بررسی تطبیقی رویکرد جماعتگرایان و جان استوارت میل در خصوص هویت و حق تفاوت جنسیتی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار،گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.30465/ws.2024.45794.3891

چکیده

تفکر در بارة هویت فردی و جایگاه فرد و گروه­ها در نظام­های سیاسی از دیرباز مورد توجه اندیشمندان بوده است. از این رو مفهومی به نام «حق تفاوت» مطرح شده است که در حیطة عدالت اجتماعی و به تبع آن در عرصة سیاسی قرار می­گیرد. جماعت­گرایان و جان استوارت میل نظریه­پرداز لیبرال و فمینیست پیشکسوت نیز در مورد «حق تفاوت» اجماع­نظر دارند. این مقاله با تأکید بر جنسیت، بر آن است که این دو تفکر را واکاوی و مقایسه کند. پرسش این است که اختلاف­نظر جماعت­گرایان و میل در خصوص حق تفاوت در چیست؟ فرض این است که جماعت­گرایان تحت تأثیر مفهوم حکمت عملی (فرونیسس) ارسطو، برداشتی از هویت و حقوق افراد در بستر اجتماعی ارائه می­دهند که متضمن زندگی سعادتمندانه درون نظام­های سیاسی است. اما جان استوارت میل که از برابری و حقوق افراد از جمله زنان در بستر تفاوت­ها دفاع می­کند، تحت تأثیر برداشتی دیگر از حق تفاوت است که برگرفته از «رمانتیسم» روسو و هردر می­باشد. علاوه بر این، اگرچه به نظر می­رسد دیدگاه میل در برخی موارد شباهت­هایی با جماعت­گرایان دارد، نمی­توان نگرش او را به اندیشة جماعت­گرایان نزدیک دانست ، زیرا این دو به نحو متفاوتی مفاهیم هنجاری و فرااخلاق خود را سازمان می­دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Communitarians and John Stuart Mill’s Approaches on Identity and the Right to Gender Difference

نویسندگان [English]

  • Fariba Niksiar 1
  • Seyed Khodayar Mortazavi Asl 2
  • Faramarz Mirzazade Ahmad Beiglo 3
1 Ph.D. student of political thought, South Tehran Branch, Islamic Azad University
2 Assistant professor, Department of Political Science and International Relations, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Assistant professor, Department of Political Science and International Relations, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran,
چکیده [English]

Thinking about individual identity and the position of individuals and groups in political systems has long been of interest to different thinkers. Therefore, a right called "the right to difference" has been proposed, which is included in the scope of social justice and accordingly is included in the political arena. Communitarians and John Stuart Mill have a consensus on the "right to difference". This article, with an emphasis on gender, aims to analyze and compare these two thoughts. The question is, what is the difference between communitarians and Mill regarding identity and the right to difference? The answer is, the communitarians, under the influence of Aristotle's concept of practical wisdom, provide an understanding of the concept in the social context which guaranties a happy life. But John Stuart Mill, who defends the equality and rights of individuals in the context of differences, including women, is influenced by another understanding of the right to difference, which is derived from the "romanticism" of Rousseau and Herder. In addition, although it seems that Mill's view has some similarities with the communitarians, his attitude is not close to the communitarians’ thoughts, because these two attitudes organize their normative and meta-ethical concepts in different ways. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Right to difference
  • Communitarianism
  • Practical wisdom
  • John Stuart Mill
  • Romanticism
آل سیدغفور، سیدمحسن (1388)، الگوی اجتماع­گرایی و تکثر سنت­های فکری- سیاسی ایران معاصر، فصلنامه سیاست، دوره 39، ش 2، 21-1.
ارسطو (1377)، اخلاق نیکوماخوس، ترجمة محمدحسن لطفی، tarikhema.org .
پاک­نیا، محبوبه؛ مردیها، مرتضی (1388)، سیطره جنس، تهران: نشر نی.
تاجیک نشاطیه، نرگس (1385)، مفهوم عدالت در اندیشه جان استوارت میل، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
تقوی، سید محمدعلی (1383)، به رسمیت شناختن تفاوتها در عرصة عمومی جامعه (بررسی و نقد نظریة چارلز تیلور)، نامة مفید، ش44، 152-.127
شادی، حیدر (1377)، افکار و آراء چارلز تیلور در فلسفه اخلاق، نامه فرهنگ، ش 53، 91-76.
شکوری، ابوالفضل؛ بهروز لک، غلامرضا (1385)، هویت سیاسی در نظریه­های منتقد مدرنیسم، نامه فلسفی، ج 2، ش 1، 62-43.  
ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺑﻬﺸﺘﻲ، سیدﻋﻠﻴﺮﺿﺎ (1395)، ﺑﻨﻴـﺎدهای ﻧﻈـﺮی ﺳﻴﺎﺳـﺖ در ﺟﻮاﻣـﻊ ﭼﻨـﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺗﻬـﺮان: ﺑﻘﻌﻪ.  
فورست، لیلیان (1395)، رمانتیسم، ترجمة مسعود جعفری، تهران: نشر مرکز.
قربانی، قدرت­اله (1393)، هایدگر و جستجوی معنای زندگی، اشارات، سال اول، ش 1، 44-23
گری، جان (1396)، فلسفه سیاسی استوارت میل، ترجمة خشایار دیهیمی، کتابخانه الکترونیکی امین.
محمودیان، محمدرفیع (1377)، گوناگونی حوزه­های عدالت: نگاهی به فلسفه سیاسی مایکل والرز، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، ش 132 و 131، 127-118.
مشیرزاده، حمیرا (1396)، از جنبش تا نظریه اجتماعی- تاریخ دو قرن فمینیسم، تهران: نشر شیرازه.
مک­لافلین، جانیس (1389)، زنان و نظریه اجتماعی و سیاسی، ترجمة حمیرا مشیرزاده، تهران: نشر شیرازه.
منسبریج، جین؛ مولر اوکین، سوزان؛ کیملیکا، ویل (1398)، دو جستار در باره فلسفه سیاسی فمینیسم، ترجمة نیلوفر مهدیان، تهران: نشر نی.
میل، جان استوارت (1396 الف)، فرودستی زنان، ترجمة نادر نوری­زاده، تهران: قصیده­سرا.
.......................(1396 ب)، حکومت انتخابی، ترجمة علی رامین، تهران: نشر نی
.......................... (1388)، در باره آزادی، ترجمة محمود صناعی، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
نوسباوم، مارتا (1394)،  قابلیت­ها به عنوان استحقاق­های بنیادی: سن و عدالت اجتماعی، ترجمة محمد حقانی فضل در «لیبرالیسم و مسئله عدالت»، تهران: انتشارات ترجمان علوم انسانی.
 نوسباوم، مارتا. کوژیتو (1377). گفت­و گوی کوژیتو با مارتا نوسباوم، ترجمة علی­ اصغر دارایی، نامه فلسفه، ش3. 218-195.
والزر، مایکل (1394)، حوزه­های عدالت در دفاع از کثرت­گرایی و برابری، ترجمة صالح نجفی، تهران: نشر ثالث.
هادوی، حسین (1386)، بررسی نظریه چارلز تیلور پیرامون مسئله هویت و گوناگونی فرهنگ در عصر مدرن، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال 4، ش 6، 148-133.
هال، دونالد ای (1399)، سوژه­گی، ترجمة هادی شاهی. تهران: کتاب پارسه.
همپتن، جین (1393)، فلسفة سیاسی، ترجمة خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو.
Barzun, C., (2021). Quentin Skinner v. Charles Taylor: Explanation and Practical Reasoning in History, Philosophy, and Law, Yale Journal of Law & the Humanities, 31(2), 299-315.
Benhabib, S. (1992). Situating the Self, Polity Press, USA
Brilhante, A. &Sales Rocha, F. J (2015). Contemporary Commentators on J.S. Mill’s Account of Women’s Socio-Political Issues, Ethic, Vol. 14. 128-146.
Doyle, M. (2015). The Question of Intervention- John Stuart Mill & The Responsibility to Protect, Yale University Press, London.
Hamburger, J. (1999). John Stuart Mill on Liberty and Control, Princeton University Press.
Heckman, S. (1992). John Stuart Mill’s The Subjection of Women: The Foundations of Liberal Feminism, History of European Ideas Vol. 15. No. 4-6, 681-686.
Jordan, J. (2005). A New Life of Mill, Interpretation: A Journal of Political philosophy, Vol. 32(3), 307-313.
MacIntyre, A. (1988). Whose justice, which rationality, University of Notre Dame Press.
…………… . (2007). After Virtue, University of Notre Dame Press.
…………..... (2016). Ethics in the Conflicts of Modernity, Cambridge University Press.
McCann, J. C. R. (2002). F. A. Hayek: The Liberal as Communitarian, The Review of Austrian Economics, 15:1, 5–34.
Mill, J. S. (1999). The Subjection of Women, Pennsylvania State University.
Morris, D. (2000). The liberal-communitarian debate in contemporary political philosophy and its significance for international relations, Review of International Studies.
Nussbaum, M. C. (2004). Mill: Between Aristotle and Bentham, American Academy of Arts & Science, 60-68.
…………………. (2002). Capabilities and Social Justice, University of Chicago.
Okin, S. M. (1989). Justice, Gender and the Family”, USA, Basic Books.
Skinner, Q. (2003). Liberty before Liberalism, Cambridge University Press.
Skorupski, J. (2005). John Stuart Mill, London &New York, Routledge.
Smitz, K. (2004). John Stuart Mill and the Social Construction of Identity, History of Political Thought, Vol. 25, No. 2, 298-324.
Steyl, S. (2019). Ph.D. Dissertation, Towards an Aristotelian Theory of Care, University of Notre Dame, Australia.
Taylor, C. (1989). Sources of the Self: The Making of the Modern Identity, USA, Harvard University Press.
…………… (1994). Multiculturalism, Princeton University Press.
………….. . (1995). Philosophical arguments, Harvard University Press.
………….... (2003). The Ethics of Authenticity, Canadian Broadcasting Corporation.
Vogler, C. A. (2001). John Stuart Mill’s' Deliberative Landscape- An Essay in Moral Psychology, Garland Publishing, Inc., New York.
Young, I. M. (1990). Justice and the Politics of Difference, Princeton University Press.