بررسی نقش توانمندی زنان روستایی در تحلیل عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر توسعه اجتماعات محلی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

2 دکتری توسعه روستایی، دانشگاه زنجان

3 عضو هیات علمی/دانشگاه زنجان گروه توسعه روستایی

چکیده

در سال‌های اخیر، آگاهی مستمر از نیاز به توانمندسازی زنان روستایی به منظور دستیابی به توسعه پایدار افزایش یافته است. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش توانمندی زنان روستایی در تحلیل عوامل اقتصادی و اجتماعی و موانع فرهنگی مؤثر بر توسعه اجتماعات محلی صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش زنان روستایی استان چهارمحال و بختیاری می‌باشد که با استفاده از جدول کرجیسی و مورگان تعداد 384 نفر از آنها از طریق نمونه‌گیری طبقه‌بندی انتخاب شد. برای گردآوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده گردید. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS24 و AMOS22 انجام گرفت. داده‌های گردآوری شده با استفاده از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل گردید. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد بین متغیرهای حمایت اجتماعی، مشارکت اجتماعی و عوامل اقتصادی رابطه مثبت و معنی‌داری با توسعه اجتماعات محلی و بین موانع فرهنگی با توسعه اجتماعات محلی رابطه منفی و معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Role of Rural Women Empowerment in Analyzing Economic, Social and Cultural Factors Influencing Local Communities Development

نویسندگان [English]

  • لیلا فلاحتی 1
  • Mehdi Ghasemi 2
  • Mohammad Badsar 3
1 پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
2 Ph.D in Rural Development, University of Zanjan
3 faculty member/ university of Zanjan
چکیده [English]

In recent years, continuous awareness has increased on the need to empower rural women to achieve sustainable development. Therefore, this study has been conducted with the aim of investigating the role of rural women empowerment in the analysis of social and economic factors and cultural obstacles influencing local communities’ development. The study population consisted of rural women in Chaharmahal and Bakhtiari province, 384 of whom were selected by stratified random sampling method according to Krejcie and Morgan’s sample determination table. A questionnaire was used as research instrument. Data analysis was done by SPSS24 and AMOS22 softwares. The collected data were analyzed using the structural equation modeling technique. The results based on direct structural model showed that there is a positive significant relationship between variables such as social participation, social protection and economic factors, and the dependent variable of local communities’ development, and there is a negative significant relationship between cultural obstacles and the dependent variable of local communities’ development. Also, based on the results of the mediation structural model, it was found that rural women’s empowerment variable had a mediation role on the relationship between social and economic factors and cultural obstacles, and local communities’ development

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women
  • Empowerment
  • Local Communities
  • Rural Development
  • Chaharmahal and Bakhtiari
کتاب­نامه
اَلوانی، مهدی و ضرغامی، مژگان. (1380). نقش زنان در توسعه، نشریه تدبیر، شماره 113، صص 67-63.
بادسار، محمد؛ کرمی؛ رویا و کرمی دهکردی، اسماعیل. (1397). کاربرد مدلسازی معادلات ساختاری در پژوهش­های اجتماعی و توسعه روستایی با استفاده از نرم افزار Amos، انتشارات دانشگاه زنجان.
حیدری ساربان، وکیل. (1397). نقشسرمایه اجتماعی در توانمندسازی زنان روستایی شهرستان مشگین شهر (مطالعه موردی: بخش مرکزی)، برنامه­ریزی منطقه­ای، سال هشتم، شماره 3، صص 253-239.
درخشان­پور، محدثه و مرادی، واراز. (1394). توانمندسازی با رویکرد توسعه اجتماع محلی (نمونه پژوهشی: قائم شهر)، اولین کنفرانس تخصصی معماری و شهرسازی ایران، موسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی، شیراز: 26 خرداد ماه 1394.
رضازاده، راضیه؛ محمدی، فاطمه و رفیعیان، مجتبی. (1391). توسعه اجتماع محلی با بهره­گیری از ظرفیت­های مشارکتی در رویکرد دارایی مبنا (مطالعه موردی: محله امامزاده حسن، منطقه 17 تهران)، فصلنامه برنامه ریزی و آموزش فضا،  جلد شانزدهم،  شماره ۲، صفحات 55-37.
رضائی­تبار، رضا؛ زارع، حمید و مقیمی، محمد. (1391). الگوی تعاملی توانمندسازی از طریق مشارکت­های اجتماعی در کمیته امداد امام خمینی (ره) با رویکرد مسجد محوری، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، سال بیستم، شماره 2، صص 173-147.
ریتزر، جورج. (1379). نظریه­های جامعه شناسی در دنیای معاصر، ترجمه محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی
زرافشانی، کیومرث؛ علی­بیگی، امیرحسین و فقیری، مژگان. (1391). رتبه بندی صندوق­های اعتبارات خرد بر اساس توانمندسازی زنان روستایی استان کرمانشاه، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، شماره 36، صص 124-105.
ساعی، ایرج و ولی­پور، شهربانو. (1388). شناسایی عوامل موثر بر توانمندسازی زنان جهت مشارکت درتوسعه اجتماعی (مطالعه موردی استان لرستان)، نشریه علوم رفتاری، دوره 1، شماره 2، صص 101-67.
سلمانی، محمد؛ تقی پور، فریده؛ رمضان­زاده، مهدی و جلیلی، زهرا. (1387). بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی (مشارکت مدنی، تعامل اجتماعی و اعتماد) در توسعه روستایی (مطالعه موردی: روستاهای باغستان و برون در شهرستان فردوس)، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه­ای، شماره 12، صص 45-23.
سن، آمارتیا. (1389). توسعه به مثابه آزادی؛ ترجمه حسین راغفر، تهران: نشر نی.
کلدی، علیرضا و سلحشوری، پروانه. (1391). بررسی تأثیر اجتماعی بر توانمندسازی زنان، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره4، صص 22-7.
مامسن، جنت هنشل. (1387). جنسیت و توسعه، ترجمه زهره فنی، مرکز مطالعات و تحقیقات زنان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مرکز آمار ایران. (1396). سرشماری نفوس و مسکن سال 1395.
میرخشخو، آمنه. (1393). زنان در پساتوسعه؛ رویکرد انتقادی زنان به توسعه، سومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، واکاوی مفاهیم و نظریه­های رایج توسعه و تجارب ایران و جهان: بسوی نظریه اسلامی ایرانی پیشرفت، اردیبهشت و خرداد 1393.
نادری، کریم و وحدت، هاجر. (1397). بررسی تأثیر مؤلفه­های سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی زنان دارای مشاغل خانگی (مطالعه موردی: شهرستان رزن)، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره 16، شماره 2، صص 196-175.
نوابخش، مهرداد؛ ازکیا، مصطفی؛ وثوقی، منصور و مشیراستخاره، زهرا (1394). ارزیابی عوامل مؤثر بر توانمندی اقتصادی (مطالعه موردی: زنان آسیب­پذیر در شهر تهران)، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، سال سوم، شماره 12، صص 20- 1.
 
 
Bali Swain, R. (2006). Microfinance and Women Empowerment; Sida; Stockholm, 2006.
Barker, Chris. (2003). Cultural studies: Theory and practice: Sage publication.
Bayeh, Endalcachew. (2016). the role of empowering women and achieving gender equality to the sustainable development of Ethiopia; Pacific Science Review B: Humanities and Social Sciences, 2(1), 37-42.
Blumberg R.L. (2005). ‘Women’s Economic empowerment as the “Magic Potion” ofDevelopment; Paper presented at the 100th annual Meeting of the American SociologicalAssociation, Philadelphia, August 2005.
Bradshaw, Sarah. (2013). Women’s decision-making in rural and urban households in Nicaragua: the influence of income and ideology. Environment and Urbanization, 25(1), 81-94.
Buvinic, M, & Gupta, G. (1997). Female-headed households and female-maintained families: are they worth targeting to reduce poverty in developing countries? Economic development and cultural change; 45(2), 259-280.
Dandona, Anu. (2015). Empowerment of Women: A Conceptual Framework. The International Journal of Indian Psychology, ISSN, 2348-5396.
Duflo, E. (2003). ‘Grandmothers and Granddaughters: Old Age Pension and Intra-Household Allocation in South Africa’. World Bank Economic Review, Vol. 42, pp. 1-25.
Duflo, Esther. (2012). Women empowerment and economic development; Journal of Economic Literature; 50(4), 1051-1079.
Erickson, B. H. & Miata, Kakuko (2005). “Macro and Micro Gender Structures: Gender Stratification and Social Network in Japan and Canada,” Institute for the Global Issues (ISGI seminar), March.
Erickson, B., H. (2004) “The Distribution of Gendered Social Capital in Canada”, Pp.27-50 in Creation and Returns of Social Capital. Henk Flap and Beate Volker (eds.), NewYork: Routledge.
Espin, Oliva M. (2018). Cultural and historical influences on sexuality in Hispanic/Latin women: Implications for psychotherapy Latina Realities (pp. 83-96): Routledge
Food and Agricultural Organization of United Nations (2010), Gender and Land Rights Database; Available:http://www.fao.org/gender/landrig hts
Frankenberg, E. & Thomas D. (2001). Measuring Power. Food Consumption and Nutrition Division, Discussion Paper No. 113, Washington DC: International Food Policy Research Institute, Pp:1-24.
Goetz, A.M. and Sen Gupta, R. (1996). ‘Who takes the credit? Gender, power, and control over loan use in rural credit programs in Bangladesh’, World Development, Vol.24, No.1; Pp: 45-63.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2010). Multivariate data analysis (seventh ed.). United State of Amreica: Pearson prentice hall.
Hayes, A. F. (2009). Beyond Baron and Kenny: statistical mediation analysis in the new millennium. Communication Monographs, 76( 4), 408-420.
Hissa, H; Alves F; Nelson T, Costa, M; Strauch, G; Bassi, L & de Assis, R (2019). Sustainable rural development in Rio de Janeiro state: the Rio rural; PP: 23-39.
Hossain, M, & Jaim, W. (2011). Empowering women to become farmer entrepreneur. Paper presented at the Paper presented at the IFAD Conference on New Directions for Smallholder Agriculture.
Jinia, Nasrin Jahan. (2016). Microcredit and Women’s Empowerment. Does Microcredit Promote the Borrowers to Participate in the Household Decision-making Process in Bangladesh?
Kabeer, N. (1999). "Resources, agency, achievements: Reflections on the measurement of women's empowerment." Development and change 30(3): 435-464.
Kabeer, N. (2001). Reflections on the Measurement of Women’s Empowerment. In: Discussing Women’s Empowerment: Theory and Practice, SIDA: Swedish International Development Cooperation Agency.
Kabeer, N. (2005). "Is microfinance a'magic bullet'for women's empowerment? Analysis of findings from South Asia." Economic and Political weekly: 4709-4718.
Karuppusamy, R, & Indira, S. (2017). Socio-Economic Factors on Women Empowerment. International Journal of Scientific Research and Management, 5(6), 5415-5418.
Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling: The Guilford Press.
Kumar, Dhanonjoy, Hossain, Afjal, & Gope, Monto Chandra. (2015). Role of micro credit program in empowering rural women in Bangladesh: A study on Grameen Bank Bangladesh Limited. Asian Business Review, 3(4), 114-120.
MaCall, Tony. (2003). Institutional design for community economic development models: Issues of opportunity and capacity. Community Development Journal, 38(2), 96-108.
Mallinckrodt, B., Abraham, T. W., Wei, M., & Russell, D. W. (2006). Advance in Testing Statistical Significance of Mediation Effects. Journal of Counseling Psychology, 53, 372–378.
Manjoro, A. (2017). Theories of poverty reduction as they apply to the gorongosa - case study in alleviating poverty through local resources and initiatives, Catholic University of Mozambique, PP: 1-16.
Mayoux, Linda.  (2005). Micro-Finance and the Empowerment of Women. A review of the key issues.  Available at: www.lilo.org
Miedema, S; Haardorfer, R; Girard, A & Yount, K (2018). Women’s empowerment in East Africa: Development of a cross-country comparable measure. World Development, 110, 453-464.
Mondal, Puja. (2015). Essay on Women Empowerment in India. Young Article Library, 31317.
Narayan, D. (2018). Unit-11 Measuring Women’s Empowerment: Learning From Cross-National Research: IGNOU.
Nations, United. (2015). transforming our world: The 2030 agenda for sustainable development. Resolution adopted by the General Assembly.
Nguyen, Anh Phuoc Thien. (2018). Microfinance and Women's Empowerment: An Empirical Evidence in Vietnam. 4(1), 1-8.
Pitt, M., Khandker, S.R. and Cartwright, J. (2006). ‘Empowering Women with MicroFinance: Evidence from Bangladesh’, Economic Development and Cultural Change, pp. 791- 831.
Rani, Sarita. (2017). Women Empowerment: Need of modern era. International Journal of Advanced Education and Research, 2(3), 143-144.
Rifkin, Susan B. (2003). A framework linking community empowerment and health equity: it is a matter of CHOICE. Journal of health, population and nutrition, 168-180.
Salehudin, I .(2009); Social network power: Applying Social Capital Concept to Explain the Behavioral Tendency of Individuals in Granting Favors within the Organizational Context, Proceeding of 4th International Conference on Business and Management Research, Presented in 22nd November 2009, Bali‐Indonesia.
Shahnaj, P. (2008). Access of rural women to productive resources in Bangladesh: A pillar for promoting their empowerment,International Journal of Rural Studies. 15(1):1-8.
Singh, Rajinder. (2018). Women empowerment in 21st century: A constitutional study. research journal of social sciences, 9(10), 158-170.
Singh, S & Pushpanjali T (2009) “Gender Equality and Women Empowerment in India”, Third Concept an International journal of Ideas, pp29-31
Steffen, Erin M. (2014). Women’s Empowerment and Community-Driven Development: Evidence from the Solomon Islands, Master’s Thesis, Department of Economics University of San Francisco.
Swain, R & Wallentin, F. (2008). Economic or non-economic factors: What empowers women? : Working Paper, Department of Economics, Uppsala University.
Ugbomeh, George MM. (2001). Empowering women in agricultural education for sustainable rural development. Community Development Journal, 36(4), 289-302.
Verity, F (2007). Community capacity building.a review of the literature; Retrieved from: http://www.health.sa.gov.au.
Wang, G, & Swanson, A. (2008). The idea of national HRD: An analysis based on economics and theory development methodology. Human Resource Development Review, 7(1), 79-106.
Wellman, B. (1992). “Which Type of Ties and Networks Provide What kinds of Social Support?” Advances in Group Processes, vol: 9: 207-235.
Wellman, B., (1999). “The Network Community: An Introduction,” Pp. 1-48 in Networks in the Global Village, B. Wellman (ed.), Boulder, Co: Westwood.
World Bank. (2016). Women’s Empowerment in Rural Community- Driven Development Projects, An IEG Learning Product, pp: 1-72.
World Bank. (2017); women’s empowerment in rural community-driven development projects women’s empowerment in rural community- driven development projects international bank for reconstruction and development.