (1393). مفهوم و جایگاه حق بر سلامت در نظام حقوقی ایران، فصلنامه حقوق پزشکی، دوره 8، شماره 30.
عباسی، محمود و همکاران (1394). الزامات حقوقی اسناد بین­المللی در قبال بهداشت و سلامت عمومی و چالش­های فراروی آن، مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، 33(2)، 138-146.
گودینی، رحمان و همکاران (1396). تأثیر آموزش مدیریت هیجان به مادران بر مشکلات رفتاری فرزندان از دیدگاه والدین، مجله توانبخشی، 18 (1)، 13-24.
متقی، سمیرا و همکاران (1396). ماهیت حق بر سلامتی و جایگاه دولت در تحقق آن، پژوهشنامه حقوق اسلامی، 18(46)، 123-148.
ندرپور، یاسر و اکبر زارع شاه­آبادی (1393). رابطه بین تجربه خشونت در دوران کودکی و خشونت علیه زنان در شهر کوهدشت، فصلنامه مطالعات اجتماعی روان­شناختی زنان، 12 (4)، 93-118.
واعظی، کبری (1395). تجربه زیسته کودکان پیرامون خشونت خانگی، فصلنامه پژوهش­های مشاوره، 15 (58)، 113-134.
هدایت، هدیه (1395). آیین دادرسی ویژه کودکان بزه­دیده، تهران: میزان.
هدایت، هدیه و سید حسین هاشمی (1396). لزوم مراقبت­های خانواده­محور از کودک بزه­دیده و استثنائات وارده به آن با تأکید بر حقوق ایران،فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، 5(19)، 127-163.
Blanca, M. & Bonnie, E. (2004) “Lifetime abuse and Mental Health Distress among English-Speaking Latinas”. Affilia Fall, 19:239-256.
Kelmendi, K. (2015) “Domestic Violence Against Women in Kosovo. (Aqualitative Study of Women,s Experiences)”, Journal Interprers Violevce, 30(4): 680 -702.
Miller, K (2014), Relational Caring: The use of the Victim Impact Statement by Sexually Assulted Women, Violence and Victim, Volume 29, NO 5, 797-814.
Swan, S. C. & Sullivan, T. P. (2009) “The Resource Utilozation of Women Whouse Violence Inintimate Relationship”, Journal of Interpersonal Violence, 24:940-958.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 دی 1398
  • تاریخ بازنگری: 01 تیر 1399
  • تاریخ پذیرش: 23 تیر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار