تبیین ارتباط درک کلیشه های جنسیتی و درک کیفیت فضایی در دانش آموزان دختر(نمونه ی موردی مدارس متوسطه ی دوم در شهرستان بانه)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری معماری، دانشکده ی معماری و هنر، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

2 دانشیار دانشکده معماری و هنر، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران.

3 دانشیاردانشکده معماری و هنر، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران.

4 دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

چکیده

در محیط های آموزشی، کیفیت فضای معماری با تأثیر بر شناخت های حسی، فکری و ادراکی می تواند نقش و عملکردی آموزشی ایفا نماید. بررسی ها نشان می دهد فرایند آموزش در تعامل با فضاهای آموزشی می تواند در افزایش شوق یادگیری بسیار تأثیر گذار باشد. کلیشه های جنسیتی در چارچوب رویکرد اجتماعی-فرهنگی، به عنوان یکی از الگوهای ذهنی تعیین کننده درهویت فردی به ویژه دردختران نوجوان به شمار می آید.مساله اصلی در این پژوهش، نادیده گرفتن جنبه روانشناختی جنسیت(در اینجا کلیشه های جنسیتی) در فرایند طراحی فضاهای آموزشی می باشد. با توجه به ارتباط کلیشه های جنسیتی و وضعیت زنان، انجام مطالعات معطوف جنسیت و وضعیت آموزش آنان نقش بسیار مهمی درشناخت بهتر وضعیت آنان دارد.جامعه ی آماری دختران دانش آموز مدارس متوسطه شهر بانه در نظر گرفته شده که طریق فرمول کوکران تعداد90 دانش آموز پیش بینی شده و از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تکمیل گردیده است. نتایج حاصل در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که حاکی از وجود کلیشه های جنسیتی و درک نابرابری جنسیتی در دختران دانش آموز و همچنین وجود رابطه معنادار میان درک کلیشه های جنسیتی دردانش آموزان و میزان ادراک کیفیت محیطی مدرسه می باشد.
*این مقاله برگرفته از پایان نامه دکتری به راهنمایی دکتر لیلا بلیلان و دکتر داریوش ستارزاده و مشاوره خانم پریسا هاشم پور که در دانشکده معماری و هنر واحد تبریز در پاییز انجام گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explain the relationship between understanding gender stereotypes And understanding spatial quality in female students(Case study: secondary schools in Baneh city)

نویسندگان [English]

  • ‏Sarieh ‏zareian 1
  • lida balilan 2
  • dariush sattarzadeh 3
  • Parisa Hashempour 4
1 ,Architecture Department,,Azad university,Tabriz,Iran.
2 Department of Architecture, college of Arts and Architecture, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
3 Department of Architecture, college of Arts and Architecture, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
4 Department of Architecture, Tabriz Islamic Art University , Faculty of Architecture, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Gender stereotypes in the context of socio-cultural approach are considered as one of the determining mental patterns in individual identity, especially in adolescent girls. The main issue in this study is to ignore the psychological aspect of sexulity (here gender stereotypes) in the process of designing educational spaces. Given the close relationship between gender stereotypes and women's status, gender-based scientific studies and their educational status play a very important role in better understanding their status. Based on the method of documentary and survey research (descriptive-applied), this study analyzes the relationship between adolescent girls' understanding of common gender stereotypes in society and compares them with their understanding of the educational environment. In this regard, questionnaires inspired by the combined model of Macionus (2001) and Taylor (2003) as well as the Drim educational climate questionnaire have been prepared and the statistical population of female students in Baneh secondary schools has been considered. The results were analyzed in SPSS software, which indicates the existence of gender stereotypes and understanding gender inequality in female students, as well as a significant relationship between understanding gender stereotypes in students and the perception of school environmental quality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sexulity
  • gender stereotypes
  • spatial quality of architecture

مراجع

  • انصاری، مجتبی؛ رها بحتویی و محمد محدی حسینی کیا(1392)، بررسی حس مکان در باغ ایرانی و بوستان های امروزین. مطالعه موردی : باغ دولت آباد یزد و بوستان آب و آتش تهران، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 13.
  • باستانی، سوسن (1386). جنسیت، فرهنگ،ارزش ها و نگرش ها، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر.
  • ﭼﺎﺑﮑﯽ، ام اﻟﺒﻨﯿﻦ(1382). آﻣﻮزش و ﺟﻨﺴﯿﺖ در اﯾﺮان، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زﻧﺎن، ﺳﺎل اول، ﺷﻤﺎره 2 :ﺻ 69.
  • حجازی، الهه و رضادوست، زهرا (1391). بررسی اثر جنس و طرحواره های جنسیتی بر الگوی دوستی، فصلنامه علمی – پژوهشی زن و جامعه، سال سوم، شماره 3.
  • دژپسند، ساحل(1396)، آموزش طراحی معماری مبتنی بر تفاوت های جنسیتی و با رویکرد اسلامی، رساله ی دکترای معماری، دانشگاه علم و صنعت.
  • دفتر مطالعات و تحقیقات زنان(1387)، قرائت انتقادی نظام آموزشی با رویکرد جنسیتی، مرکز مدیر مدیریت حوزه های علمیه، قم.
  • دوبوار، سیمون(1398). جنس دوم، جلد اول و دوم. ترجمه قاسم صنعودی،چاپ دوازدهم. تهران: نشر توس.
  • راپاپورت، آموس(1388)، انسان شناسی مسکن، ترجمه خسرو افضلیان، حرفه هنرمند، تهران.
  • شیرکرمی، جواد؛ حسین عزیزی نژاد (1397)، مطالعه ی توسعه ی انسانی، آموزش و نابرابری، مجله پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، سال اول ، شماره 6.
  • فروتن، یعقوب؛ چوب بستی؛ جیدر و نیک بخشی، سهیلا(1395)، بررسی اجتماعی- فرهنگی کلیشه های جنسیتی(مورد مطالعه: شهرستان محمودآباد). فصلنامه مطالعات توسعه ی اجتماعی- فرهنگی، دوره ی پنجم، شماره 1، صص 63-85.
  • فلاحت، محمد صادق(1385)، نقش کالبدی حس در حس مکان مسجد، فصلنامه هنرهای زیبا، شماره 26.
  • لنگ، جان (1395).آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. ترجمه علیرضا عینی فر،تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • میشل، آندره(1382). پیکار با تبعیض جنسی، ترجمه : محمد جعفر پوینده، تهران: انتشارات نگاه.
  • مقدم، مریم(1397)، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر شکل گیری کلیشه های جنسیتی، دوماهنامه پژوهش در هنر و علوم انسانی، شماره 5، صص 91-104.
  • هاید، جنت شیبلی(1394). روان شناسی زنان(سهم زنان در تجربه ی بشری)، ترجمه ی اکرم خمسه، انتشارات ارجمند، تهران.

 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 10 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار