ایستاده بر زمین فراموشی: نقدهای فیلسوفان زنانه‌نگر بر خشونت متافیزیک

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

یکی از نقدهای مهم معاصر به سنت متافیزیک در تاریخ فلسفه، خشونت‌بار بودن آن است. لویناس، دریدا و فیلسوفان زنانه‌نگر در طرح و بسط این موضوع بسیار نوشته‌اند. از دید این متفکران، متافیزیک نقش مهمی در تقویم بنیاد مقولات معرفتی و اخلاقی دارد و اگر در ساحت معرفت و اخلاق، خشونت و سرکوب رخ می‌دهد، باید بنیاد آن را در متافیزیک جُست. فیلسوفان زنانه‌گر، در میان آثارشان به بررسی وجوه مختلفی از خشونت و سرکوبی که زاییده اندیشه متافیزیک سنتی است پرداخته‌اند. آن‌ها توضیح می‌دهند که نظام‌های متافیزیکی با دسته‌بندی موجودها، نوعی سیاست تثبیت و حذف و ارزشگذاری را اعمال می‌کنند. و نیز این نظام‌ها با تأکید انحصاری بر عقلانیت و روش استعلا به عنوان تنها روش ممکن برای دریافت واقعیت، توجیه‌کننده و بلکه موتور محرک نظام‌های سیاسی سرکوبگر بوده‌اند. همچنانکه از یک جهت دیگر، متافیزیک با پروراندن گفتمان وجودی به عنوان تنها شیوه نگریستن به واقعیت، بسیاری از وجوه تجربه‌های انسانی از واقعیت (مانند تجربه های عاطفی و به طور خاص تجربه از عدم) را می‌پوشاند و به این ترتیب، در واقع بنیاد انسانی خویش را به محاق می‌برد. در این مقاله، نقدهای اصلی فیلسوفان زنانه‌نگر به خشونت متافیزیک از میانه آثارشان بازیابی و بازسازی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Standing on the earth of ignorance: Feminist philosophers and the criticism of metaphysical violence

چکیده [English]

One of the most important criticisms of metaphysics in recent philosophical scholarship has been concentrated on the concept of violence of metaphysics. Levinas, Derrida, and feminist philosophers have contributed in developing arguments against the violence rooted in the metaphysical tradition. Within their different works, feminist philosophers have uncovered some invisible aspects of metaphysical violence. They argue that, through categorizing the beings, metaphysical systems develop the politics of stabilization, deletion, and valuation. They also justify, even empower totalitarian politics by way of exclusive insistence on rationality and transcendence as the only warranted methods of discovering reality. Moreover, metaphysics has reduced all of the approaches toward reality into limited a discourse of being. Thereafter, many humanist experiences of reality including non-being have been ignored in the metaphysical discourse. In this way, metaphysics has covered the very humanist ground against which it has been standing so far. In this article, I will recover and reconstruct the different criticisms of feminist philosophers about the violence of metaphysics and withal some of the problems of these criticisms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • metaphysics
  • violence
  • feminist criticism
  • hegemony of rationality
  • valuation politics
  • experience of non-being
  • افلاطون (1367)، دوره آثار افلاطون، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
  • لوید، ژنویو (1395)، عقل مذکر: مردانگی و زنانگی در فلسفه غرب، ترجمه محبوبه مهاجر، تهران: نشر نی.
  • صانع‌پور، مریم (1397)، «فرایند عشق در رویکردهای زنانه‌نگر به فلسفة دین و الهیات»، پژوهش‌نامه زنان، 9: 4.
  • هاراوی،دُنا (1391)، «معرفت‌های موقعیت‌مند: مسأله علم در فمینیسم و رجحان چشم‌انداز جزئی»، ترجمه علی معظمی، علم، اخلاق، جامعه: جستارهایی در ابعاد اجتماعی و اخلاقی علم، گردآوری، ترجمه و ویرایش حسین شیخ رضایی و امیراحسان کرباسی زاده، تهران: انتشارات مینوی خرد.
    • Aristotle (1991), The complete Works of Aristotle (The revised Oxford Translation), Ed. Jonathan Barnes, Princeton, N.J.: Princeton University Press.
    • Barnes, Elizabeth (2014), “Going Beyond the Fundamental: Feminism in Contemporary Metaphysics”, Proceedings of the Aristotelian Society (vol. 114).
    • Barnes, Elizabeth (2017), “Realism and social structure”, Philosophical Studies 174, no.10.
    • Coxon, A. H. and Richard D. McKirahan (2009), The Fragments of Parmenides: A Critical Text with Introduction and Translation, the Ancient Testimonia and a Commentary, Las Vegas: Parmenides Pub.
    • Daly, Mary (1985), Beyond God the Father: Toward a Philosophy of Women's Liberation, Boston: Beacon Press.
    • de Beauvoir, Simone (1953), The Second Sex, translated and edited by H.M. Parshley, Great Britain: Jonathan Cape.
    • Grondin, Jean (2012), Introduction to Metaphysics: From Parmenides to Levinas, Translated by Lukas Soderstrom, New York: Columbia University Press.
    • Haack, Susan (1992), “Science ‘From a Feminist Perspective’”, Philosophy, vol. 67, no. 259,
    • Haslanger, Sally (2012), Resisting Reality: Social Construction and Social Critique, New York: Oxford University Press.
    • Haslanger, Sally (2011), “Ideology, Generics, and Common Ground”, Feminist Metaphysics: Explorations in the Ontology of Sex, Gender and the Self, Ed. Charlotte Witt, Netherlands, Dordrecht: Springer.
    • Irigaray,Luce (1985a), Speculum of the Other Woman, translated by Gillian C. Gillthaca, IN.Y.: Cornell University Press.
    • Irigary, Luce (1985b), The sex which is not one, translated by Catherine Porter with Carolyn Burke, Ithaca, New York: Cornell University Press.
    • McCumber, John (c1999), Metaphysics and oppression: Heidegger's challenge to Western philosophy, Bloomington, Ind.: Indiana University Press.
    • Mikkola, Mari (2016), “Feminist Metaphysics and Philosophical Methodology”, Philosophy Compass, Vol.11 (11).
    • Mikkola, Mari (2017), “On the apparent antagonism between feminist and mainstream metaphysics”, Philosophical Studies, (174).
    • Plumwood, Val (1993), “The Politics of Reason: Towards a Feminist Logic”, Australasian Journal of Philosophy, 71:4.
    • Rooney, Phyllis (1991), “Gendered Reason: Sex Metaphor and Conceptions of Reason” Hypatia, vol. 6, no. 2.
    • Schaffer, Jonathan (2016), “Social construction as grounding; or: fundamentality for feminists, a reply to Barnes and Mikkola”, Springer Science+Business Media Dordrecht, Published online: 18 July 2016 (2449- 2465).
    • Srivasan, Amia (2015), “Does feminist Philosophy rest on a mistake?”, KCL MAP Conference: Identity and Underrepresentation.