تحلیل جنسیتی سیاست گذاری آموزش در ایران پساانقلاب

تاج مزینانی, علی اکبر; ابراهیمی, مریم

doi:10.30465/ws.2021.29640.2923

تحلیل جنسیتی سیاست گذاری آموزش در ایران پساانقلاب

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

علی اکبر تاج مزینانی ¹

مریم ابراهیمی ²

¹ دانشیار سیاست گذاری اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی

² دانشجوی دکترای رفاه اجتماعی ،گروه تعاون و رفاه اجتماعی, علوم اجتماعی, علامه طباطبایی, تهران, ایران

10.30465/ws.2021.29640.2923

چکیده

هدف این مقاله شناسایی رویکردهای جنسیتی حاکم بر مجموعه سیاست‌های آموزش عمومی و عالی بعد از انقلاب اسلامی با استفاده ازرویکرد تحلیل جنسیتی و روش تحلیل محتوای کیفی است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که رویکردهای جنسیتی مختلفی در حوزه آموزش از رویکرد تفاوت محور و دوست‌دار خانواده تا رویکرد تشابه‌ در قدرت‌بخشی و به عبارتی رویکرد جنسیتی دوست‌دار زنان در سیاست‌ها قابل شناسایی است. در سیاست‌گذاری آموزش عمومی جریان رویکردها از تمایز حداکثر به تشابه حداکثری و تمایز کمتر تحت تأثیر گفتمان حاکم بر جامعه و برآیند آن در گفتمان حاکم بر سیاست‌گذاری بوده است. اما در حوزه آموزش عالی به سبب ارتباط آن با اشتغال و تقسیم‌بندی‌های تمایز محور جنسیتی این حوزه، رویکرد جنسیتی بر مدیریت جنسیتی فضای آموزشی مبتنی بوده است، اما این رویکرد نیز تحت تأثیر تحولات گفتمان حاکم بر جامعه تعدیل یافته است.

کلیدواژه‌ها

تحلیل جنسیتی

سیاست گذاری آموزشی

گفتمان های جنسیتی

آموزش عمومی

آموزش عالی

عنوان مقاله English

Gender Analysis of Education Policy in Post- Revolutionary Iran

نویسندگان English

Ali Akbar Tajmazinani ¹

Maryam Ebrahimi ²

¹ Associate Professor (Social Policy) Faculty of Social Sciences, Allameh Tabataba&#039;i University,

² cooperation and social welfare, social sciences, Allameh Tabataba&#039;iTehran.Iran

چکیده English

This paper aims to explore the dominant gender discourses in education policies after Islamic Revolution of Iran using a gender analysis approach and qualitative content analysis method. The results shows that, different gender approaches in the field of education can be identified from the difference-oriented and family-friendly approach to the similarity approach in empowerment, or the gender-friendly approach of women in politics. In public education policies and under the influence of the prevailing discourse in society, policies have shifted from a maximum differentiation approach to a maximum similarity. But in higher education, due to the relationship between education and employment, gender management of disciplines has been done, But this approach has also been modified by the prevailing discourse in society.

کلیدواژه‌ها English

Gender Analysis

Educational Policy

Gender Discourses

General Education

Higher Education

انتظاری، علی (1397). آثار و پیامدهای تفکیک جنسی در دانشگاه علامه طباطبایی در مقایسه با دانشگاههای دیگر. فصلنامه علوماجتماعی، سال 27، شماره 81. ص:212-246.

مددی: سند تحول بنیادین قانون اساسی آموزش و پرورش است. تینیوز(2/6/1398). قابل دسترس:

https://tnews.ir/news/7885138876752.html

حسنی، محمد.(1394)، ملاحظات جنسیتی در نظام تربیت رسمی و عمومی، تهران: انتشارات مدرسه.

دانون، جوزفین(1397) نظریهی فمینیستی. ترجمه فرزانه راجی چاپ دوم. تهران:چشمه

سلامی، غلامرضا. نجم‌آبادی، افسانه (1389). نهضت نسوان شرق. ‌تهران: شیرازه

سرمدی، پرستو (1397). زنان و دولت، پس از انقلاب. تهران: کویر

سیگر، جونی. مدنی قهفرخی، سعید(1395). زنان در جهان و ایران، ترجمه سید مهدی خدایی، تهران: روزنه

ذاکر حسینی، غلامرضا(1397) مسائل آموزش عالی ایران.تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

رستگار خالد، امیر (1389). تفاوتهای جنسیتی در انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانشجویان. مطالعات راهبردی زنان. 13 (50). 80-124

زیبایی نژاد، محمدرضا (1390) مجموعه مقالات و گفتگوها. مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران: دفتر مطالعات و تحقیقات

فراستخواه، مقصود (1387) سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران بررسی تاریخی آموزش عالی و تحولات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی موثر بر آن، تهران: رسا

ظهرهوند، راضیه(1385)تحقق آموزش و پرورش حساس به جنسیت در برنامهریزی آموزشی دوره آموزش عمومی، تعلیم و تربیت، سال 22شماره3.صص:148-174

جمالی، احسان. باقی یزدل، رقیه(1395) چالشهای بومیگزینی در آزمون سراسری آموزش عالی ایران.آموزش عالی ایران، سال هشتم، شماره دوم. ص:2-30

چابکی، امّالبنین(1382). آموزش و جنسیت در ایران. مطالعات زنان.سال اول شماره2.صص:70-100

مطهری، مرتضی (1374). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: صدرا

علاسوند، فریبا (1382) زنان و حقوق برابر، نقد و بررسی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان و سند پکن، تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان

کشاورز، خدیجه(1397) رویای ناتمام تجربه زیسته دختران در دانشگاههای ایران.تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران مصوب شورای تغییر بنیادی نظام آموزش و پرورش(1368) قابل دسترس در: https://ganj-old.irandoc.ac.ir/articles/345287

مجلس شورای اسلامی (1361)، مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی مورخ دوم شهریور 1361، قابل دسترسی از: https://www.ical.ir//UploadedData/284/Contents/636471510272655510.pdf

مجلس شورای اسلامی(1364). مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورخ هجدهم فروردین 1364.قابل دسترس: https://www.ical.ir//UploadedData/284/Contents/636479847627688585.pdf

مجلس شورای اسلامی(1372) مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی مورخ هفت مهر1372، قابل دسترسی از: https://www.ical.ir//UploadedData/284/Contents/636522109257654655.pdf

مجلس شورای اسلامی(1379).مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی،مورخ دوم اسفند 1379 .قابل دسترس از: https://www.ical.ir//UploadedData/284/Contents/636776109273710827.pdf

وزارت آموزش و پرورش (1390) مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران، قابل دسترس در: http://www.medu.ir/fa/news/item/759255

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1382). ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (موج دوم)، تهران: دفتر طرح‌های ملی.

Amoah, J. (2016)Gender Analytical frameworks and tools, phD fellow,Kassel Germany

Leach, F. (2003) Practicing Gender Analysis in Education , UK: Oxfam

West J. (1990) Gender and the Labour Process: A Reassessment. In: Knights D., Willmott H. (eds) Labour Process Theory. Studies in the Labour Process. Palgrave Macmillan, London. https://doi.org/10.1007/978-1-349-20466-3_8