مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی شناختی مک کی و طرح‌واره درمانی بر تکانشگری و بهبود عملکرد رابطه در زوجین دارای تعارض زناشویی شهر قم

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روان‌شناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران.

2 گروه روان‌شناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران

3 گروه روانشناسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

با وجود پژوهش‌های متعدد انجام شده در خصوص اثربخشی زوج درمانی شناختی مک کی و طرحواره درمانی بر کاهش تعارضات زناشویی تفاوتهایی در پایداری این دو رویکرد مشاهده شد و این تفاوت‌ها منجر شد تا پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی این دو رویکرد درمانی بر تکانشگری و بهبود عملکرد رابطه در زوجین متعارض شهر قم انجام شود.طرح این پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون ـ پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه زوجین دارای تعارض زناشویی شهر قم بود. 45 زوج برای هر 3 گروه آزمایش و گواه توصیه شد.دراین پژوهش از پرسشنامه‌های تکانشگری بارت و همکاران ویرایش یازدهم (2004) و عملکرد خانواده بر اساس الگوی مکمستراپستاین و بالدوین و بیشاپ(1950) استفاده شده است نتایج تحلیل یافته‌ها حاکی از آن بود که زوج‌درمانی شناختی مک کی و طرح‌واره درمانی بر تکانشگری و بهبود عملکردرابطه در زوجین دارای تعارض زناشویی شهر قم موثر بوده است (p<0/000 و 90/473=F )و اثربخشی زوجدرمانی شناختی مک کی بر بهبود عملکرد رابطه در زوجین بیشتر از طرحواره درمانی بوده است. با اینکه هردوروش نسبت به گروه کنترل اثربخشی معنی داری بر تکانشگری زوجین داشتند ولی بین اثربخشی این دو روش نسبت به هم در تکانشگری زوجین تفاوت معنیدارنبود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of McKay cognitive couple therapy and schema therapy on impulsivity and relationship improvement in couples with marital conflict in Qom

نویسندگان [English]

  • Maliheh Fadaei moghadam 1
  • Hasan KhoshAkhlagh 2
  • Hasan Rezaei Jamaloei 3
1 Department of psychology, Naein Branch, Islamic Azad University, Naein, Iran.
2 Department of psychology, Naein Branch, Islamic Azad University, Naein, Iran
3 Department of Psychology, NajafAbad Branch, Islamic Azad University, NajafAbad, Iran
چکیده [English]

This study aimed to determine the effect of emotion focused therapy on emotion regulation and social isolation in women with social anxiety the research method was semi-expert-mental, and the research design was two groups with three stages (pre-test and post-test and follow up design). To carry out the research, from first referred women to counseling centers with social anxiety in Isfahan city in 2020, 30 women were selected and randomly assigned into one therapeutic group (with 15 people) and a control group (with 15 people). Emotion regulation questionnaire (Grats, 2004), social isolation questionnaire (Rasell, 1976) and social anxiety (canor,2000) was used to measure the dependent variable in the pre-test and post-test and follow-up. The group of emotion focused therapy received 10 session of treatment. The data were analyzed with the use of multivariate analysis of covariance (MANOVA). The results showed that there is a significant difference between emotion focused therapy With control group in emotion regulation, and social isolation in post-test after controlling for pretest (p<0/01).

کلیدواژه‌ها [English]

  • emotion focused therapy
  • emotion regulation
  • social isolation
  • social anxiety

مراجع

آشتیانی، آ. و ثامنی، ا (1395). اثربخشی ترکیب دو روش درمانی راه‌حل مدار و روایتی بر سرزندگی و کنترل عواطف در زنان متقاضی طلاق. فصلنامة فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 7(21).
اختیاری، ح.، صفایی، ه.، اسماعیلی‌جاوید، غ.، عاطف‌وحید، م‌ک.، عدالتی، ه. و مکری، آ. (1387). روایی و پایایی پرسشنامه‌های آیزنک، بارت، دیکمن و زاکرمن در تعیین رفتارهای مخاطره‌جویانه، مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران.4(3): 326- 336.
اسکندری، آ. و آریان‌پور س. (1398). اثربخشی آموزش درمانی مبتنی بر آموزش شناختی- رفتاری بر خودافشایی زناشویی زوجین، فصلنامه علمی مطالعات روانشناسی ، 15 (2): 127-143
بهرام‌نیا، م.، فلاح چایی ، س‌ر. و محمدی، ک. (1392). بررسی مقایسه ابعاد تعارض زناشویی در زوجین دارای تعارض زناشویی و زنان مطلقه عاطفی در بندرعباس ، ایران، مجله علمی مطالعات روانشناسی ، 2 (1): 7-14.
بهمنی، م.، رفاهی، ژ.، قادری، ز (1390). تأثیر  آموزش زوج درمانی طرحواره محور بر بهبود عملکرد زوجین، فصلنامه روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 2(6): 29-33.
ثنایی، باقر و براتی ت (1387). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج، تهران: انتشارات بعثت.
حمید، ن.، کیانی‌مقدم ر.، حسین‌زاده ع.  (1394). تأثیر مهارتهای ارتباطی از طریق رویکرد شناختی رفتاری مبتنی بر دین بر صمیمیت و رضایت از زندگی در بین زوجین، مجله پزشکی دانشگاه هرمزگان، 19 (2): 129-136.
خانجانی وشکی، س.، شفیع آبادی، ع.، فرزاد، و. و فاتحی‌زاده، م. (1396). مقایسۀ اثربخشی زوج‌درمانی شناختی ـ رفتاری و زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر صمیمیت زناشویی زوجین متعارض شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 17(4):40-31.
ریاحی، م.، و علی وردی نیا، ا.، و بهرامی کاکاوند، س. (1386). تحلیل جامعه شناختی میزان گرایش به طلاق (مطالعه موردی شهرستان کرمانشاه)، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، 5 (3) (پیاپی 19): 109-140.
عظیمی‌فر، ش.، فاتحی‌زاده م.، بهرامی ف.، احمدی ا. و عابدی ا (1395). مقایسه‌ی اثربخشی زوج‌درمانی شناختی – رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش شادی زناشویی زوجین ناراضی شهر اصفهان : یک پژوهش مورد منفرد. مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت. ۳ (۲) :۵۶-۸۱
عباسی س.، دوکانه‌ای‌فرد، ف،. و شفیع‌آبادی ع (1397). مقایسۀ اثربخشی درمان هیجان محور و درمان شناختی رفتاری بر انسجام خانوادگی و رضایت زناشویی همسران جانباز شهرستان خرم‌آباد، فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی. ۱۷ (۷۱) :۸۲۳-۸۲۹
شیخ‌هادی‌سیرویی ر.، محمدی م.، زهراکار ک.، شاکرمی م. و داورنیا، ر (1395). اثر زوج درمانی شناختی رفتاری به شیوه گروهی بر فرسودگی زناشویی و میل به طلاق در زوجین. ارمغان دانش. ۲۱ (۱۱) :۱۰۶۹-۱۰۸۶
متقی کاشانی، م. و ملکی‌راد، ا.  (1398). اثربخشی طرحواره درمانی، اختلال افسردگی اساسی، تعارض زناشویی و کیفیت زندگی در زنان معتاد به مواد مخدر، یازدهمین کنفرانس بین المللی روان‌شناسی و علوم اجتماعی، (6) 3: 37-49.
محمدی، ح.، سپهری‌شاملو، ز. و اصغری‌ابراهیم‌آباد، م‌ج. (1398). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی گروهی بر کاهش پریشانی روان شناختی و دشواری تنظیم هیجان زنان مطلقه. اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی، 14(51)، 36-27.
کاویانی، ز.، حمید، ن.، عنایتی، م.، (1396). تأثیر درمان شناختی ـ رفتاری مذهب‌محور. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی. 15(57):35-26.
Andersen, Mette Reitz,M, Clausen,A, Louise Hjort Svendsen,A.(2021). Experiences with basic body awarenes therepy as an add- on to cognitive behavioural therapy among danish military veterans with Ptsd: an inter view study. Journal of Bodywork and Movement Therapies Available online 2 April
Allen B (2018). Implementing Trauma-Focused Cognitive-Behavioral Therapy (TF-CBT) With Preteen Children Displaying Problematic Sexual Behavior. Cognitive and Behavioral Practice.  25(2): 240-249.
Amato, P. R. (2018). The consequences of divorce for adult and children, Journal of Marriage & Family, 68(4), 09-86. 
Almasi, A., Akuchekian, S.H., Maracy, M.R. (2013). Religious Cognitive–Behavior Therapy (RCBT) on Marital Satisfaction OCD Patients. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 84, 504-508.
Abayomi O, Akinhanmi AO, Adelufosi AO. (2015). Psychiatric morbidity and subjective burden among carers of outpatients of a psychogeriatric clinic in southwestern Nigeria. J Cross Cult Gerontol. 2015;30(4):439-50.
Bradbury, T. N., & Karney, B. R. (2004). Understanding and altering the longitudinal course of marriage. Journal of Marriage and Family, 66(4):862-879.
Blount, T.H., Peterson, A.L., Monson, C.M. (2018). A Case Study of Cognitive-Behavioral Conjoint Therapy for Combat-Related PTSD in a Same-Sex Military Couple. Cognitive and Behavioral Practice, 24(3), 319-328.
Carbone L, Plegue M, Barnes A, Shellhaas R. (2014). Improving the mental health of adolescents with epilepsy through a group cognitive behavioral therapy program. Epil Behav, 39: 130-134 .
Kochaki Nejad Z, Mohajjel Aghdam A, Hassankhani H, Sanaat Z (2016). The effects of a patient-caregiver education and follow-up program on the breast cancer caregiver strain index. Iran Red Crescent Med J. 2016;18(3):e21627.
Donzel, L, Ouwens,M.A, Videler,A. C.(2021). The effectiveness of adapted schema therapy for cluster C personality disorders in older adults – integrating positive schemas. Contemporary Clinical Trials Communications30 January.
Dimaggio, G., D’Urzo, M., Pasinetti, M., Salvatore, G., Lysaker, P. H., Catania, D., & Popolo, R. (2015). Metacognitive interpersonal therapy for co-occurrent avoidant personality disorder and substance abuse. Journal of Clinical Psychology: In Session, 71(2): 157-166.
Depaul N. Healthy family functioning relationship advice Blount, T.H., Peterson, A.L., Monson, C.M. (2017). A Case Study of Cognitive-Behavioral Conjoint Therapy for Combat-Related PTSD in a Same-Sex Military Couple. Cognitive and Behavioral Practice, 24(3), 319-328.
Dugas, M.J., & Robichaud, M. (2007). Cognitive-behavioral Treatment for Generalized: Anxiety Disorder from Science to Practice, New York: Rutledge.
Dharsana, I.K, Sudarsana, G.N, Suarni, N.K, Paramartha, W.E, Ahmad, M. (2020). Cognitive Behavioral Therapy counseling in developing Cross-Gender Friendship in adolescents. Enfermería Clínica, 30(2),206208
Eskandari A , Ariapooran S. (2019). The Effectiveness of Training Based Cognitive-Behavioral Therapy on Couple’s Marital Self-Disclosure. Scientific Quarterly of Psychological Studies, 15(2):127-143
Epstein, N.B., Zheng, L. (2017). Cognitive-behavioral couple therapy. Current Opinion in Psychology, 13, 142-147.
Farrell, J. M., Reiss, N., & Shaw, I. A. (2014). The schema therapy clinician’s guide: A complete resource for building and delivering individual, group and integrated schema mode treatment programs. John Wiley & Sons, Ltd. Gas.
Goldenberg H, Goldenberg I. (2013). Family therapy: An overview: Cengage learning. 8th ed.
Halford, Wk. (2012). Brief couple therapy for couples. New York: Guilford publications.
Khasho, A, van Alphen,S.P, Videler,A.C.(2019). The effectiveness of individual  schema therapy in older adults with borderline personality disorder: Protocol of a multiple-baseline study. Contemporary Clinical Trials Communications24 January
Kochaki Nejad Z, Mohajjel Aghdam A, Hassankhani H, Sanaat Z (2016). The effects of a patient-caregiver education and follow-up program on the breast cancer caregiver strain index. Iran Red Crescent Med J.18(3):e21627. doi:10.5812/ircmj.21627 pmid: 27247782
Klibert, J., Lamis, D. A., Naufel, K., Yancey, C. T., & Lohr, S.(2017). Associations between perfectionism and generalized anxiety: Examining cognitive schemas and gender. Journal of Rational-Emotive & Cognitive Behavior Therapy, 33(2),160-178.
Kaviani Z, Hamid N, Enayati M.(2012). The Effect of Religiousâ Based Cognitive Behavioral Therapy on Resiliency in Couples. Knowledge and research in applied psychology,15(57): 25-36.
khanjani veshki S, Shafiabady A, Farzad V, Fatehizade M. (2016). A Comparison between the Effectiveness of Cognitive-Behavioral Couple Therapy and Acceptance and Commitment Couple Therapy on Conflicting Couple’sMaritalIntimacy in Isfahan. Knowledge & Research in Applied Psychology, 17(4):31-40.
Lounch, I . (2017). Effects of Schema Therapy vs. Cognitive Behavioral Therapy in Patients With Depression. University of Munich.
Mandler, J. M. (2016) Stories, scripts, and scenes: Aspects of schema theory. Psychology Press.Young, J.E. Cognetive therapy for personality disorders: A schema focused approach, (rev. ed). Sarasota, FL: Professional Resources Press.
Moeller, F. G., Barratt, E. S., Dougherty, D. M., Schmitz, J. M., & Swann, A. C. (2013). Psychiatric aspects impulsivity, American. Journal of Psychiatry, 11, 1783-1793
Mousavi, S., Low, W., & Hashim, A. (2016). The relationships between perceived parental rearing style and anxiety symptoms in Malaysian adolescents: the mediating role of early maladaptive schemas. J Depress Anxiety, 2: 2167-1044.
Nederkoorn, C., Houben, k., Hofmann, W., Roefs, A., Jansen, A. (2010). Control yourself or just eat what you like? Weight gain over a year is predicted by an interactive effect of response inhibition and implicit preference for snack foods. Health Psychology, 29: 389-393.
Noorbala AA, Faghihzadeh S, Kamali K, Bagheri Yazdi SA,Hajebi A, Mousavi MT, et al. (2017). Mental health survey of theIranian ault population in 2015. Arch Iran Med;20(3):128-34.
Petry, N. M. (2001). Substance abuse, pathological gambling, and impulsiveness, Drug and Alcohol Dependence, 63, 29-38.  
Portes PR, Howell SC, Brown JH, Eichenberger S, MasCA. (1999). Family functions and children's postdivorce adjustment. Am J Orthopsychiat. 62(4):613-7.
Sanaee B, Barati T.(2018). Family and Marriage Scales, Tehran: Besat Publications
Sharf RS (2015). Theories of psychotherapy & counseling:Concepts and cases: Cengage learning.
Young, Jeffrey; Closco, Janet and Wissar, Marjorie .(2016). Psychotherapy: A practical guide for clinicians. Translation: Zahra Andouz and Hassan Hamidpour,Tehran: Arjmand Publications.
Zhang, Q., Yang, X., Song, H., Jin, Y. (2020). Cognitive behavioral therapy for depression and anxiety o Parkinson's disease: A systematic review and meta-analysis. Complementary Therapies in Clinical Practice, 39, 101-111.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 دی 1400
  • تاریخ بازنگری: 17 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 24 بهمن 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار