اثربخشی بسته‌ غنی‌سازی ازدواج مبتنی بر واقعیت‌درمانی بر مسئولیت‌پذیری و همدلی در افراد داوطلب ازدواج

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بسته‌ غنی‌سازی ازدواج مبتنی بر واقعیت‌درمانی بر مسئولیت‌پذیری و همدلی در افراد داوطلب ازدواج انجام گرفت. روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه‌ آماری این پژوهش شامل کلیه‌ افراد داوطلب ازدواج بود که از مهرماه تا آذرماه 1398 به منظور مشاوره پیش از ازدواج به مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی در سطح‌ شهر اصفهان مراجعه نموده بودند. در این پژوهش تعداد 30 زوج با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 زوج). گروه‌ آزمایش بسته‌ غنی‌سازی ازدواج مبتنی بر واقعیت‌درمانی (8 جلسه) را طی دو ماه دریافت نمود. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه‌ شخصیتی کالیفرنیا (1987) و پرسشنامه همدلی (جولیف و فارینگتون، 2006) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل کوواریانس توسط نرم‌افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بسته‌ غنی‌سازی ازدواج مبتنی بر واقعیت‌درمانی بر مسئولیت‌پذیری و همدلی در افراد داوطلب ازدواج تاثیر دارد (0001/0>p). بدین صورت که این بسته توانسته منجر به بهبود مسئولیت‌پذیری و همدلی در افراد داوطلب ازدواج شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Marital Enrichment Package Based on Reality Therapy on the Accountability and Empathy of Marriage Volunteers

نویسندگان [English]

  • sima afsari rad 1
  • mozhgan arefi 2
  • mohsen golparvar 2
1 PhD Student in General Psychology, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted with the purpose of marital enrichment package based on reality therapy on the accountability and empathy of the marriage volunteers. It was a quasi-experimental study with pretest, posttest and control group design. The statistical population included all marriage volunteers who attended consultation and psychological service centers for pre-marriage consultation in the city of Isfahan in the third quarter of 2019. 30 couples were selected through multi-stage clustered random sampling method and they were randomly accommodated into experimental and control groups (each group of 15 couples). The experimental group received eight sessions of marital enrichment package based on reality therapy during two-and-a-half months. The applied questionnaires included California personality questionnaire (1987) and empathy questionnaire (Jolif and Farington, 2006). The data from the study were analyzed through ANCOVA method via SPSS23 software. The results showed that marital enrichment package based on reality therapy is effective on the accountability and empathy in marriage volunteers (p < 0.0001) in a way that it succeeded in accountability and empathy in marriage volunteers. s.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marriage volunteers
  • marital enrichment package based on reality therapy
  • accountability
  • empathy
احمدوند، الهام (1397). «بررسی اثربخشی آموزش همدلی در کاهش دل‌زدگی زناشویی و افزایش سازگاری در زنان متأهل در شهر تهران»، مجله‌ پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 3(21)، 40-60.
احمدی آخورمه، محمد، سهامی، سوسن، رفاهی، ژاله، شمشیری، بابک (1392). «ساخت و اعتباریابی پرسشنامه‌ی مسئولیت پذیری چندبعدی بر مبنای متون اسلامی»، مجله روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 4(11)، 99-111.
امانی، احمد (1394). «اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر عزت نفس و تعهد زناشویی زوجین»، مشاوره و روان درمانی خانواده، 5(2)، 1-22.
برنا، محیا، حسن‌آبادی، حسین، قنبری هاشم‌آبادی، بهرامعلی (1394). «مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی گروهی مبتنی بر رویکرد هیجان‌مدار و واقعیت‌درمانی بر رضایت‌مندی زناشویی زوجین»، روان‌شناسی بالینی، 7(4)، 37-44.
حیاتی، مژگان، فاطمی‌عقدا، مهناز (1396). «بررسی رابطه‌ی بین تجارب معنوی و مسئولیت‌پذیری زنان با انسجام خانواده در زنان تحت پوشش کمیته‌ی امداد امام خمینی»، مطالعات اجتماعی-روانشناختی زنان، 15(2)، 185-203.
خاکبازان، نوید. (1397) «رابطه مسئولیت­پذیری و سبک زندگی اسلامی»، رویش روان­شناسی، ۷(۱۱)، 153-168.
خلیلی، شیوا، برزگر کهنمویی، ساناز، فراهانی، حجت‌الله (1395). «اثربخشی مداخله مبتنی بر تئوری انتخاب و واقعیت درمانی بر رضایت زناشویی (پژوهش مورد منفرد)»، پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 7(1)، 1-23.
دیزجانی، فاطمه، خرامین، شیرعلی (1395). «تاثیر واقعیت درمانی بر رضایتمندی زناشویی و کیفیت زندگی زنان»، ارمغان دانش، 21(2)، 187-199.
رجبی، غلامرضا، عباسی، قدرت‌اله (1398). «اثربخشی آموزش قبل از ازدواج به شیوه برنامه آموزش ارتباط بر کاهش انتظارات ایده‌آل‌گرایانه ­جوانان مجرد»، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۲۵(۴)، 384-395.
رجبی، غلامرضا، کریمی، محمد، تقی‌پور، منوچهر (1397). «ارزیابی مدل رابطه‌ی بین خانواده‌ی اصلی و رضایت زناشویی با میانجی‌گری‌های تعهد زناشویی و همدلی زناشویی در پرستاران»، مجله‌ دانشکده‌ی پرستاری و مامایی ارومیه، 16(6)، 432-444.
روشن روان، نوشین (1400). «اثربخشی واقعیت درمانی بر احساس تنهایی و پیشرفت تحصیلی»، سنجش و پژوهش در مشاوره و روانشناسی کاربردی، 3(1)، 49-65.
سپاس، لیلا، شاکر­دولق، علی، خادمی، علی (1400). «اثربخشی واقعیت درمانی بر حساسیت اضطرابی و راهکارهای مقابله ای در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس»، فصلنامه پرستاری، مامایی و پیراپزشکی، ۷(۲)، 72-84.
سهرابی، زهرا، میکائیلی، نیلوفر، عطادخت، اکبر، نریمانی، محمد (1398). «مقایسه‌ی اثربخشی واقعیت‌درمانی و ارتباط‌‌درمانی اجتماعی-هیجانی بر راهبردهای مقابله‌ای زوجین»، خانواده‌پژوهی، 15(59)، 361-374.
شهریاری‌پور، رضا، نجفی، سمیرا، امین بیدختی، علی‌اکبر، رئوفی، مصطفی، مرادی، فرشاد (1396). «نقش دینداری و مسئولیت‌پذیری در پیش‌بینی تعهد زناشویی دانشجویان»، پژوهش‌های مشاوره، 16(63)، 126-145.
صاحبی، علی، زالی‌‎زاده، محسن، زالی‌زاده، مسعود (1394). «تئوری انتخاب: رویکردی در جهت مسئولیت‌پذیری و تعهد اجتماعی»، رویش روانشناسی، 4(11)، 113- 134.
فیروزجائیان گلوگاه، علی اصغر، صادقی، سهیل، جان محمدی لرگانی، وحید، لطفی، طاهره. (1397). «فراتحلیل مطالعات انجام شده در حوزه طلاق در ایران»،  مطالعات زن و خانواده، 6(2)، 111-143.
کریمی ثانی، پرویز، اسمعیلی، معصومه، فلسفی‌نژاد، محمدرضا، شفیع‌آبادی، عبدالله، فرح‌بخش، کیومرث، احیایی، کبری (1389). «تدوین محتوای مشاوره‌ی قبل از ازدواج بر مبنای شناسایی عوامل و مهارت‌های معنوی و اخلاقی پیش‌بنی کننده‌ی ازدواج موفق در بین زوج‌های تبریز»، زن و مطالعات خانواده، 2(7)، 121-132.
محمودیان، لیلا، زنگنه مطلق، فیروزه، دهستانی مهدی (1400). «اثربخشی «واقعیت درمانی» بر بی‌میلی زناشویی و بهزیستی روان­شناختی زنان متأهل»، نشریه مدیریت ارتقای سلامت، ۱۰(۴)، 96-107.
مریدی، حدیث، کجباف، محمدباقر، محمودی، آزمین (1399). «اثربخشی واقعیت درمانی ایرانی اسلامی بر رضایت زناشویی، رضایت از زندگی و مهارت‌های ارتباطی زوجین شهر شیراز»، دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 21(2)، 13-21.
همائی، رضوان، دشت‌بزرگی، زهرا (1397). «همبستگی تمایزیافتگی خود و خوش‌بینی با مسئولیت‌پذیری و رضایت زناشویی در دانشجویان پرستاری»، نشریه‌ مدیریت ارتقای سلامت، 7(2)، 57-64.
یوسفی‌کیا، مجتبی، خوش‌کنش، ابوالقاسم، فلاح‌زاده، هاجر (1397). «اثربخشی واقعیت‌درمانی بر کاهش تعارض‌های زناشویی و ناامیدی در زنان مبتلا به ام اس»، مجله‌ ارمغان دانش، 23(3)، 364-377.
Attride-Stirling, J (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research, Qualitative Research, 1(3), 385-405.
Benbow, A.A, Anderson, P. L (2019). A meta-analytic examination of attrition in virtual reality exposure therapy for anxiety disorders, Journal of Anxiety Disorders, 61, 18-26.
Boromand, R, Sadeghifard, M, Samavi, S.A (2013). The effectiveness of group counseling based on the choice theory on reducing marital conflicts, American Journal of Life Science Researches, 1(1), 11-19.
Carr, D, Freedman, V. A Cornman, J. C, Schwarz, N (2014). Happy marriage, happy life? Marital quality and subjective well-being in later life, Journal of Marriage Family, 76(5), 930-948.
Carre, A, Stefaniak, N, Besche-Richard, C, Ambrosio, F, Bensalah, L (2013). The Basic Empathy Scale in adults (BES-A): Factor structure of a revised form, Psychology Assessment, 25, 679-691.
Chrysikou, E.G, Thompson, W.J (2015). Assessing cognitive and affective empathy through the interpersonal reactivity index: An argument against a two-factor model, Psychology Assessment, 10, 1-9.
Cribbet, M.R, Smith, T.W, Uchino, B.N, Baucom, B.R.W, Nealey-Moore, J.B (2020). Autonomic influences on heart rate during marital conflict: Associations with high frequency heart rate variability and cardiac pre-ejection period, Biological Psychology, 151, 107-112.
Davis, C.A (2015). An evaluation of the impact of a couple's enrichment program on relationship satisfaction, communication, conflict resolution, and forgiveness [dissertation]. Lincoln, Nebraska: University of Lincoln, Nebraska.
Fereidouni, H, Omidi, A, Tamannaeifar, S. H (2019). The effectiveness of choice theory education on happiness and self-esteem in university students, Journal of Practice in Clinical Psychology, 7(3), 207-214.
Gaur, P, Bhardwaj, A.B (2015). Relationship between empathy, forgiveness and marital adjustment in couples, The International Journal of Indian Psychology, 8, 145-151.
Hatami varzaneh, A, Rostami, F, Fathi, E  (2020). The effectiveness of choice theory education on reducing work-family conflict of women. International Journal of Health Studies, 6(4), 41-46.
Jolliffe, D, Farrington, D.P (2006). Development and validation of the basic empathy scale, Journal of Adolescence, 29, 589–611.
Leong, L, Cano, A (2013). Empathic behaviors promote emotion regulation and pain tolerance in couples, The Journal of Pain, 14(4), 96-100.
Loucks, L, Yasinski, C, Norrholm, S.D, Keller, J.M, Post, L, Zwiebach, L, Fiorillo, D, Goodlin, M, Jovanovic, T, Rizzo, A.A, Rothbaum, B.O (2019). You can do that?!: Feasibility of virtual reality exposure therapy in the treatment of PTSD due to military sexual trauma, Journal of Anxiety Disorders, 61, 55-63.
Manning, W. D, Payne, K. K (2021). Marriage and divorce decline during the COVID-19 pandemic: A case study of five states, Socius: Sociological Research for a Dynamic World , 7, 1-3.
Olson, D, Waldvogel, L, Schlieff, M (2019). Circumplex model of marital and family systems: An update, Journal of Family Theory & Review, 11(2), 199-211.
Paternoster, R, Jaynes, C. M, Wilson, T (2017). Rational choice theory and interest in the “fortune of others”, Journal of Research in Crime and Delinquency, 2(8), 12-21.
Petrucci, C, Cerra, C.L, Aloisio, F, Montanari, P, Lancia, L (2016). Empathy in health professional students: A comparative cross-sectional study, Nurse Education Today, 41, 1-5.
Sauerheber, J.D, Ponton, R (2017). Building the marital muscle groups: A theory-based marriage: enrichment approach program in a clinical practice setting, The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 26(1), 1-11.
Seaman, C, Bent, R, Unis, A (2016). Family entrepreneurship culture, entrepreneurial intent, futures and foresight in Scottish Pakistani communities, Journal of Futures, 75(13), 83-91.
Thomas, S.P (2016). How can we improve our relationships by using the language of choice theory? International Journal of Choice Theory and Reality Therapy, 5(2), 50-51.
Tsai, J.W (2016). Family matters, Journal Published by the American Medical Association, 170(7), 601-6410.
Wang, M, Wang, J, Deng, X, Chen , W (2019). Why are empathic children more liked by peers? The mediating roles of prosocial and aggressive behaviors, Personality and Individual Differences, 144, 19-23.
Wubbolding, R.E, Robey, P, Brickell, J (2014). A partial and tentative look at the future of choice theory, reality therapy and lead management, International Journal of Choice Theory and Reality Therapy, 19(2), 25-34.
Zhang, H, Spinrad, T.L, Eisenberg, N, Luo, Y, Wang, Z  (2017). Young adults' internet addiction: Prediction by the interaction of parental marital conflict and respiratory sinus arrhythmia, International Journal of Psychophysiology, 120, 148-156.