فهم و تفسیر زنان از خشونت خانوادگی و ابعاد چندگانه آن با رویکرد پدیدارشناسانه ون‌مانن (مطالعه موردی: زنان در معرض طلاق مراجعه‌کننده به دادگاه خانواده مجتمع قضائی شهید باهنر تهران)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم انسانی دانشگاه ولایت

چکیده

این تحقیق با هدف فهم و تفسیر زنان از خشونت خانوادگی و ابعاد چندگانه آن با روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسی تفسیری، با ابزار مصاحبه‌ عمیق صورت گرفت. جامعه‌ آماری این تحقیق کلیه‌ ‌زنان مراجعه‌کننده‌ به دادگاه خانواده‌ مجتمع قضائی شهید باهنر تهران بودند که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و پس از مصاحبه با 25 تن از زنان مورد خشونت واقع‌شده داده‌ها به اشباع رسید. نتایج تحقیق نشان داد؛ از دیدگاه زنان مورد تحقیق خشونت در سه نوع بر علیه آنان اعمال شده است؛ خشونت فیزیکی، خشونت نهادی/قانونی و خشونت اقتصادی. در خشونت فیزیکی عامل خشونت که عمدتاً شوهران بودند با واردکردن ضربه یا پرتاب چیزی موجب آسیب و جراحات بدنی به زنان مورد تحقیق شده بودند. در خشونت نهادی یا قانونی قانون‌گذار برخی از حقوق زنان را حذف و از لحاظ قانونی نوعی خشونت حقوقی اعمال می‌گردد. در خشونت اقتصادی نیز به عنوان سومین نوع خشونت به عدم تصمیم‌گیری زنان یا اجازه‌ زنان در مشارکت در اموراقتصادی و حق دخل و تصرف در اموال گفته می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Understanding and Interpreting Women in Domestic Violence and Its Multiple Dimensions by Van Manmann's Phenomenological Approach (Case Study: Women at Risk of Divorce Referred to Family Court of Shahid Bahonar Judicial Complex)

نویسنده [English]

  • Esmaeil Shirali
Assistant Professor of History and Social Science DepartmentFaculty of Literature and Humanities Velayat University Ministry of Science, Research andTechnology(MSRT)
چکیده [English]

The aim of this study was to understand and interpret women's domestic violence and its multiple dimensions with a qualitative method and interpretive phenomenological approach, using in-depth interview tools. The statistical population of this study was all "women referring to the family court" of Shahid Bahonar Judicial Complex in Tehran who were selected using purposive sampling and after interviewing 25 women who were abused. Saturation arrived. The research results showed; From the perspective of the women surveyed, violence has been used against them in three ways; Physical violence, institutional / legal violence and economic violence. In physical violence, the perpetrators, most of whom were husbands, inflicted bodily harm on the women under investigation by hitting or throwing something. In institutional or legal violence, the legislature eliminates some of women's rights and legally uses some form of legal violence. In economic violence, the third type of violence is the lack of decision-making by women or the permission of women to participate in economic affairs and the right to encroach on property.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Domestic Violence
  • Women
  • Physical Violence
  • Economic Violence
  • Legal Violence
امیدوار، احمد؛ صارمی، علی­اکبر (1381). اعتیاد به اینترنت (توصیفی، آسبب­شناسی، پیشگیری، درمان و مقیاس­های سنجش اختلال اعتیاد به اینترنت). مشهد: انتشارات تمرین.  
احمدی، بتول؛ ناصری، سیمین؛ علی‌محمدیان، معصومه؛ شمس، محسن؛ رنجبر، زینب؛ شریعت، مامک؛ ابراهیم‌پور، عزیزه؛ پوررضا، ابوالقاسم؛ محمودی، محمود؛ یونسیان، مسعود (1387). دیدگاه زنان و مردان تهرانی و صاحبنظران درباره‌ی خشونت خانگی علیه زنان در ایران: یک پژوهش کیفی. مجله‌ی دانشکده‌ی بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دوره‌ی 6، شماره‌ی 2، تابستان 1387، صص. 81-67..
آزاد­ارمکی، تقی؛ بهار، مهری (1377). بررسی مسائل اجتماعی ایران، تهران، موسسه‌ی نشر جهاد، چاپ اول.
اسفندآباد، حسن؛ صدرالسادات، سیدجلال؛‌ امامی‌پور، سوزان (1385). « همسرآزاری و عوامل مؤثر بر آن در زنان متأهل شهر تهران »، فصلنامه علمی پژوهشی روان شناختی دانشگاه تبریز، سال اول، شماره 1، صص 122-99.  
اعزازی، شهلا (1380). خشونت خانوادگی یا زنانِ کتک­خورده، تهران: انتشارات سالی.   
اعزازی، شهلا (1383). « خشونت خانوادگی و خشونت اجتماعی »، مجموعه مقالات آسیب‌های اجتماعی ایران، ص91-79.  
اعظم‌آزاده؛ منصوره؛ دهقانی‌فرد، راضیه (1385). خشونت علیه زنان در تهران: نقش جامعه‌پذیری جنسیتی، منابع در دسترس زنان و روابط خانوادگی. پژوهش زنان، دوره‌ی 4، شماره‌ی 1 و 2، بهار و تابستان 1385. صص. 179-159.   
آقابیگلویی، عباس؛ آقاخانی،کامران‌ (‌1379). «‌ بررسی پدیده‌ی همسرآزاری در شهر تهران در سال 1379»، جلد سوم : پرخاشگری و جنایت، چاپ یکم، نشرآگه، ص 205-187.  
حسن‌پور ازغدی، سیده بتول؛ سیم‌بر، معصومه؛ کرمانی، مهدی (1390). خشونت خانگی علیه زنان: مروری بر نظریه‌ها، میزان شیوع و عوامل مؤثر بر آن. نشریه‌ی علمی-پژوهشی دانشکده‌ی پرستاری و مامایی دانشگاه شهید بهشتی. دوره‌ی 21، شماره‌ی 73، تابستان 1390، صفحات 44 تا 52.   
درویش‌پور، مهرداد (1378). چرا مردان به اعمال خشونت علیه زنان ترغیب می‌شوند؟ زنان. شماره‌  56.  
رحمتی، محمدمهدی و محسنی تبریزی، علیرضا (1381). « سیری در مفاهیم و نظریه‌های خشونت، پرخاش و پرخاشگری به منظور ساخت و ارائه یک مدل علمی- توصیفی خشونت در ورزش »، نامه‌  علوم اجتماعی، شماره 19، ص 153-125.  
زنگنه، محمد؛ احمدی، حبیب (1383). « بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر در خشونت شوهران بر ضد زنان در خانواده (‌مطالعه موردی شهر بوشهر)، جلد‌سوم: پرخاشگری و جنایت، چاپ یکم، نشر آگه، ص 185-171.
ساروخانی، باقر (1379). جامعه­شناسی خانواده. تهران: انتشارات سروش.   
سالاری‌فر، محمدرضا (1388). تبیین علل و زمینه‌های خشونت خانگی. دو ‌فصلنامه‌ی علمی- تخصصی مطالعات اسلام و روان‌شناسی. سال سوم، شماره‌ی 4، بهار و تابستان 1388. صص. 41-7.   
شمس اسفندآبادی؛ سوزان؛ امامی‌پور، حسن (1382). بررسی میزان رواج همسرآزاری و عوامل مؤثر بر آن. فصلنامه‌ی پژوهش زنان، شماره‌ی 5: 59-82.   
صادقی فسایی، سهیلا (1389) ، «‌خشونت خانگی و استراتژی‌های زنان در مواجهه با آن (مطالعه­ای کیفی)، مجله­ی بررسی مسائل اجتماعی ایران، شماره 1، ص 36-1.  
صادقی‌فسایی، سهیلا؛ کامل‌قالیباف، آتنا (1390). فرهنگ خشونت خانگی علیه زنان با تاکید بر نقش پلیس در کاهش آن. فصلنامه‌ی انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال هشتم، شماره‌ی 26، بهار 1391. صص. 106-77.   
صدوقی، مجید (1387). معیارهای ویژه­ی ارزیابی پژوهش کیفی، فصلنامه­ی روش­شناسی علوم­انسانی، سال 14، شماره­ی 56.  
صدیق‌سروستانی، رحمت‌الله (1386). آسیب‌شناسی اجتماعی؛ جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی. تهران: نشر آن.   
گرت، استفانی (1380). جامعه‌شناسی جنسیت، ترجمه‌ی کتایون بقائی. تهران: نشر دیگر.  
مرادی، گلمراد؛ زندی، لیلا (1386). «خشونت‌های خانوادگی و تاثیرات آن بر امنیت در جامعه مورد مطالعه شهر سنندج»، مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال چهارم، شماره2، ص 147-127.  
معظمی، شهلا (1383). جرم‌شناسی خشونت خانگی و همسرکشی در سیستان و بلوچستان، پژوهش زنان، دوره‌ی دوم، شماره‌ی 2.   
معینی، علی؛ مرآتی، احسان (1394). تدوین روش توسعه‌ی چارچوب معماری سازمانی: مطالعه‌ی پدیدارشناسی تفسیری. مدیریت فناوری اطلاعات. دوره‌ی 7، شماره‌ی 1، بهار 1394. صص 162-143.   
هریسون، دیوید (1377). نو تکامل‌گرایی و نظریه‌ی نوسازی. ترجمه یوسف اباذری. مجله‌ی ارغنون. شماره‌ی 13. صص. 66-35.   
همتی، رضا (1383).  عوامل مؤثر بر خشونت مردان علیه زنان: مطالعه‌ی موردی خانواده‌های تهرانی، فصلنامه‌ی رفاه اجتماعی، سال سوم، شماره‌ی 12: 256-277.   
وزارت کشور (1382). دفتر امور اجتماعی و مرکز امور مشارکت زنان ریاست‌جمهوری. بررسی پدیده‌ی خشونت خانگی علیه زنان. پژوهشگران: محمود قاضی‌طباطبایی، علریضا محسنی‌تبریزی، سید‌هادی مرجایی و ژاله شادی‌طلب. تهران: موج اول.  
American Psychological Association (1996). "Violence and the family: Report of the American Psychological Association Presidential task force on violence and the family P. 10. Annals of Epidemiology, 12(7): 525.  
Moakohene M (2004) Violence against women in Ghana: A look at women's perceptions and review of policy and social responses. Social Science & Medicine.59 (11) 2373-2385.
Bullock, C.F, & Cubert, J. (2002). Coverage of domestic violence fatalities by newspapers in Washington State. Journal of Interpersonal Violence, 17(5), 475-499.
Burman, E., Smailes, S. L., & Chantler, K. (2004) ‘Culture’s As a Barrier to
Service Provision and Delivery: Domestic Violence Services for Minoritized
Women’
. Critical Social Policy, 24(3), 332-357.  
Charrad, M (2010) ‘Women’s Agency across Cultures: Conceptualizing Strengths
and Boundaries’. Women's Studies International Forum, 33 (6) 517-522.  
Dobash, R. E & R. P. Dobash (2004) "Women’s Violence in Intimate Relationships: Working on a Puzzle", British Journal of Criminology, 44: 324–349.
Dutton, D. (2012) ‘The Case against the Role of Gender in Intimate Partner
Violence’
. Aggression and Violent Behaviour, 17(1), 99-104.  
Dutton, D. G., & Nicholls, T. L. (2005) ‘The Gender Paradigm in Domestic
Violence Research and Theory
: Part 1—the conflict of theory and data’.
Aggression and Violent Behaviour, 10(6), 680-714.  
Family Health International (2008). Helping Victims of Sexual Coercion. Mera Medical Education Resource Africa.
Feldman, S. (2010) ‘Shame and Honour: The Violence of Gendered Norms under Conditions of Global Crisis’. Women's Studies International Forum, 33­ (4), ­305-315.  
Flood, M. (2011) ‘Involving Men in Efforts to End Violence against Women’. Men
and Masculinities, 14(3), 358-377.
Gill, A. K., Strange, C., & Roberts, K. (Eds.). (2014). ‘Honour' Killing and Violence: Theory, Policy and Practice. Palgrave Macmillan.
Gracia, Enrique & Lila, Marisol (2015). Attitudes towards violence against women in the EU. European Commission - Directorate-General for Justice. Luxembourg, Publication Office of the European Union, 2015.
 Harris, A. P. (2000) ‘Gender Violence, Race, and Criminal Justice’. Stanford Law Review, 52(4), 777-808.  
Kathrada, Sara (2015). Patriarchy,  Culture  and Violence  Against  Women: A Qualitative, Theoretical  and Empirical  Analysis  of  Criminal  Justice  Responses  to Honour  Based  Violence in the United  Kingdom. Internet Journal of Criminology © 2015. ISSN 2045 6743 (Online).
Mesch, G. S. (2000). Perceptions of risk, lifestyle activities, and fear of crime. Deviant Behavior, 21(1), 47-62.
Oyunbileg S, Sumberzul N, Udval N, Wang JD, Janes CR (2009). Prevalence and risk factors of domestic violence among Mongolian Women. J Womens Health (Larchmt). 2009 Nov; 18(11):1873-80.  
Payton, J. (2014) “Honor,” Collectivity, and Agnation Emerging Risk Factors­ in
“Honor”-Based Violence’
. Journal of Interpersonal Violence, 12, 1- 21.  
Ronsmans C Graham W (2006). Maternal mortality: Who, when, where, and why.Lancet.368 (9542)1189-2000.
Selic P, Pesjak K, Kersnik J (2011). The prevalence of exposure to domestic violence and the factors associated with co-occurrence of psychological and physical violence exposure: a sample from primary care patients. BMC Public Health. 2011 Aug; 11:621.
Straus Ma Gelles Rj Steinmetz Sk (2006). Behind Closed Doors: Violence in the American Family. New Jersey. Originally Published in 1980 By Anchor Press.
Strid, S., Walby, S., & Armstrong, J. (2013). ‘Intersectionality and Multiple Inequalities: Visibility in British Policy on Violence against Women’. Social Politics: International Studies in Gender, State & Society, 20(4), 558-581.
Tarling, R., & Morris, K. (2010). ‘Reporting Crime to the Police’. British Journal of Criminology, 1-17.
Testa, M., Livingston, J. A., & VanZile-Tamsen, C. (2011). ‘Advancing The Study of Violence Against Women Using Mixed Methods: Integrating Qualitative Methods into A Quantitative Research Program.’ Violence against Women, 17(2), 236-250.